Дык што там у Берасці?

 

 

 

Апошні час

 – Якая апошняя падзея ў Берасці выклікала грамадскі рэзананс? 

Аксана: 22 чэрвеня, гадавіна нападу фашысцкай Германіі на СССР. Як бы вы да гэтага ні ставіліся, але гэта падзея, якая выклікае рэзананс. У Берасце прыехала велізарная колькасць турыстаў, горад стаяў на вушах – гэта немагчыма не заўважыць. На шчасце, усё гэта 22 чэрвеня і скончылася – усё прыехалі, павесяліліся, нягледзячы на тое, што гэты дзень лічыцца днём памяці і смутку, і на гэтым усё спынілася.

Дар'я: Я б яшчэ адзначыла выставу Вольгі Маслоўскай– гэта нейкая стыхійная падзея, якая мае значна большы культурны падтэкст, чым некаторыя афіцыйныя падзеі, што адбываюцца ў Берасці.

Алёна: А мне здалося дзіўным тое, што старшыня гарвыканкама самастойна ўздымаў пытанне з нагоды будаўніцтва акумулятарнага завода. Здаецца, што ён сапраўды спрабуе размаўляць з берасцейцамі, а не проста сядзіць у сваім кабінеце.

Аксана: Яшчэ ён сказаў, што на Дзень горада ў Берасці замест класічнай угарнай папсы зробіць на плошчы начны канцэрт класічнай музыкі. Спадзяюся, што ён не перадумае.

Наталля: Я б адзначыла тое, што было ў двары «Дзедзіча», – фестываль культуры, звязаны з лакальнымі праблемамі. Да прыкладу, там уздымалася тэма межаў на прыкладзе чачэнцаў у фармаце добрасуседства. Мы ўцягвалі ў нейкія актыўнасці людзей, якія тут часова знаходзяцца. Гэта было вельмі выдатна, гэта было зроблена вельмі якасна.

Алёна: Было бачна, што, нягледзячы на заганныя размовы, якія вядуцца з нагоды чачэнцаў і іх паводзінаў, на фестывалі не было ніякага негатыву – усе былі адкрытыя, пры гэтым на мерапрыемства прыйшлі не толькі прадстаўнікі НДА, але і простыя берасцейцы. Было цікава, і самі чачэнцы дзякавалі арганізатарам за мерапрыемства.

 

 

 – Мы закранулі тэму вашага шматпакутнага акумулятарнага завода, супраць якога вы нават пратэставалі музыкай. Як цяпер наогул выглядае становішча вакол гэтай тэмы? 

Аксана: Усё так жа, як і было. Усе буксуюць, буксуюць, а завод усё будуецца – ён ужо амаль пабудаваны.

Наталля: Калі глядзець на ўсю гэтую гісторыю збоку, з самага пачатку і да сённяшняга дня, гэта адна з першых праблем, якая згуртавала гараджан. Людзі розных статусаў і прафесій уключыліся ў гэтую тэму і актыўна прымалі ўдзел у пратэсце, стаялі адзін за аднаго. Будаўніцтва гэтага завода «разварушыла» нашу прытомнасць і ўсеагульны спакой – гэта вельмі важна.

Аксана: Гэта сапраўды грамадзянскі пратэст: людзі чымсьці незадаволеныя і ўспамінаюць, што могуць пра гэта сказаць. Мне здаецца, абурэнне з нагоды будаўніцтва гэтага завода нагадала берасцейцам пра тое, што яны ў гэтым горадзе гаспадары.

Воўка: Зразумела, што ў гэтым заводзе такі лавандос замешаны, што яго ніхто не закрые. Але справа ў тым, што людзі вучацца выказваць сваё меркаванне – вось у чым сэнс усёй гэтай дзвіжухі. Рацыя ў гэтай справе невялікая, але яна ёсць.

Аксана: Зразумела, што сацыяльнае і эканамічнае становішча ў нашай дзяржаве жудаснае, але гэта не адмяняе той факт, што трэба варушыцца і нешта рабіць.

 

 

Праз мяжу

 – Пяройдзем трохі ў іншы стэп: як блізкасць Берасця да Еўропы ўплывае на горад і гараджан? 

Аксана: Гэта нейкая невытлумачальная рэч.

Наталля: Тыя актыўнасці, якія існуюць у горадзе, уяўляюць маленькую частку таго, што магло б быць. У нас мала ствараецца чагосьці новага. Нас натхняюць нейкія еўрапейскія праекты, і вельмі шмат берасцейцаў з'язджае ў тую ж Польшчу. Хтосьці атрымлівае там адукацыю і вяртаецца назад, але, вярнуўшыся сюды і ўбачыўшы, што нічога за час яго адсутнасці не змянілася, едзе назад. Не хапае з'явы, якая магла б працаваць у кантэксце «тут і цяпер», – таго ж якаснага сучаснага мастацтва ў Беларусі вельмі мала.

 – А чаму? 

Наталля: А таму што яно невыразнае – невыразныя тэмы, невыразныя ідэі і падача. Адсутнічае глыбіня – можна закранаць бяспройгрышныя тэмы, тыпу таго ж гендару, але не хапае ідэі ў падачы.

Воўка: Калі ты хочаш неяк выжыць і зарабіць грошай, ні пра якое мастацтва гаворка не ідзе. Можа быць, сярод кантрабандыстаў, якія ганяюць у Польшчу прадаваць цыгарэты, ёсць вялікія мастакі, якія прамянялі мастацтва на кантрабандос, але гэта зусім ужо мізэрны адсотак.

Аксана: Пачакайце, Берасце – гэта не толькі кантрабанда. Гэта вельмі зручны горад: тыц – на выходных ты ў Львове, там класныя фестывалі і кавярні. У Кіеў той жа зручна кінуцца, да Варшавы 200 кіламетраў, да Менска 365 – ёсць з чым параўноўваць, нейкі густ выпрацоўваецца.

Воўка: Такая блізкасць да Еўропы вельмі добра ўплывае на людзей – людзі ездзяць і параўноўваюць. Народ ездзіць і глядзіць, прывозіць сюды тэмы, якія ўбачыў там, – гэта крута.

Алёна: Людзі, якія прыязджаюць у Берасце, адзначаюць у ім нейкую кампактнасць і дзвіжуху нейкую заўважаюць. Прывяду прыклад: на мінулым тыдні мая сяброўка з Менска пераехала ў Берасце.

 

 

 – А ніхто з вас не хацеў пераехаць з Берасця ў тую ж Польшчу? 

Наталля: У маёй супольнасці гэта на языку ва ўсіх – усе рана ці позна думаюць аб пераездзе за мяжу. Думаю, гэта нават звязана не з прыграніччам, а больш са становішчам у краіне.

Дар'я: З магчымасцямі гэта звязана, з магчымасцю рэалізацыі і з магчымасцю простымі шляхамі з'ехаць у Еўропу. Не думаю, што людзі з таго ж Віцебска спрабуюць з'ехаць у Смаленск. А берасцейцаў Польшча занадта вабіць, яна занадта блізка і занадта лёгка туды з'ехаць. Калі вы кажаце пра любыя мерапрыемствы, якія праходзяць ці не праходзяць у горадзе, трэба разумець, што ўсе яны нараджаюцца ў галовах канкрэтных людзей. І людзі з самым вялікім патэнцыялам і з самымі вялікімі амбіцыямі настроеныя на тое, каб адсюль з'ехаць, таму што за мяжой яны бачаць больш магчымасцяў для рэалізацыі – творчай, фінансавай, якой заўгодна. Гэта вельмі вялікая праблема, і я адчуваю менавіта так – праблема прыгранічнага Берасця ў адтоку людзей.

Аксана: Я таксама задумвалася над тым, каб з'ехаць у Польшчу, але не хачу жыць сярод палякаў, я хачу жыць сярод беларусаў. У Польшчы адчуваюцца рэчы, якія мне складана прыняць. Справа не ў тым, што палякі нейкія брыдкія – яны класныя, але я ў гэтую культуру проста не хачу ўлівацца. Я магу толькі там павучыцца, прыехаць сюды і быць тут самай разумнай.

Наталля: Па сутнасці, у нас тут поле неаранае, у нас нічога не зроблена, і за што б ты ні ўзяўся, ты будзеш першапраходцам. Але вельмі хутка надыходзіць нейкае татальнае выгаранне і складана расхістваць людзей, далучаць іх да чагосьці. Напэўна, павінен прайсці нейкі час для таго, каб усіх актывізаваць, але мне здаецца, што замежжа вабіць людзей занадта моцна. Аднак трэба разумець, навошта ты едзеш: часта гэта проста пераезд дзеля пераезду.

Аксана: Я ведаю шмат прадпрымальнікаў, якія ездзяць у Польшчу, падглядаюць за тым, як там вядуцца справы, вяртаюцца сюды і пачынаюць нешта сваё.

Воўка: Так, цяпер стагоддзе інтэрнэту і ўсё можна паглядзець у сябе дома. Ты можаш аплаціць курсы і вучыцца праз інтэрнэт – фігня ў тым, што нашы людзі хочуць з'ездзіць за мяжу і нешта бясплатна атрымаць, але гэта няправільная палітыка. Усхваленне таго, што ты зваліш туды і навучышся чамусьці афігеннаму, таму што тут гэтаму нібыта немагчыма навучыцца, а потым вернешся сюды і будзеш зрываць зоркі з нябёсаў, – гэта поўнае трызненне. Чалавек, які хоча навучыцца, навучыцца ў любым месцы.

 

 

Свая справа

 – У нас тут сабраліся людзі, занятыя сваёй уласнай справай, таму такое пытанне: як арганізаваць у Берасці сваю дзвіжуху, справу, праект? 

Воўка: Ідзеш і арганізоўваеш. Усе плачуць з нагоды таго, што няма ў Берасці дзвіжухі, – блін, ды ідзі і стварай яе! Гэта насамрэч не праблема – я вам кажу як чалавек, які гэта робіць. Зараз я больш часу надаю сваёй студыі, не раблю канцэрты і выставы, але не раблю іх з-за таго, што цяпер тупа не малюю. Ну не хачу! Калі хачу – іду і раблю. Для таго каб зрабіць карцінную выставу, не абавязкова ісці ў Эрмітаж – я зрабіў сваю выставу ў «Параграфе». І з канцэртамі таксама: хочаш зрабіць канцэрт – ідзі і рабі.

 – А больш канкрэтна? Напрыклад, што патрэбна, калі я хачу зрабіць у Берасці які-небудзь асветніцкі праект для людзей 25-ці гадоў? 

Воўка: Якая асвета ў 25 гадоў? Людзям у гэтым узросце патрэбнае бясплатнае піва на ўваходзе. Але окей: я б расказаў дваццаціпяцігадовым людзям пра творчасць Андрэя Таркоўскага. Мы ставім канкрэтную задачу: толькі пасля таго, як мы вызначаемся з канкрэтным кантэнтам і мэтавай аўдыторыяй, трэба пачынаць нешта рабіць. Андрэя Таркоўскага можна паказаць на вуліцы, у кафэ або кінатэатры – апошні, дарэчы, можна арандаваць. Дамаўляецеся з кінатэатрам пра мінімальны кошт на білет, дамаўляецеся пра фільмы, дамаўляецеся са спікерам, які раскажа пра Таркоўскага, – усё, гатова, чакайце людзей!

Алёна: Насамрэч нічога выдумляць не трэба: у Беларусі існуюць такія арганізацыі, якія толькі і шукаюць мясцовых актывістаў, якія гатовыя ўзяцца за нейкую тэму і яе рэалізаваць. Па асветніцкіх праектах ёсць «Наука вне себя» – беларускі праект, які працуе ў шматлікіх абласных гарадах, але не можа знайсці актывістаў у Берасці. Асветніцкаму праекту яны дапамогуць з бясплатнымі лектарамі, памяшканнем, дапамогуць вызначыцца з тэмай – усё, што заўгодна, але няма актывістаў.

 

 

 – А калі закрануць тэму ЛГБТК+? Як мне яе прасоўваць у Берасці? 

Алёна: Тое ж самае: напрыклад, MAKEOUT – выдатны беларускі праект, які гатовы дапамагаць нейкім мерапрыемствам у Берасці, абы былі мясцовыя актывісты, гатовыя ўзяцца за гэтую тэму. Усё ёсць, проста трэба камусьці за гэта ўзяцца.

 – Калі ўсё ёсць, то ў чым тады затык? 

Воўка: Затык у тым, што няма людзей, якія б за гэта ўзяліся.

Аксана: Калі чагосьці няма – значыць, яно і непатрэбна. Калі б яно было патрэбна, то знайшоўся б чалавек, які б за гэта ўзяўся.

Алёна: Я лічу, што актывісты знаходзяцца толькі тады, калі вельмі гарыць пукан: пакуль ён не запаліцца, ніхто нічога не пачне рабіць.

 – «Бинокль"» быў менавіта так створаны? 

Дар'я: У мяне ёсць асабісты тэзіс, але мне здаецца, што ад яго варта адштурхоўвацца ўсім. Тэзіс гучыць так: нам ніхто нічога не павінен, і калі ты хочаш нешта рабіць, ты павінен прытрымлівацца сваіх інтарэсаў. Чалавек, які хоча нешта рабіць, шукае шляхі рэалізацыі: за гэтым сталом знаходзяцца як НДА, так і камерцыйныя арганізацыі, і кожны знаходзіць свой спосаб рэалізацыі. Праблема ўсіх беларусаў у тым, што мы чакаем, калі нам нехта нешта дасць, хтосьці з чымсьці дапаможа і хтосьці куды-небудзь прасуне, але гэта насамрэч ганебна! Гэта нейкая імбецыльная пазіцыя, і калі ты яе прытрымліваешся – значыць, ты нічога не хочаш і нічога табе не трэба. Тыя ж НДА ўвесь час нечага чакаюць ад СМІ: «Чаму вы нас не падтрымліваеце, чаму вы пра нас не пішаце, вы ж павінны прыцягваць да нас натоўпы!» А вы, блін, дайце нам інфанагоду, на якую адрэагуюць людзі, – чаму мы павінны рабіць за вас частку працы? Вы павінны рабіць нешта самі, а не чакаць штурхяля пад азадак або выцягвання за валасы.

 

 

Берасце акрамя крэпасці

 – Пытанне ад чалавека, якія не прабыў у Берасці і пары гадзін: якія славутасці ёсць тут, акрамя Брэсцкай крэпасці? Куды вы водзіце сваіх гасцей? 

Воўка: Каб высветліць гэты горад, ты павінен патрапіць на берасцейца. І не на панурую казяўку, а на нармальнага чалавека, які ведае, дзе і што паглядзець. Да прыкладу, у Берасці вельмі шмат класных графіці – чаму б не прайсціся па гэтых месцах?

Алёна: Часам я працую з турыстамі і спрабую ім распавядаць пра нейкія незвычайныя берасцейскія месцы. Але праблема ў тым, што яны кажуць: «Ой, у нас мала часу – пакажыце нам ліхтаршчыка, і мы пойдзем». Усё, на гэтым уся экскурсія сканчаецца. А гасцям, якія прыязджаюць да мяне, я стараюся паказаць нейкія ініцыятывы і цікавыя прадукты. Яшчэ ў нас ёсць анлайн-карта па берасцейскім канструктывізме, і мы сутыкнуліся з тым, што людзі, якія жывуць каля гэтых дамоў, нават не ведаюць пра тое, што гэта за будынкі. І калі ты пачынаеш ім распавядаць, яны адразу такія: «Ого-о-о, нічога сабе-е-е».

Воўка: Бабулям і дзядулям, якія прыязджаюць сюды паглядзець на Брэсцкую крэпасць, нахер яшчэ нешта трэба. А так у Берасці ёсць шмат таго, на што можна паглядзець і пра што можна расказаць, – хоць бы па тым жа кавярнях прайсціся. Тут выдатная кава, такой нідзе няма. Мясцовыя кавярні так спаборнічаюць, што кава ўжо на вышыні, ніхто і побач не стаяў. Тут выдатная архітэктура, якая разбураецца, гарыць, перабудоўваецца, але гэта ўсё цікавая гісторыя – гэта можна прыгожа паднесці, і людзям будзе цікава. Проста патрэбныя людзі, якія змогуць гэта паднесці, але такіх людзей няма – ёсць тыя, хто прывозіць бабуль у Брэсцкую крэпасць.

 

 

 – А як цяпер наогул ідуць справы з Фондам развіцця Брэсцкай крэпасці? 

Наталля: Фонд працуе не з ваенным кантэкстам, а менавіта з архітэктурай Брэсцкай крэпасці, з архітэктурай ХІХ стагоддзя. Калі пяць гадоў таму мы пачыналі са шматскладовага праекта, то цяпер перайшлі ў стратэгію «малых тэм» і стараемся даследаваць гэтыя тэмы на розных узроўнях. Цяпер у нас ёсць буйны выдавецкі праект і мы, напэўна, адзіныя, хто на прафесійным узроўні прапрацоўвае найбуйнейшыя вайсковыя архівы Расіі, Польшчы і Беларусі, прывозіць гэта ў Берасце і робіць даступным. Для нас вельмі важна не інтэрпрэтаваць гісторыю, а фактычна паказваць тое, як гэта было. Мы хочам папулярызаваць спадчыну, якая зараз руйнуецца: мы факусуем сваю ўвагу на спадчыне па-за зонай мемарыяла, на спадчыне, якая знаходзіцца на тэрыторыі іншых астравоў, таму што гэта аб'екты, куды мала хто трапляе, і за апошнія гады іх стадыя разбурэння заходзіць усё далей і далей. Мы нават прыладу распрацавалі, у якую ўключылі і гістарычны кантэкст, і тую дзікаватую тэрыторыю мемарыяла, якую ўсе баяцца, – там няма дастатковай інфаграфікі, але яна вельмі цікавая і аўтэнтычная.

 – А самі берасцейцы ходзяць у Брэсцкую крэпасць? 

Наталля: Вядома. Гэта месца для шпацыраў, пра што ў нас быў складаны і цікавы праект – канцэпцыя захавання развіцця тэрыторыі, якая ўключала ў сябе шмат турыстычных маршрутаў. Наогул вельмі хочацца змяніць вобраз «трагічнага» горада, аддзяліцца ад вайны і драмы і перайсці ў нейкі пазітыўны кантэкст, таму што тут шмат таленавітых людзей, якія ў гэтых змрочных умовах сябе мала праяўляюць.

Аксана: Калі да мяне прыязджаюць госці, я іх заўсёды цягну ў крэпасць, заўсёды. Па-першае, за тым, каб распавесці альтэрнатыўную гісторыю Брэсцкай крэпасці, а не толькі тую, якую друкуюць у падручніках, па-другое, прадэманстраваць, што крэпасць – гэта Берасце, якога ўжо няма. Я паказваю ўсе гэтыя карчы і падвалы, па якіх мы ў дзяцінстве лазілі, ваджу іх у «5 форт». Для людзей гэтыя катакомбы – такі экшн, што ў захапленні застаюцца ўсё. Яшчэ з крэпасці можна ўбачыць мяжу і кантрольна-раздзяляльную паласу, гэта наогул клас. Таму я б крэпасць не ігнаравала – яе проста можна паднесці па-новаму.

 

 

Некалгасная культура

 – З выдатнымі мясцінамі ўсё зразумела, а як ідуць справы з прасоўваннем беларускай мовы і культуры? 

Алёна: Так гістарычна склалася, што я не лічу Берасце выключна беларускім горадам, таму што гэты горад мульцікультурны, і прасоўваць тут беларускую культуру даволі складана. Я не магу сказаць, што людзі сталі больш гаварыць на беларускай мове. Мне здаецца, што бізнэс стаў выкарыстоўваць мову не з-за таго, што яны лічаць гэта суперскай культурнай ідэяй, а затым, каб вылучыцца з камерцыйнай масы. З пазітыўных момантаў: берасцейцы сталі ўспрымаць беларускую культуру, беларускі код, беларускія вобразы, ды і беларуская мова ўжо не «калгасная». Мне здаецца, што ў Берасці ёсць будучыня ў беларускай культуры.

Аксана: Ідэя зрабіць Берасце цалкам беларускамоўным – утапічная і абсалютна не патрэбная. Я, да прыкладу, беларускую мову ўпершыню пачула ў садку: нас вучылі, што «доброе утро» – гэта «добрай раніцы», а «спасибо» – гэта «дзякуй». Нам тады сказалі, што гэта наша родная мова, а я падумала: «Хм, як цікава, да гэтага я яе ніколі не чула». А для мяне роднай мовай было тое, як казалі мае бабуля з дзядулем – «ходыты», «говорыты», «подэмо». Гэта палеская гаворка, і для мяне гэта было нармальнай натуральнай мовай. Потым, ужо ў школе, я даведалася пра тое, што ёсць літаратурная беларуская мова і ёсць дыялекты, але апошнія мы чамусьці не цэнім – стаіць нейкая звышзадача зрабіць усіх «літаратурамоўнымі». Я за тое, каб беларуская мова не ўспрымалася як калгасная, але і прымушаць усіх казаць на беларускай мове вельмі дзіўна.

 – У «Комсомольской правде» і «Бинокле"» з'яўляюцца матэрыялы на беларускай мове? 

Аксана: Так.

Дар'я: У нас такія матэрыялы з'яўляюцца зрэдку і толькі ў тым выпадку, калі ў аўтара ёсць жаданне пісаць на гэтай мове. У нас няма ніякіх абмежаванняў, але таксама ні ў каго няма нейкага асаблівага імкнення пісаць на беларускай мове.

Алёна: Тут нават пытанне не ў тым, ці гавораць берасцейцы па-беларуску, а ў тым, наколькі мясцовыя жыхары ўспрымаюць беларускі візуальны код.

Воўка: Мне здаецца, што ўся гэтая тэма з беларускай мовай перастала быць пахабнай – гэта выдатна. Да нейкага моманту было адчуванне надуманасці і ненатуральнасці, маўляў, рвём на сабе кашулю, а там – «Пагоня». І ёсць адчуванне, што ў 2018 годзе з людзей гэтая дурнота сышла, і тую ж «Пагоню» носяць не толькі тыя, хто падтрымлівае нейкія палітычная штукі, але і тыя, хто проста лічыць гэты герб прыгожым.

 

 

 – З мовай быццам бы разабраліся, а што адбываецца з берасцейскай музычнай сцэнай? 

Воўка: Мы ставімся да музыкаў так, як і да мастакоў: у іх проста няма магчымасцяў, рэалізацыі і жаданняў. У плане канцэртаў – ну блін, ёсць канцэрты. Хтосьці лаецца, што людзі не ходзяць, – ну зрабіце такія канцэрты, каб людзі хадзілі. Не грай 10 гадоў адно і тое ж, а зрабі нешта новае.

Наталля: Вяртаючыся да тэмы памежжа: тут часта здараюцца «транзітныя» канцэрты ад людзей, якія едуць з Еўропы ў Расію, ці наадварот. Электронныя канцэрты, чыстая імправізацыя – унікальныя рэчы ад унікальных людзей, і гэта таксама цікавы момант.

 – А канцэртныя пляцоўкі ў Берасці ёсць? 

Дар'я: Не.

Выкрык з залы: Адна ёсць – Тэатр танца «Фантазия»!

Наталля: Жудаснае месца. Калі ў цёмны час, з добра выстаўленым святлом, прывезеным камерцыйнымі хлопцамі, то добра – апошні канцэрт «ЛСП» там быў, і выглядала ўсё выдатна. Але дзірка застаецца дзіркай, якое б ты святло ні паставіў.

Воўка: PLUM BUM усведамляе сваю публіку, і ў Берасці наша «столь» – 150-200 чалавек. Я не задаюся пытаннем, чаму мы не збіраем 500 чалавек, – ды з-за таго, што іх тут няма. Гэта рэальнасць, якой трэба глядзець у вочы. Таму PLUM BUM грае на маленькіх пляцоўках. А калі група для канцэрта здымае Лядовы палац у надзеі на тое, што народ проста так да іх пабяжыць, – гэта ўтопія.

 

 

Брэнд сучаснага Берасця

 – Што б вы назвалі брэндам Берасця? 

Наталля: Стары горад цалкам мог бы быць брэндам: унікальны музей, які прама зараз знаходзіцца на тэрыторыі крэпасці.

Воўка: Наш цэнтральны рынак, асабліва купал над ім.

Алёна: Пытанне ў тым, як гэта інтэрпрэтаваць: можна адтуль пластыкавыя шапікі прыбраць, паказаць архітэктуру гэтага купала і зрабіць еўрапейскі рынак са стрытфудам. Пытанне толькі ў тым, хто будзе гэтым займацца.

Воўка: Калі цябе хвалюе гэтая праблема – сядзь і падумай, як яе вырашыць. Калі ў цябе ёсць пытанні да гэтага свету і гэтай дзяржавы – сядзь і падумай, вырашы іх. Але нашы людзі гэтага не робяць – яны занятыя зарабляннем бабла.

Наталля: Ёсць вельмі шмат тых, хто нешта такое робіць, проста не ўсе гатовыя прад'яўляць гэта публіцы.

 – Мы казалі пра брэнд Берасця… 

Наталля: Калі казаць пра нешта візуальнае, то ў нас выбралі лагатып да тысячагоддзя горада, які стварыла Ганна Радзько. Напэўна, вобраз быў абраны не зусім правільна, але і шлях сцвярджэння быў няправільны – усе гэтыя лагатыпы былі зробленыя спехам, таму што конкурс быў раптам абвешчаны. Былі крутыя ідэі, але візуальна «недацягнутыя». Я б не назвала тое, што было абрана, характэрнай рысай горада – гэта проста мілая пераробка таго, што было раней.

Воўка: Гэта быў класны конкурс, у якім і мы ўдзельнічалі, але ён быў першапачаткова няправільна заяўлены – у ім маглі паўдзельнічаць іншыя класныя дызайнеры, але яны тупа не паспелі, і ў іх не было інфармацыі. І калі б гэтыя людзі падключыліся, гэта быў бы сапраўды конкурс, сапраўднае спаборніцтва. Але яны не паспелі, таму я лічу, што з усіх прадстаўленых работ абраная была самай адной з самых годных.

 

 

 – Завершым нашу дыскусію адказамі на такое пытанне: чаго не хапае Берасцю? 

Воўка: Горад – гэта проста месца, горад робяць людзі. Таму я думаю, што берасцейцам не хапае ініцыятыўнасці.

Дар'я: Мне здаецца, задача дзяржавы заключаецца ў тым, каб забяспечыць магчымасці для тых людзей, якія хочуць нешта рабіць, – па сутнасці, гэта зводзіцца да нейкай інфраструктуры, і гэта рэальныя, фізічна прысутныя ў горадзе рэчы. І мне здаецца, што ў горадзе не хапае нейкіх банальных пляцовак, якія, магчыма, магла б забяспечыць дзяржава. Яна не павінна, але магла б стварыць нейкі базіс для развіцця горада, з дапамогай якога ўвасабляць свае ідэі ў жыццё было б хутчэй, прасцей і танней.

Наталля: Мне вельмі не хапае сярод розных ініцыятыў нейкага дыялогу. Нават у супальнасці гісторыкаў усе знаходзяцца на розных узроўнях – людзі адно ад аднаго закрытыя, хоць і пераследуюць адны і тыя ж мэты. Гэта ўжо нейкі ментальны фактар, але мне сапраўды не хапае дыялогу паміж людзьмі, якія ставяць перад сабой аднолькавыя задачы.

Алёна: Мне не хапае ў спальніках нейкіх культурных пляцовак. Не ўсе даедуць да той жа Савецкай, а вось магчымасць зайсці ў суседні двор і нешта паслухаць ці паглядзець была б выдатным штуршком для самаразвіцця, выхавання і рашэння нейкіх важных культурных і сацыяльных пытанняў.

Аксана: А мне ў Берасці не хапае прыгажосці. Мне хочацца, каб была не ссохлая трава і тры няшчасныя петуніі, а прыгожыя паркі і газоны. Хочацца, каб была не пачварная рэклама, а нешта цікавае, прыгожае і стыльнае. Магчыма, гэта ілюзія, але мне здаецца, што калі ўсё будзе прыгожа, то берасцейцы пяройдуць ад пасіўнай любові да горада да любові актыўнай.

 

Фота – Таня Капітонава

 

Матэрыял падрыхтаваны ў партнёрстве з праектам  #ЕСдляБеларусі. Еўрасаюз не нясе адказнасці за матэрыялы, падрыхтаваныя партнёрамі праекта.