Вечныя студэнты

– Я сышла са школы пасля 9 класаў, і ўжо тады атрымала два атэстаты: аб заканчэнні базавай школы з паглыбленым вывучэннем ангельскай мовы і аб заканчэнні школы музычнай. На далейшы выбар паўплывалі настаўнікі з музыкалкі, бо я паступіла ў каледж, каб стаць музыкаведам. Гэта быў насамрэч клёвы і непараўнальны са звычайнай школай досвед, хай троху пафасна гучыць, але і сёння памятаю словы аднаго з маіх настаўнікаў: «Веды – гэта тое, што застаецца, калі вы ўсё забылі, а калі і забылі – не праблема. Галоўнае, каб вы ведалі, дзе гэта можна аператыўна адшукаць». Гэта стала кшталту майго дэвізу, які я ўжо сама спрабую сёння перадаць маім студэнтам у ВНУ.

Працягнуць сваю адукацыю мне абавязкова хацелася ў ВНУ, звязаным з культурай, – так і атрымалася. Я скончыла Універсітэт культуры па спецыяльнасці «Менеджмент міжнародных культурных сувязей». Там я часу не марнавала: на першым курсе пайшла ў Społeczna szkoła Polonijna, каб вывучыць польскую, потым хадзіла на курсы іспанскай і ангельскай пры Беларускай гандлёвай палаце. Разумела, што гэта перш за ўсё мне патрэбна: мовы я прывыкла вучыць яшчэ са школы, а ва ўніверы з’явілася магчымасць стасункаў з замежнікамі дзякуючы розным культурніцкім праектам і валанцёрству.

Хутчэй праз дух бунтарства, каб даказаць, што і гуманітарыі ўмеюць ладзіць з матэматыкай, пайшла на перападрыхтоўку і ўжо на трэцім курсе Універсітэта культуры атрымала дыплом БДУ па спецыяльнасці «Інфармацыйнае і прававое забеспячэнне бізнэсу». Там было насамрэч класна, бо ўсе студэнты – людзі розных узростаў, з рознымі прафесіямі і хобі, але галоўнае – усе зацікаўлены ў адукацыі, бо такія рэчы звычайна больш асэнсаваныя, чым першае паступленне.

Апроч адукацыі акадэмічнай, я хацела надаваць час і сваім хобі. Так на чацвёртым курсе спачатку ўладкавалася на першую афіцыйную працу, папрацавала менеджаркай па працы з кліентамі, а ўжо тады ўласнаруч аплаціла курс «Стыліст. Імідж-дызайнер» у студыі моды і стылю Ірыны Ільінскай. Такое самаразвіццё таксама марным не лічу: цяпер я магу стылёва апранацца сама і даваць нейкія парады іншым, рацыянальна траціць грошы на шопінг.

«Увесь мой досвед прывёў мяне туды, дзе я цяпер, і ад гэтага я шчаслівая»

Пасля заканчэння бакалаўрыята ва Універсітэце культуры я паступіла туды ж у магістратуру па спецыяльнасці «Культуралогія». За год абараніла свой дысер і стала магістрам. Пасля скончыла курс «Спецыяліст па кантэкстнай рэкламе Яндэкс і Google» у Artox’е, папрацавала крыху ў гэтай сферы. Потым вырашыла працягнуць навуковую кар’еру і цяпер вучуся ў аспірантуры БДУКМ, пішу кандыдацкую дысертацыю. Неабходным элементам аспірантуры з’яўляецца прыдбанне настаўніцкага досведу, так што я працую выкладчыкам на кафедры міжкультурных камунікацый.

Акрамя таго, праходжу падвышэнне кваліфікацыі ў РІВШ’ы. У вольны час хаджу на лекцыі ў Imaguru, удзельнічаю ў канферэнцыях ды семінарах.  Увесь мой досвед прывёў мяне туды, дзе я цяпер, і ад гэтага я шчаслівая. Наперадзе шмат зменаў і магчымасцяў – я ведаю дакладна.

– На дадзены момант я значуся рэдактарам «Радыё Свабода». Я пачаў працаваць, калі мне было 13 гадоў, на «Радыё Рацыя»: рабіў рэпартажы, звычайную журналісцкую працу. Пасля быў рэдактарам газеты «Трыкутнік», якая выходзіла ў Беларускім гуманітарным ліцэі імя Якуба Коласа, пісаў для агенцтва «БелаПАН», працаваў на «Белсаце». Я шчаслівы, бо заўжды займаўся тым, што прыносіла мне кайф. І – дзякаваць Богу – усе гэтыя справы мелі грамадскае значэнне. Апошнія гады маё жыццё звязана з «Радыё Свабода». Мы зрабілі акцэнт на лічбавых платформах, развівалі старонкі «Свабоды» ў сацыяльных сетках.

Адукацыйны шлях мой таксама ідзе амаль на працягу жыцця: спачатку гэта быў беларускі ліцэй імя Якуба Коласа, пасля – журфак БДУ, дзе я правучыўся тры гады на «Інфармацыі і камунікацыі» і адкуль мяне адлічылі з палітычных прычын. Потым быў ЕГУ, з якім таксама не склалася, бо мяне прызвалі ў войска. Наступным крокам за некаторым часам стала вучоба на факультэце журналістыкі і палітычных навук Варшаўскага ўніверсітэта – толькі тады я скончыў бакалаўрыят. Праз некаторы час пачаў шукаць магістратуру недзе за мяжой і падаваўся на даволі вялікую колькасць праграм, але шчаслівай стала Civil Society Leadership Awards, дзякуючы якой я сёння вучуся ў Школе міжнароднай службы Амерыканскага ўніверсітэта ў Вашынгтоне.

Мне падабаецца вучыцца, асабліва калі гэта тое, што я сам выбіраю. Адукацыя раскладае па палічках тое, што ты, магчыма, ведаў і раней. Таму, я лічу, важна вучыцца з перапынкамі. Скончыў школу – папрацаваў – атрымаў бакалаўра – папрацаваў – пасля магістратура. Тады адукацыя мае большы сэнс, ты маеш свой досвед, уласнае бачанне і нават жыццёвыя прыклады. Паколькі я паспрабаваў сябе ў трох адукацыйных мадэлях: постсавецкая-беларуская, еўрапейская-польская і амерыканская, – я магу параўноўваць.

У Амерыцы вучыцца найбольш складана: адукацыя інтэнсіўная, заснаваная на самаарганізацыі і самадысцыпліне. За тыдзень трэба прачытаць матэрыялу на 1-2 кнігі мінімум і напісаць некалькі прац, эсэ ці навуковых абгрунтаванняў. Канешне, гэта і прафесарскі склад: тут ёсць унікальная магчымасць кантакту з найлепшымі экспертамі ў сваёй галіне. Але. Трэба задаваць пытанні, калі хочаш нечаму павучыцца. Акрамя ўласна саміх заняткаў, у Амерыцы студэнты ходзяць на «прафесарскія гадзіны». Факультэт шукае табе працу, арганізуе практычныя семінары, сустрэчы з дыпламатамі і экспертамі. Самі класы – гэта траціна ад таго, што дае ўніверсітэт.

У Еўропе па-іншаму. Іншая атмасфера паміж студэнтамі, яны дапамагаюць адно аднаму. У Беларусі вучыцца класна, бо ўсё ж – свае людзі, свае праблемы, свае ідэі. Аднак надта шмат ідэалогіі і форма выкладання састарэлая. У Варшаўскім жа ўніверсітэце ты ў вялікай ступені сам фармуеш сабе расклад, да таго ж – усе заданні былі пабудаваныя на крэатыве і на жывых прыкладах.

«Таму, я лічу, важна вучыцца з перапынкамі. Скончыў школу – папрацаваў – атрымаў бакалаўра – папрацаваў – пасля магістратура»

Цяпер для беларусаў мноства адукацыйных праграм, стажыровак, стыпендый. Трэба спрабаваць, удасканальвацца, знаёміцца з людзьмі. Але самае важнае – вучыць мовы. Я ведаю ангельскую, французскую, польскую, украінскую – гэта заўжды плюс і ў працы, і ў вучобе.