Модная выстава

Праект цікавы праз сваю тэматыку і спіс удзельнікаў. Па-першае, сярод шматлікіх тыдняў моды і фэшн-маркетаў ён крытыкуе модную індустрыю і прыносіць новыя сэнсы, якія звязваюць яе з сучасным мастацтвам, – для Беларусі як свежае паветра. Таксама гэта першая за доўгі час выстава ў НЦСМ, у якой пагадзіліся ўдзельнічаць прадстаўнікі незалежнай арт-сцэны.

Куратарка выставы Дзіна Даніловіч, пра якую мы ўжо пісалі раней, доўгі час працавала з беларускай fashion-індустрыяй. «У мяне заўсёды паўставала пытанне, чаму ў беларускім фэшне справы абстаяць менавіта так, калі ва ўсім свеце зусім іншы ўзровень, – кажа яна. – Спачатку праект Non-fashion задумваўся як моднае мерапрыемства: выстава фэшн-фатаграфіі і прэзентацыя брэндаў, якія ствараюць сімбіёз сучаснага мастацтва з модай – выкарыстоўваюць арт-фота, перформансы і ствараюць мастацкія відэа для сваіх кампаній».

Але потым узнікла іронія. «Non-fashion – гэта не крытыка сітуацыі ў модзе, а імкненне паказаць, што можа быць па-іншаму, бо вельмі мала фатографаў і дызайнераў, якія глядзяць за межы Беларусі. Гэта не пытанне наяўнасці грошай, а больш звязана з жаданнем рабіць лепей і глядзець шырэй і адукаванасцю людзей, якія працуюць у індустрыі», – расказвае Дзіна, якая запрасіла на выставу таксама мастакоў, якія не займаюцца модай. У выніку гэтыя напрамкі зліліся, і чыстага «фэшну», акрамя латышскага брэнда Mareunrol’s, які стварае прыдатнае для штодзённасці адзенне з канцэптуальнымі фішачкамі, няма ў праекце.

У холе другога паверха НЦСМ, дзе звычайна месціцца піяніна, экспануецца відэа Міхаіла Гуліна з перформанса, калі аўтар рабіў лекцыю пра антычнае мастацтва для мадэляў. Гэта была ні ў якім разе не насмешка, а, хутчэй, праца са стэрэатыпамі праз эксперымент. Сам тэлевізар куратарка паставіла на піяніна, побач з антычнымі галовамі, размаляванымі маркерамі, якія былі створаны Гуліным для праекту «Мастацтва павінна». Уся прастора разам з фіялкамі каля тэлевізара і крэсламі – алюзія на «чырвоныя куткі» ў санаторыях і бальніцах.

Праект Сяргея Шабохіна Duchamp Boutique расказвае пра тое, што зараз мастацтва лёгка пераўтвараецца ў модны брэнд, як і ўсё ў свеце, і сучаснае мастацтва дзейнічае па законах фэшн-індустрыі. Сяргей працуе з самымі знакавымі творамі Дзюшана, размясціў іх на цішотках, вывешаных, як у краме адзення.

Праект Машы Святагор «Маскі-шоу» некалькі выбіваецца з шэрагу, бо працуе з модай не наўпрост, а тычыцца этыкі мадэльнага бізнэсу і права на ўласны вобраз. Так склалася, што адна з дзяўчат, якая здымалася аголенай для яе, змяніла свае светапогляды – стала верніцай – і пачала патрабаваць, каб ёй аддалі ці знішчылі здымкі, бо пазіраваць без адзення, чым яна займалася да гэтага, неяк не па-боску. Маша задалася пытаннем, каму належыць вобраз на фатаграфіях – мадэлям ці фатографам. Вельмі важная праблема для моднай індустрыі.

Праект Жанны Гладко «Героіка» можна аднесці да феміністычнага арт-актывізму. Мастачка прадставіла серыю аўтапартрэтаў, дзе яна – у вобразах жанчын-зорак, з якімі, так ці інакш, яе параўноўвалі: Наталляй Вадзянавай, Ірынай Алфёравай, Фрыдай Кала і іншымі. Але яна паўтарала не проста іх стэрэатыпныя вобразы, а здымкі, дзе яны ў маскулінным абліччы – у мужчынскай вопратцы, са зброяй ці нават у даспехах.

У якасці бонусу ў рамках выставы прадстаўлена экспазіцыя «Девушка, освященная солнцем», створаная з прыватных архіўных слайдаў Элеаноры Язерскай. Куратарская група, якая складаецца з фатографа Уладзіміра Парфянка, пляменніцы дзівы Эвеліны Домніч і журналісткі Веры Савінай, запрашае ў падарожжа па зніклай краіне разам са спадарыняй Элеанорай, каб пабачыць тое, што не ўбачыш ні ў казённых справаздачах пра жыццё будаўнікоў сацыялізму, ні ў дэпрэсіўных фотасерыях пра забытую глыбінку. Тыя, хто быў знаёмы з адзінай беларускай свецкай львіцай асабіста, абурыліся нерэалістычным вобразам, які ўвасобіў праект, канчаткова зрабіўшы з Язерскай сімулякр. А ў цэлым фота – праз сваю сонечнасць і яскравасць, што кантрастуе з самотным сыходам зоркі, – ствараюць адчуванне непазбежнай безвыходнасці і суму.