Як рабіць падкасты?

 

 

 

 Аб чым твой падкаст? 

Як у любым творы, у падкасце павінна быць тэма. Яна мусіць быць канкрэтнай – так людзі лепей зразумеюць, пра што ты ім хочаш распавесці. Мы раім брацца толькі за тыя топікі, якія табе было б асабіста цікава даследаваць. Давай паглядзім, пра што гавораць падкасцеры.

 

 

 

 Аўдыторыя 

У падкастаў вельмі лаяльная аўдыторыя. Яна расце павольна, але калі цябе пачалі слухаць, ёсць вялікая верагоднасць, што гэта надоўга. Калі чалавек знаходзіць свой падкаст, ён, як правіла, прывязваецца і адчувае, што вядучыя гавораць асабіста з ім. Падумай, як ты падаеш інфармацыю, наколькі разжоўваеш. Май на ўвазе як аматараў, так і прафесіяналаў па тэме – падбірай інфу для кожнага слоя.

 

 Каманда 

Вырашы напачатку: з кім ты робіш падкаст. Сола, з сябрам або наймаеш здымачную каманду. Ад гэтага будзе залежаць шмат рэчаў: якасць, хуткасць, а таксама памер інвестыцый.

 

 Планаванне 

Прадумай некалькі тэм наперад і рэгулярнасць выхаду. Мы раім адразу выпусціць пілотную версію, каб зразумець, колькі часу ў цябе сыдзе на вытворчасць аднаго выпуску і ці можаш ты сабе гэта дазволіць.

 

 

 Абсталяванне 

Перш за ўсё вырашы для сябе, хочаш ты запісвацца самастойна або скарыстацца паслугамі студыі? У другім выпадку можна сканцэнтравацца на змесце шоу і не адцягваць увагу на тэхнічныя дэталі. На студыі гукааператар правільна выставіць табе гук, акуратна звядзе дарожкі, выража ўсе «эканні» і скіне гатовы файл на флэшку. Каштаваць гэта будзе прыкладна ад $15 за гадзіну студыі + $40 за рэдагаванне гадзіннага шоу. Калі ты па DIY, давай разбірацца, што табе спатрэбіцца для запісу падкаста.

 

Мікрафон

Канешне, падкаст можна запісаць і на мікрафон, убудаваны ў ноўтбук, тут пытанне: наколькі табе патрэбная якасць. Калі лоўфай – тваё другое імя, то гэтага хопіць. Мы ж разгледзім тры найбольш прасунутых варыянты.

Самы незапарны з іх – набыць мікрафон-пятлічку (lavalier). Кожны з удзельнікаў дыскусіі зможа ўключыць яго ў смартфон і пісаць уласную дарогу. Пасля трэба будзе толькі звесці іх разам і адрэдагаваць. Раім звярнуць увагу на Rode smartLav+ (BYN 147), Audio-Technica ATR3350 (BYN 89) і Shure MVL (BYN 146). Усе тры мадэлі omnidirectional, то-бок запісваюць з усіх бакоў аднолькава добра, але памятай, што калі ты хочаш падключыць іх у рэкордар ці камп’ютар, спатрэбіцца перахаднік з TRRS на TRS. І ніколі не ўключай іх у раз’ёмы з фантомным сілкаваннем, бо спаліш.

Самы распаўсюджаны варыянт у аматарскім гуказапісу – USB-мікрафоны. Яны падключаюцца да лэптопа і запісваюць гук праз адмысловы аўдыясофт. Тут у першую чаргу раім «залаты стандарт» падкастынгу – Blue Yeti (BYN 459), на які можна пісацца як у адну асобу, так і садзіцца ў кружок – піша ён аднолькава добра. Больш бюджэтны варыянт – Audio-Technica 2020USB PLUS (BYN 350). Тут мінус – толькі кардыоідная накіраванасць, то-бок спераду добра, а ззаду не. Таксама шмат хто раіць мікрафон Samson Q2U (BYN 299), называючы яго лепшым мікрафонам для пачаткоўцаў. Ён таксама аднаскіраваны, але акрамя USB мае XLR-раз’ём, то-бок можа выкарыстоўвацца ў больш прафесійных сэтапах.

Калі ты жадаеш студыйны мікрафон, то раім звярнуць увагу на Rode NT1-A (BYN 520) ці Blue Bluebird (BYN 640) – на апошні мы пішамся самі. Толькі памятай, што да іх таксама спатрэбіцца аўдыяінтэрфейс, напрыклад Focusrite Solo ці 2i2 (BYN 250/350).

Калі грошай зусім няма, а размаўляць пад запіс карціць, тэстуй усе даступныя варыянты – тэлефон, лэптоп, дыктафон – і слухай, дзе гучыць лепей за ўсё. Ад гэтага варыянту і танчы.

 

 

 Дзе лепей пісацца? 

Відавочна, што трэба запісваць падкаст там, дзе няма пабочных гукаў. Апроч гэтага, паклапаціся, каб у пакоі не было рэха. Для гэтага неабходна захінуць сцены тканінай, каб было як мага менш гладкай паверхні, ад якой адбіваецца гук. Калі такой магчымасці няма, запісвайся пад коўдрай. І гэта не жарт!

Не запісвайся ля прыбораў, якія гудуць: камп’ютараў, кандыцыянераў, лядоўні. Гэты шум, канешне, можна будзе выдаліць плагінамі, але чым болей ён перакрыжоўваецца з тваім голасам па частотах, тым меней палітры ў выніку застанецца.

Памятай пра кліпінг, які ўзнікае, калі твая гучнасць выходзіць за мяжу ў 0 дБ (чырвоныя рыскі на індыкатары гучнасці). Тады ўзнікае лічбавы трэск, шыпенне, якія потым ніяк не выдаліць. Лепей запісаць гук цішэй, а ўжо на этапе постпрадакшну падняць «у нуль».

 

 

 Постпрадакшн 

Пяройдзем да самай тэхнічнай і адначасова самай творчай часткі праекта – постпрадакшну. Тут можна ўзброіцца віртуальнымі нажніцамі і кроіць падкаст, як ты пажадаеш: выразаць афтоп, мяняць фразы месцамі, накладваць эфекты, музыку, ствараць сапраўдны аўдыятэатр. Выяўленчых сродкаў у падкастынгу процьма, і ты з часам вынайдзеш уласны творчы метад, мы ж раскажам пра тэхнічныя моманты: што трэба рабіць пасля запісу голасу.

Па-першае, трэба абраць софт, у якім ты будзеш апрацоўваць свой падкаст. Мы раім пачынаць з Audacity – ён бясплатны, open-source і мае ўсе неабходныя фічы. Юзабіліці у праграмы суровае, але засвоіш гэты інтэрфейс, з чым заўгодна потым разбярэшся. На iOS ёсць бясплатны GarageBand – стандартны музычны аўдыярэдактар, для апрацоўкі гуку таксама падыдзе.

Прасунутыя (але платныя) варыянты – Adobe Audition і кароль працэсінгу голасу Izotope RX. У выпадку з апошнім табе таксама спатрэбіцца софт для мантажу праекта (напрыклад, Ableton або той жа Audacity падыдзе).

Мы прапануем кожны голас апрацоўваць наступнымі плагінамі.

 

 

Каб дадаць трохі нагляднасці, мы запісалі голас з апошняга падкаста 34travel пра Трактаразавод у неапрацаваным выглядзе, а потым крок за крокам дадавалі кожны з плагінаў, дэманструючы таксама, як гучыць тое, што яны выдаляюць.

 

 

 

 

 Што яшчэ можа быць у падкасце? 

Напрыклад, музыка. Тут важна глядзець на ліцэнзію твора, які ты выкарыстоўваеш. Хутчэй за ўсё, гэта будзе Creative Commons. Звяртай увагу на параметры Non-Commercial Use і Attribution. Шукаць музыку можна тут: YouTube Audio Library, Free Music Archive, Jukedeck, No Copyright Sounds.

Калі твой падкаст пагружае ў канкрэтныя сітуацыі, гуляе з уяўленнем, можна дапамагаць яму саўнд-эфектамі. Напрыклад, калі ты распавядаеш пра жыхароў закінутай вёскі, рэканструюй сітуацыю: як ты едзеш пад раўнамерны гул аўто, як адчыняеш дзверы хаткі, як закіпае імбрык – тут неабсяжнае поле для фантазіі. Эфекты таксама можна браць на стоках (не забывай пра Creative Commons), напрыклад на Freesound, Adobe Audition SFX, Converse Sample Library або ў YouTube-пошуку па тэгу sound effect.

Паслухай, як цалкам з музыкай і саўнд-эфектамі гучыць наш апошні падкаст пра Трактарны завод:

 

 

 

 Як прасоўваць падкасты? 

Па-першае трэба заліць падкаст на тыя платформы, дзе іх слухаюць: iTunes, Spotify, TuneIn, VK, «Yandex.Музыка», Soundcloud, Mixcloud. Ёсць сэрвісы, якія ўсё зробяць самі, але трэба будзе трохі заплаціць. Напрыклад, Podbean або Libsyn.

Па-другое, актыўна прысутнічай у сацсетках. Рабі кароткія тызеры шоу, здымай сторыз з гасцямі, распрацуй прыгожы дызайн – не нам цябе вучыць, як быць крутым эсэмэмшчыкам у 2019 годзе.

Тэгай сваіх гасцей у сацсетках, а таксама сам(-а) свяціся ў іншых праектах: скрыжаванне аўдыторыі – лепшы спосаб яе павялічыць.

Разыгрывай штосьці бясплатнае – усе любяць халяву.

Выходзь у афлайн: удзельнічай у канферэнцыях, мітапах – карацей, нэтворкайся.

Падумай пра манетызацыю: можна рабіць сумесны праект з брэндам або кожны раз устаўляць натыўную рэкламу. Рынак падкастаў цікавы тым, што наратар мае высокую лаяльнасць сярод слухачоў, а кошт натыўкі невысокі адносна іншых медыя.

 

 

 Агульныя парады 

   Успрымай падкаст як жывую гутарку. Не думай пра запіс і пра тое, каб хутчэй задаць наступнае пытанне. Суразмоўца сказаў(-ла) штосьці цікавае – разві тэму.

   Трымай штурвал. Падчас падкасту падагульняй, вяртайся да асноўнай тэмы, звяртайся да героя па імені – памятай, што слухачу нязручна перамотваць на пачатак, каб успомніць, пра што вы тут гутарыце.

   Чым менш, тым лепш. Чым менш маніпуляцый над голасам у падкасце ты зробіш, тым лепш ён будзе гучаць.

   Распісвай тэкстам ключавыя тэзісы, аб чым твой падкаст. Гэта дапаможа не толькі зразумець людзям, ці варта яго слухаць, але і лепей праіндэксуе ў пашукавіках.

   Ніколі не выкарыстоўвай VoIP-рэкордары. То-бок калі ты размаўляеш з героем праз скайп, не запісвай яго праз скайп – вельмі псуецца голас. Папрасі запісаць яго на рэкордар і даслаць у выніку файл з аўдыя.

   Не ператварай падкаст у піўную пасядзелку (калі гэта не твая мэта). Не вельмі прыемна чуць у вушах, як хтосьці п’е, жуе або шамаціць.

   На запісвайся, пакуль не пераканаешся ў якасці гука. Зрабі пробную версію, прачэкай яе ў тым ліку з боку героя.

   Не выкарыстоўвай галаўную гарнітуру для запісу, калі толькі яна не вельмі крутая.

   Не будзь нудным(-ай) (калі гэта не мэта твайго падкасту).

 

 

 Чым натхніцца? 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Фота by daryabrr

ЧУП «Проспектпресс», УНП ‎101520868