Smack My Miensk Up

Кар’ера Аляксея ў якасці дыджэя пачалася ў 91-ым годзе, калі яму было ўсяго 14. Ён дэбютаваў на пляцоўцы ДК чыгуначнікаў. Потым Аляксей з сябрам скалаціў каманду і пачаў рабіць уласныя тусоўкі ў ДК «Юнацтва», што месціўся на Фабрыцыўса.

Галоўнае адрозненне сэтаў I.F.U. ад тыповых для таго часу акампаніятараў дыскатэк з больш-менш сучаснаю музыкай было ў тым, што падчас сваіх выступаў ён ніколі не ўжываў трэкаў з постсавецкай прасторы. Ягоная мэта была простая – пазнаёміць мясцовую публіку з замежнымі выканаўцамі ўжо развітай у Еўропе электроннай сцэны.

Касеты ён набываў падчас падарожжаў па Польшчы і ў тагачасным легендарным клубе меламанаў, тусоўцы аднадумцаў, што месцілася ў будынку кінатэатру «Вільнюс». Хутка сфармавалася калекцыя рэлізаў. Там быў і першы альбом The Prodigy, і падборка галандскага і бельгійскага тэхна, якую Аляксей прэзентаваў публіцы на старым прайгравальніку з убудаванаю самаробнаю прыладай для лепшага зводу трэкаў з касет.

Першая буйная вечарына з музыкаю без словаў і «медлякамі» адбылася на манежы «Дынама» ў ноч з 92-га на 93-ці год. Замест медыяў тады было сарафаннае радыё, дзякуючы якому на паці прываліла амаль сто чалавек.

Менскія кінатэатры бачылі зусім нязвыклыя карціны: дыскатэкі праходзілі і ў «Беларусі», і ў «Маскве», а «Мір» увогуле ператвараўся ў клуб з дзвюма танцпляцоўкамі.

У 93-ым годзе адчыніў свае дзверы «Альтэрнатыўны тэатр» на Крапоткіна. Тамсама размясціўся кінаклуб, дзе паказвалі найлепшыя кінапрацы веку. Для музычнай прагрэсіўнай тусоўкі таксама знайшлося месца ў тых сценах. У Менску пачала фармавацца гэтак званая «залатая моладзь». Яе складалі ўсе тыя, хто цікавіўся чымсьці новым, імкнуўся да музыкі, каму абрыдла абмежаванасць у інфармацыі ў часы СССР.

Попыт на музыку і вечарыны павялічваўся, пачалі стварацца прома-групы. Першую зарганізаваў дыджэй Клаўс. Гэта была беларуская версія расійскай «F*ck You (FU) Entertainment», у складзе якой не менш за чатыры музыкі.

Потым прома-групы ствараліся адна за адною. Некаторыя распадаліся, калі погляды ўдзельнікаў разыходзіліся. Але заўсёды знаходзіліся людзі, гатовыя падхапіць і прасоўваць клубную культуру далей.

Аляксей пасля «FU» разам з дыджэямі Міцем і Палёным аказаўся ў складзе Intensive Music Club. У іх досыць паспяхова атрымлівалася ладзіць тусы з 93-га да 95-га года, але потым хлопцы разышліся ў музычных поглядах. Кутузаў вырашыў разам з дыджэем Ярыкам зрабіць Switch Club: джыпсі-клуб, які перамяшчаўся з месца на месца, але заўсёды знаходзіў сваю аўдыторыю. Ініцыятыўныя суполкі прыцягвалі ўсё больш ідэйных галоваў, і развіццё сцэны стала незваротным працэсам.

Асаблівасць беларускай публікі ў тым, што яна досыць маладая. У Берліне ўзрост тусоўшчыка ад 25 да 50 гадоў, яны могуць сабе гэта дазволіць.

Як «дэпешмодаўцы» з Харкава адзявалі палову Менску

У скарбонцы Кутузава ёсць цікавая гісторыя пра тое, як фармаваліся погляды моладзі. Тады на шопінг-ўікэнды ў Вільню ніхто не ганяў, цікавыя рэчы шукалі ў сэканд-хэндах. Падчас сустрэчаў у клубе меламанаў Аляксей пазнаёміўся з двума «дэпешмодаўцамі» з Харкава, якія часцяком ганялі ў Менск. Яны распавялі, што маюць доступ да складу сэканд-хэнд джынсаў вельмі крутых брэндаў і ёсць магчымасць прывезці іх ў Беларусь.

«Я даў ім месца ў зале сваёй кватэры. Атрымаўся цэлы склад самых розных джынсаў: ружовых, чырвоных, чорных, рваных, вараных, фірмовых… Падаецца, мы ў іх палову Менску адзелі», – распавядае Аляксей.

Пасля, калі рэйвы пачалі выходзіць з ценю і абзавяліся флаерамі ды афішамі, «прыглосы» раздавалі паводле прынцыпу «сустракаюць па адзенні».

Няправільна было б вырашыць, што беларускі рэйв быў абмежаваны толькі сценамі клубаў і сталіцаю. Выязны фестываль і першы оўпэн-эйр «Раве на траве» прайшоў чатыры разы. Хвалю падхапілі абласныя гарады. Першым адгукнуўся Гомель у 1996 годзе: па Сажы плыў цэлы карабель з музлом і складам 200–300 чалавек. Свіслач сабе такога дазволіць не магла.

Новае стагоддзе клубная Беларусь сустрэла ўжо падрыхтаванай, адкрытай скрыняй для інвестыцыяў і злівання заробленых грошай. Прома-групы пачалі фармавацца ўсё хутчэй, з’явілася сур’ёзная канкурэнцыя, публіка перанасыцілася. Старую тусоўку змяняла новая. Хтосьці памёр. Хтосьці перакінуўся ўбіраць у сябе аўтарскую музыку маладых выканаўцаў. Хтосьці наляпіў ярлыкі дарослага жыцця і адышоў у бок.

«Асаблівасць беларускай публікі ў тым, што яна досыць маладая. Пераважна гэта моладзь да 25 гадоў, якая тусіць на бацькоўскія грошы. Потым у іх пачынаецца самастойнае жыццё, сям’я, клопаты і жаданне пайсці ў рэстаран, а не ў клуб «да гэтых малалетак». У Берліне ўзрост тусоўшчыка ад 25 да 50 гадоў, яны могуць сабе гэта дазволіць», – разважае Кутузаў.

Што б ні здарылася, буйная камерцыялізацыя ніколі не адменіць андэграўндных плыняў, якія падтрымліваюць біццё сэрца гораду. У 2000-ых Менск ужо скалыналі гукі драм-н-бэйсу і брэйк-біту, а сталоўка заводу Вавілава на Макаёнка шчыра дазваляла зрабіць трохтанцпольную «Эўтаназію». Але гэта ўжо новая старонка ў гісторыі, якую мы абавязкова перагарнем, але крыху пазней.