FAQ па шлюбных пытаннях

Згодна з артыкулам 12 Сямейнага кодэксу Рэспублікі Беларусь, шлюб – гэта добраахвотны саюз мужчыны і жанчыны, які ствараецца на ўмовах, прадугледжаных Сямейным кодэксам, ды які накіраваны на стварэнне сям’і і прадугледжвае для абодвух бакоў узаемныя абавязкі.

Шлюбам лічыцца саюз, зарэгістраваны ў спецыяльных органах, якія фіксуюць нараджэнне, смерць ці шлюб.

То бок юрыдычную моц мае той саюз, які быў зарэгістраваны ў ЗАГСе. Царкоўны шлюб не мае юрыдычнай моцы, як і так званы грамадзянскі саюз альбо партнёрства.

Паўтараем яшчэ раз: шлюб – гэта не толькі акт злучэння двух любячых сэрцаў, але і новы юрыдычны статус.

Так, праз шлюб рэгулюецца маёмасць, спадчыннасць ды права на дзяцей (родных і ўсыноўленых/удачароных).

Таксама сужэнцы могуць быць дапушчаныя да сваіх другіх паловак у шпіталь, турму альбо ЦІП, у адрозненні ад партнёраў без юрыдычнага статусу.

У некаторых краінах існуе хітрык – грамадзянскае партнёрства. Гэта магчымасць заключыць юрыдычны саюз, калі няма законнай магчымасці ці жадання рэгістраваць афіцыйны шлюб. Такая форма шырока прымяняецца пры рэгістрацыі негетэранарматыўных адносін і звычайна з’яўляецца першым крокам да легалізацыі аднаполых шлюбаў.

Адрозненні грамадзянскага партнёрства ад шлюбу залежаць у першую чаргу ад юрыдычнай базы краіны. Збольшага гэтая форма мае такую ж юрыдычную моц, як і шлюб.

У Беларусі, як і ў краінах-суседках, зарэгістраваць грамадзянскае партнёрства пакуль што немагчыма. Бліжэйшая краіна – Эстонія. Дзе і як зарэгістраваць аднаполы шлюб – мы распавядалі ў нашым матэрыяле.

Зарэгістраваць шлюб можна ў любым ЗАГСе Рэспублікі Беларусь, незалежна ад таго, дзе ты прапісаны(-ая).

Пабрацца шлюбам могуць асобы, старэйшыя за 18 гадоў. Калі камусьці з вашай пары менш за гэты ўзрост, неабходна напісаць дадатковую заяву. Згоды бацькоў на ўступленне ў шлюбны ўзрост не патрабуецца.  

Для рэгістрацыі неабходна запісацца ў абраны вамі ЗАГС. Неабавязкова хадзіць у сам ЗАГС – запісацца можна і па тэлефоне. Важна ўказаць, ці з’яўляецца гэта першым шлюбам для абодвух сужэнцаў, – гэта ўплывае на кошт.

Тэрмін заключэння шлюбу ад моманту падачы дакументаў да непасрэдна самой цырымоніі розны. Ён залежыць ад чаргі (звычайна ў невялічкіх населеных пунктах чарга ў ЗАГСах значна меншая, чым у гарадах) і займае ад трох дзён да трох месяцаў.

Пры падачы пара запаўняе анкету, дзе ўказваюцца асабістыя дадзеныя жаніха ды нявесты, перадае банкаўскі квіток аб аплаце паслуг і пакідае пашпарты. Дарэчы, цырымонія можа праводзіцца на «абедзвюх дзяржаўных» – таму ніхто не можа вам адмовіць, калі хочацца, каб вас аб'явілі мужам і жонкай на беларускай мове.

У анкеце трэба ўказаць, ці будзеш ты мяняць прозвішча. Дадзеная опцыя даступная як хлапцам, так і дзяўчатам. Можаце канчаткова зруйнаваць гендарныя стэрэатыпы і абмяняцца прозвішчамі!

За права пашлюбавацца са сваім(-ёй) суджаным(-ай) давядзецца заплаціць. Кошты залежаць ад ступені ўрачыстасці цырымоніі.

Святочная цырымонія з музычным суправаджэннем каштуе ад 65 BYN. За выезд супрацоўніка(-цы) ЗАГСа на патрэбнае месца трэба будзе заплаціць 85 BYN у гадзіну.

Простая цырымонія без музыкі і прыгожых слоў будзе каштаваць 23 BYN – 1 базавую.

Калі так склаліся зоркі, што твой(-ая) суджаны(-ая) не з’яўляецца грамадзянінам(-кай) РБ, то для рэгістрацыі шлюбу ў Беларусі трэба, каб адзін з вас меў беларускі пашпарт ці аформленае пастаяннае месца жыхарства ў Сінявокай.

Замежны грамадзянін павінен на легальных умовах знаходзіцца ў Беларусі і быць зарэгістраваным у мясцовым пашпартным стале.  

Перад падачай заявы ў ЗАГСе трэба будзе прыкласці даведку з краіны пастаяннага пражывання аб тым, што там грамадзянін(-ка) не мае жонку ці мужа. Гэтую даведку трэба перакласці на беларускую ці рускую мову ды натарыяльна заверыць.

Акрамя даведкі, трэба будзе дадаць копію пашпарта замежнага(-ай) грамадзяніна(-ка) (таксама натарыяльна завераную) ды копію адзнакі аб рэгістрацыі ў Беларусі.

Калі замежны(-ая) грамадзянін(-ка) разведзены(-а)я, то трэба ў ЗАГСе прад’явіць копію даведкі аб разводзе.

Як мы прыгадвалі вышэй, шлюб мяняе маёмасныя правы сужэнцаў. Так, уся твая маёмасць да шлюбу застаецца юрыдычна тваёй. А ўсе рэчы, якія былі набытыя падчас шлюбу, становяцца агульнай маёмасцю.

Твая вопратка і абутак лічацца тваёй уласнасцю, але прадметы раскошы (упрыгожванні, дарагая бытавая тэхніка) будуць падзелены паміж сужэнцамі пасля разводу.

Што тычыцца дзяцей, то права прымаць аднолькавы ўдзел у іх выхаванні маюць абодва бацькі.

Окей, вы вырашылі, што вашыя позіркі больш не глядзяць у адным кірунку і вам лепш пайсці рознымі шляхамі. Для разводу дастаткова жадання аднаго з сужэнцаў. Трымай у галаве тое, што развесціся немагчыма, калі жонка цяжарная ці аднаму з дзяцей яшчэ не споўнілася 3 гады. Пры ўмове, што муж жыве разам з жонкай і дзецьмі і клапоціцца аб іх.

Для таго каб развесціся, трэба падаць іск у суд. Пасля трохмесячнага чакання (а што, калі сужэнцы памірацца ды перадумаюць разводзіцца?) і пры наяўнасці агульнай згоды сужэнцаў суд пастанаўляе аб разводзе.

Развод – працэдура таксама платная. За першы раз трэба будзе заплаціць 4 базавыя, ці 92 BYN. За паўторны развод прыйдзецца адваліць аж 8 базавых, або 184 BYN.

Менавіта падчас разводу высвятляюцца пытанні апекі над дзецьмі і маёмасці.

Пытанне з агульнымі дзецьмі пры разводзе вырашаецца наступным чынам: улічваецца дамова паміж бацькамі, становішча кожнага з бацькоў і меркаванне самога дзіцяці.

Маёмасць, якую вы купілі падчас шлюбу, будзе падзеленая на роўныя часткі.

Шлюбная дамова – таксама шырока вядомая як «шлюбны кантракт» – гэта дакумент, які заключаецца паміж сужэнцамі і ў якім асобна прапісаныя іх правы і абавязкі. Звычайна гэтыя правы і абавязкі адрозніваюцца ад тых, што прапісаныя ў беларускім заканадаўстве.

Шлюбная дамова перш-наперш тычыцца маёмасных правоў сужэнцаў. Напрыклад, дзяўчына да шлюбу накапіла на кватэру, але набывала яе ўжо ў шлюбе. Праз шлюбную дамову яна можна прапісаць, што дадзеная кватэра з’яўляецца толькі яе ўласнасцю і нічыёй больш.

Дамова завяраецца любым натарыусам. Калі ў дамове прапісаныя правілы валодання маёмасцю, то трэба будзе яшчэ раз дадаткова зарэгістраваць яе ў дзяржаўнай арганізацыі па месцы рэгістрацыі маёмасці.

Шлюбная дамова спыняе сваё дзеянне ў той момант, калі перастае існаваць і сам шлюб. Скасаваць яе можна толькі пры ўзаемнай згодзе.

Згодна са статыстыкай Белстату, у Беларусі кожны другі шлюб сканчаецца разводам.

Так, у 2016 годзе было зарэгістравана больш за 64 тысяч шлюбаў і 32 тысячы разводаў.

Такая статыстыка назіраецца апошнія 22 гады, і толькі ў 2007 годзе кожны трэці шлюб скончыўся разводам. Праўда, колькасць пар, якія вырашылі «перайсці на іншы ўзровень», у гэтым годзе была вышэйшая на 30% – 92 тысячы.

Дарэчы, Беларусь традыцыйна з’яўляецца сусветным лідарам па колькасці разводаў – у 2016 годзе мы занялі 4-е месца ў свеце. Вышэй за нас толькі Мальдывы, Расія ды Аруба.