Якія альтэрнатывы ёсць у дзяржаўнай школы?

 

Мы не будзем прад'яўляць прэтэнзій настаўнікам: мы не былі на іх месцы, не ведаем іх сітуацыі і ціску, пад якім яны знаходзіліся, ды і адказнасць павінна быць на тых, хто распараджаецца ўладай і прымушае да фальсіфікацый. Але мы высветлілі, што за варыянты ёсць у бацькоў, якія мець справу з несумленнай школай прынцыпова не жадаюць. Заадно пацікавіліся пазіцыямі маці з рознымі стратэгіямі: той, хто ніколі не аддавала дзяцей у школу, той, хто вырашыла забраць дзяцей са школы пасля выбараў, і той, чые дзеці працягнуць вучыцца ў дзяржаўнай установе.

Калі пытанне школьнай адукацыі для цябе стаіць востра, звярні ўвагу на важны івэнт – Канферэнцыю па альтэрнатыўных формах навучання, якая пройдзе 28 жніўня а 16:00 у культ. цэнтры «Корпус». Там абмяркуюць юрыдычныя нюансы, раскажуць, якія прапановы ў сферы адукацыі ёсць цяпер, і падзеляцца розным досведам. Уваход – фры данэйшан.

 

 

 

Валянціна Чэкан, сузаснавальніца сярэдняй школы LuCh

«Недахопы цяперашняй сістэмы адукацыі – гэта адсутнасць гнуткасці, варыятыўнасці праграм, няўзгодненасць грамадскага запыту і зместу адукацыі, падмена развіцця на бюракратыю, слабая прадметная і метадычная падрыхтоўка кадраў.

Закон пра ўсенавуч і адсутнасць у Кодэксе аб адукацыі паняццяў “сямейная адукацыя”," прыватная адукацыя” ды іншых робяць любы спосаб альтэрнатыўнай адукацыі ўразлівым. Таму варыянтам для бацькоў застаецца перавод дзіцяці на індывідуальны план у дзяржаўнай школе, а далей – любыя спосабы навучання: сямейная адукацыя, бацькоўскія кааперацыі, прыватныя школы, рэпетытарскія цэнтры, замежныя школы.

У гэтай сітуацыі кожная прыватная школа сама вырашае, якую пазіцыю заняць. Хтосьці аддае перавагу мімікраваць пад асяроддзе, хтосьці адсочвае бацькоўскія запыты ды страхі і выбудоўвае маркетынгавыя камунікацыі, хтосьці выпрацоўвае новыя адукацыйныя мадэлі».

 

 

 

Што кажуць іншыя бацькі?

 

Наста Базар, арганізатарка мерапрыемстваў і праектаў, мама двух хоўмскульных дзяцей (яны ніколі не хадзілі ў школу)

«Школа – гэта адзін з варыянтаў арганізацыі навучання дзяцей, і канкрэтна мне і маім дзецям гэты фармат не падыходзіць. Рашэнне было прынятае задоўга да першага класа, дзеці ў выніку навучаліся і навучаюцца па-за школай.

Тым, хто хоча забраць дзяцей са школы, трэба адказаць сабе на пытанне “чаму?”. Што стаіць за гэтым жаданнем? Зыходзячы з гэтага можна думаць далей, як гэта зрабіць. Хоўмскулінг (навучанне дома) – гэта дадатковая няпростая нагрузка. Адна справа – пераход у прыватную школу, але калі гэта індывідуальны план навучання, то варта адразу прадумаць, як і ў якой форме дзіця будзе навучацца.

Абавязкова трэба памятаць пра такое паняцце, як "расшкольванне". Калі дзіця пабывала ў школьнай сістэме, то, калі вы яго забераце, немінуча наступіць адкат. Першы час дзіця можа нічога не хацець рабіць. Важна ведаць, што гэта нармальна. У сярэднім гэта займае да паўгода, пасля чаго дзеці пачынаюць знаходзіць самастойную цікавасць да вучобы і хутка наганяюць прапушчанае».

 

Аляксандра Давыдзенка, моўшан-дызайнерка, аддае дачку ў дзяржаўную гімназію з трэцяй спробы

«Мы выбіралі школу (дзяржаўную гімназію) па профілі і па прынцыпе, куды можна паступіць сумленна, без прывязкі да прапіскі, без пратэкцый і хабараў. У першым класе ў нас не выйшла, з другога па чацвёрты дачка вучылася ў прыватнай школе, але да пятага такая школа знайшлася. Першыя дзве спробы з дзяржаўным садком і пачатковай школай пацярпелі крах, але мы ўсё яшчэ спрабуем знайсці нешта, што ў гэтай краіне працуе так, як гэта дэкларуецца. З кожным месяцам у нас усё больш сумневаў, ці правільна мы паступаем. Але хочацца верыць, што нармальная школа дзесьці яшчэ існуе.

Спробы высветліць, ці сумленныя людзі вучаць тваё дзіця, сталі трэндам. Некаторыя настаўнікі здзіўляюцца, чаму платы іх школ абвешваюць дыпломамі і вінавальнымі плакатамі, хоць яны асабіста не ўдзельнічалі ў фальсіфікацыях. Іншыя проста забіраюць дакументы – рэпетытары зараз будуць патрэбныя як ніколі.

Бацькоў жа хвалююць наступныя пытанні: ці маюць права вучыць нашых дзяцей людзі, якія "не ўмеюць лічыць"? Ці можна даверыць дзяцей людзям, якія падманваюць сваіх суседзяў? Ці бяспечна пакідаць дзяцей з людзьмі, якія лічаць гвалт і катаванні чымсьці прымальным?

Паміж рамантычнай прафесіяй беларускага настаўніка пачатку XX стагоддзя і чынам "слугі дзяржавы", які прапануе Лукашэнка, пралягае няўяўная прорва. На жаль, адмоўчваючыся, настаўнікі працягваюць губляць свой аўтарытэт у вачах грамадства. Пратаколы падраблялі адзінкі, але пакутуе ўся гільдыя. Настаўнікам патрэбны страйк, бо яго складана не заўважыць, але ці хопіць смеласці людзям, якіх запалохвалі дзесяцігоддзямі?»

 

Вікторыя Анохава-Жураўлёва, мама 13 дзяцей (8 з іх сёлета вучацца па індывідуальным плане – рашэнне прынятае пасля выбараў), стваральніца ініцыятывы «Свабодная школа»

«Я вырашыла забраць дзяцей са школы, таму што школа выконвае функцыю "дзетасховішча" ў большай ступені, чым адукацыйнага ўстановы, праз зарэгуляванасць працэсаў і вялізны ціск на настаўнікаў, які аказвае адміністрацыя любога ўзроўню. Немалаважным фактарам з'яўляецца адсутнасць псіхалагічнага камфорту з-за напружанай абстаноўкі ўнутры класаў і ў цэлым у школе.

На мой погляд, сучасная беларуская школа не выконвае свае функцыі. Мы можам гэта добра ўбачыць, калі паглядзім, якая колькасць выпускнікоў пасля 9-га і 11-га класаў звяртаецца да рэпетытараў, каб падрыхтавацца да іспытаў або тэставання. Гэтыя два гады дзеці ўсё роўна займаюцца дадаткова з запрошанымі спецыялістамі, бо аб'ём інфармацыі, які дае школа, недастатковы.

Я спадзяюся, што рэфармаванне школы – прычым з улікам запыту бацькоўскай грамадскасці, які мы ўсе зараз і фармуем, – дапаможа зрабіць школу больш арыентаванай на дзіцячыя патрэбы і запыты, на індывідуальны падыход. Спадзяюся, што яна стане больш гуманістычнай і з яе сыдзе ціск, справаздачнасць, праца на паказчыкі – усе тыя фактары, з якімі бацькі, у якіх ёсць школьнікі, сутыкаюцца пастаянна і якія гэтым незадаволеныя. Тады мае дзеці дакладна вернуцца ў школу, таму што індывідуальнае навучанне не панацэя, яно не ўсім падыходзіць.

У бягучай сітуацыі ў настаўнікаў ёсць варыянт застацца ў школе пад ціскам, які ўзмацняецца пасля выказванняў Лукашэнкі аб тым, што ў школах павінны працаваць толькі ідэалагічна вывераныя спецыялісты. Настаўнік можа зарэгістравацца як індывідуальны прадпрымальнік або самазанятая фізічная асоба і аказваць паслугі рэпетытара анлайн ці афлайн. Настаўнік, як і любы грамадзянін, можа з'ехаць і наладжваць сваё жыццё ў іншай краіне.

"Свабодная школа" – гэта ініцыятыва бацькоўскіх кааперацый, якія закліканыя дапамагаць дзецям вучыцца больш эфектыўна. Гэта не адзіны магчымы варыянт: ёсць прыватныя школы і навучанне індывідуальна бацькамі і рэпетытарамі. Але бацькоўская кааперацыя дапамагае нам даць дзецям той узровень камунікацыі, які ім патрэбны, і падзяліць фінансавыя выдаткі, таму што ў міні-класах збіраецца 5-6 дзяцей, якіх вучыць адзін выкладчык, – эканамічна гэта больш мэтазгодна, чым запрашаць спецыялістаў індывідуальна.

Мая ініцыятыва закліканая аб'яднаць настаўнікаў, якія сышлі або збіраюцца сысці са школы праз тое, што яны не гатовыя больш згаджацца з гэтым ціскам і сістэмай, і бацькоў, якія таксама не хочуць падвяргаць сваіх дзяцей гэтым цяжкасцям пры нізкім каэфіцыенце карыснага дзеяння з-за таго, што праграма не адпавядае сучасным запытам. Я прапаную аб'ядноўвацца бацькам у бацькоўскія кааперацыі і займацца анлайн і афлайн, запрашаючы настаўнікаў у залежнасці ад узросту дзяцей».