Інтэрв'ю з «Петлей» на шыі. Чарапко – пра крызіс 40 гадоў, любоў і танцы
- Рубрыка: ІНТЭРВ'Ю
- 02.04.2019
- 6327
Ілля Чарапко-Самахвалаў – лідар важных менскіх гуртоў «Петля пристрастия» і «Кассиопея», актор Маладзёжнага тэатра і чалавек, які ўмее вельмі дакладна фармуляваць і тлумачыць некаторыя станы розуму – як у песнях, так і ў асабістых размовах. Па заданні рэдакцыі 34mag Антон Кашлікаў сустрэўся з Іллёй і пагаварыў пра сыход з тэатра, сямейны дабрабыт, танцы і алкаголь.
Пра рэжым дня і сыход з тэатра
– З якімі думкамі ты сёння прачнуўся?
– Складана сказаць. Першую гадзіну свайго няспання я праводжу ў самнамбулічны стане, выконваю механічныя дзеянні: чышчу зубы, мыю посуд, які застаўся ад учора, праглядаю стужку навінаў, запраўляю ложак. Але так не заўсёды бывае: калі я з пахмелля, усё адбываецца без якога-небудзь распарадку. Я магу заправіць ложак у 16:00, а зубы пачысціць у 17:00.
– Калі ўзяць дзень, калі ты прачынаешся без наступстваў учорашняга, – у колькі ты звычайна ўстаеш?
– Сёння я ўстаў а палове на дзясятую. Гэта нармальны рэжым, ён звязаны з тым, што я 20 гадоў прапрацаваў у тэатры (Ілля служыць акторам Моладзевага тэатра. – 34), а там праца амаль ніколі не пачынаецца раней адзінаццатай раніцы.
– Чаму «прапрацаваў»? Ты сышоў з тэатра?
– Збіраюся. Рашэнне прынятае, пра яго ўсім паведамлена.
– І калі ты сыходзіш з тэатра?
– У ліпені.
– Чаму вырашыў сысці?
– Вырашыў сканцэнтравацца на галоўным. Графікі сталі замінаць адзін аднаму, і атрымліваецца, што мне даводзіцца, каб дагадзіць гурту, адмяняць спектаклі, што не заўсёды атрымліваецца. Ці, наадварот, адмяняць канцэрты. У выніку абодва бакі злуюцца, таму я вырашыў выбраць бок гурта.
«Галоўнае – перабудавацца ў рэжым свайго ўзросту»
– Пра «канцэнтрацыю на галоўным»: што для цябе галоўнае цяпер?
– Галоўнае – перабудавацца ў рэжым свайго ўзросту. Мне летам стукне 41 год, то-бок я размяняў пяты дзясятак, і якраз з гэтай лічбай супаў час пэўнага пераасэнсавання таго, што я раблю, як мне трэба паступаць далей.
Усё пачалося з таго, што раніцай пасля дня нараджэння я ўстаў і сказаў сабе, што мне сорак гадоў. Сорак і сорак – усяго толькі лічба. Але на мяне гэтая лічба нейкае магічнае дзеянне аказала і пасля двух-трох тыдняў усведамлення таго, што мне сорак, увяла мяне ў бездань не вельмі прыемнага стану. Магчыма, гэта ніяк не выяўлялася звонку, але ўнутры сябе я панёс нейкую дзіўную лічынку індыферэнтнасці. Раптам я зразумеў, што мне нічога не цікава, што я без аптымізму гляджу наперад, і для таго, каб змяніць гэты стан, мне трэба здзейсніць пэўную перабудову структуры сваёй смешнай асобы. Вось, паволі гэтым займаюся.
– Сам-насам з сабой ці ты з кімсьці гэта прагаворваеш?
– Не сакрэт, што я чалавек пітушчы – магчыма, я гэта і прамаўляў, але не магу ўспомніць ніводнай размовы на гэтую тэму. Але, хутчэй за ўсё, яны былі: альбо ўскосна, альбо фрагментарна. Наўрад ці я сістэмна дзяліўся праблемай – і так усё бачна, чаго дзяліцца.
– Прайшоў нейкі час. Зараз сэнсы з'явіліся, зноў стала цікава?
– Шок прайшоў. Я паволі пераладжваюся: разумею, што мне давядзецца інакш арганізаваць сваё жыццё. Я збіраюся цалкам адмовіцца ад курэння – паглядзім, як у мяне гэта выйдзе. Сыходжу з працы, на якой я прапрацаваў дваццаць гадоў. З алкаголем завязваць я не збіраюся, але хацелася б сябе ў гэтым крыху абмежаваць: выпіваць толькі тады, калі гэтага сапраўды хочацца, а не тады, калі тваё цела знаходзіцца ў цісках механічнай памяці – калі твае вочы бачаць шклянку, то рука абавязкова падымае яе і падносіць да рота.
«Было падобна, што размаўляюць дзве бандыцкія групоўкі: спрабавалі падабраць словы, але ў паветры лунала непаразуменне»
Пра тайм-менеджмент дарослых мужыкоў
– Як цяпер уладкаваная «Петля пристрастия»? Як часта вы збіраецеся на рэпетыцыі, як выглядае менеджмент гурта?
– Мы нядаўна прэзентавалі альбом і відэакліп: усё ў штатным рэжыме. Звычайна мы рэпетуем двойчы на тыдзень. Было б нядрэнна, калі б мы гэта рабілі часцей. Зараз мы прыходзім і працуем у рэжыме «паўтарэнне – маці вучэння» альбо «шча разбярэмся з гэтым хламам, які ты прынёс».
– Вы ўсе дарослыя мужыкі, такім складам ужо дзесяць гадоў выступаеце. За дзесяць гадоў шмат чаго адбываецца, погляды ў людзей мяняюцца. Чаму вы ўсё яшчэ граеце разам?
– А што нам яшчэ рабіць? Мы ўсе ад гэтага атрымліваем кайф, усе хацелі б займацца гэтым у першую чаргу, без траты сваіх сіл на нейкія староннія справы, якімі б цікавымі і высакароднымі яны ні былі. Лёша, наш бубнач, таксама кінуў працу. Гэта для нас справа нумар адзін, гэта нас і звязвае. Хоць мы людзі, адзін да аднаго не вельмі падобныя.
– Ці была нейкая размова, пасля якой ты зразумеў, што вам трэба пакідаць свае працы?
– Так. Тут жа ў нас з Лёшам усё і ўпіралася, нават па большай частцы праз мяне маглі зляцець канцэрты. Адзін раз наогул была адмена праз тое, што я забыўся пра канцэрт: была прызначаная дата ў маскоўскім клубе «16 тон», і я зусім пра яе забыўся, а потым мне яшчэ і спектакль у гэты дзень паставілі. «Ты што, а**еў? – сказалі мне хлопцы. – Тры месяцы таму дата была забітая!» Давялося адмяняць канцэрт, і гэта было не вельмі добра, у плане рэпутацыі мы ў нейкай ступені пацярпелі.
– Як ты свой тайм-менеджмент уладкоўваеш?
– Ды ніяк, трымаю даты ў галаве. Часам гэта падводзіць, асабліва калі ты ў розных станах бываеш: ты нават можаш гэтыя лічбы запісаць, а потым наогул не ўспомніць, што ты нешта запісваў. Таму мне Ваня (Іван Селішчаў, гітарыст і менеджар «Петли». – 34) стараецца нагадваць, але ён таксама не ідэальны: часам ён забывае мне нагадваць, і тады я забываю канчаткова.
– У «Петли пристрастия» ў Менску статус асаблівы: вас вельмі любіць інтэлігентная публіка, для якой вашы канцэрты – хутчэй за ўсё, адзіная фізічная нагрузка раз на тры месяцы. Што трэба для таго, каб аўдыторыя пашырылася да памераў таго ж Палаца Спорту?
– Тут два варыянты: альбо тачыць камень, падобна вадзе, да таго часу, пакуль гэта з нейкай прычыны не стане мэйнстрымам, альбо спрабаваць выходзіць за рамкі ўласнага творчага метаду. Мяняць гук, дадаваць інструменты, змяняць прыхопы, зжываць з сябе штампы, але гэты шлях куды больш складаны. То-бок спрабаваць зрабіць тое, чаго раней не рабілі: пакуль у нас няма фізічна часу на гэта, але я спадзяюся, што пры яго з'яўленні мы пойдзем па гэтай дарозе.
Пра мокрыя сляды і «Нірвану» ўзору 1986 года
– У канцы нулявых быў усплёск увагі да новай беларускай музыкі: з'явіліся «Петля пристрастия», «Серебряная свадьба», «Кассиопея», Port Mone, шмат хто яшчэ, і было адчуванне, што плаціну прарвала. Куды ўсё гэта падзелася?
– Паняцця не маю. Гэта ўзнікла адначасова і вельмі непрацяглы перыяд існавала як нейкі адзіны арганізм, але потым гэтая інфузорыя падзялілася на туфлікі. Усе гэтыя калектывы ўзніклі ў адзін час, і гэта былі добрыя гурты з патэнцыялам – гэта можна давесці тым, што некаторыя з гэтага спісу існуюць дагэтуль. У адрозненне, скажам, ад гуртоў, створаных у 2010-х: яны гралі з энтузіязмам, разлічваючы на імгненны поспех, выпускалі 1-2 паспяховыя альбомы, а потым наляталі на сцяну і заканчваліся. Тыя ж The Toobes – пайгралі, а потым разбегліся па іншых гуртах.
– У цябе ёсць нейкае адчуванне нявыкарыстанага шанцу? Ці вы выціснулі з гэтага поспеху ўсё, што маглі?
– Не, не выціснулі. Прэзентацыя «Петли пристрастия» ў маскоўскім клубе «Ікра» ў 2009-м была жахлівай: быў агідны гук, мы не ведалі, як сябе паводзіць, і ў цэлым не дастаткова добра падрыхтаваліся. Але мы яшчэ жывыя, і пасля адчутага шоку пасля няўдачы пачалі ледзь не нанава: можа быць, менш жвава, але паступова прыйшлі да таго, да чаго прыйшлі.
«Быў агідны канцэрт у Краснадары, калі Сакалоў выйшаў да мікрафона і павітаў публіку: "Прывітанне, дэбілы!"»
– «Пачалі нанава» – гэта з якога моманту?
– Ну, мы акрыялі ад шоку і сабраліся з хлопцамі пагаварыць. Я памятаю, што ў нас тады быў такі напружаны тон гутаркі. Было падобна, што размаўляюць дзве бандыцкія групоўкі: спрабавалі падабраць словы, але ў паветры лунала непаразуменне.
У пэўны момант Ваня казаў: давайце я буду займацца менеджментам. Мы вырашылі разгрузіць Сашу Багданава (мінскі прамоўтар, адзін са стваральнікаў культ. цэнтру «Корпус». – 34), які тады нам дапамагаў. Яму вялікі дзякуй за тое, што ён усё гэта дабро кансалідаваў, хай і не доўга, але праз рознасць музыкаў, іх колькасць і мэты зрабіць гэта было немагчыма. Уласна, гэта і адказ на тваё пытанне пра ўсплёск беларускай музыкі. Так званая роля асобы ў гісторыі. Без Сашы Багданава гэтага наогул бы не было.
Тым не менш у пэўны момант мы вырашылі палегчыць Сашы жыццё – тым больш ён тады ўшчыльную заняўся «Серебряной свадьбой» – і дэлегавалі гэта ўсё Вані. Такім чынам пачаўся новы віток нашага сумеснага музіцыравання і паездак па гарадах і вёсках.
– Давай пра «Кассиопею». Вы выступаеце час ад часу, але мне здаецца, што ў вас там усё яшчэ складаней, Ліберзон і Сакалоў – хлопцы не самыя простыя. Ці цяпер таксама пасталелі?
– З «Кассиопеей» усё як заўсёды. Паступова, чарапашымі крокамі рухаемся: 5 красавіка будзе канцэрт у «Графіці», прысвечаны ўзнікненню мерча – у нас з'явіліся майкі.
«Кассиопея» на хвалі цікавасці да яе паездзіла нядрэнна і ўсюды, дзе была, пакінула мокрыя сляды, таму ёсць месцы, дзе нас бачыць не хочуць. А дарма.
– Цяпер гэта было б больш акуратна, вы б не выпівалі?
– Выпівалі б, але ў нас жа з'явіўся Арцём Залескі, які нейкім чынам арганізоўвае ўсё гэта дзейства. Так што калі двое адпадаюць, грае не адзін, як раней, а двое, што ўжо не так і дрэнна.
– Прыгадаеш самы дзіўны канцэрт «Кассиопеии»?
– Быў агідны канцэрт у Краснадары, калі Сакалоў выйшаў да мікрафона і павітаў публіку: «Прывітанне, дэбілы!» Я тады нават рот не паспеў адкрыць. А людзі там прыстараліся, піражкі нейкія напяклі, але мы напампаваліся ў сраку і паказалі там «Нірвану» ўзору 1986 года. Гэта было нейкае страшнае поўзанне, дзікі гук – мне шкада, што так адбылося, таму што ўсё можна было зрабіць лепш. Я не супраць таго, каб поўзаць, але я за тое, каб музыканты поўзалі, а музыка гучала.
«Калі я танчу, гэта значыць, што я п'яны, алкаголь – мой любімы партнёр у танцах»
– Ёсць твая асоба ў «Кассиопее» і лірычны герой у «Петле» – яны нават танчаць па-рознаму. Як працуюць гэты пераключальнік?
– А ты пад усе песні аднолькава танчыш? Тут справа не ў тым, што ты свядома сябе да гэтага рыхтуеш, проста ў «Кассиопеи» такая энергія, а ў «Петли» іншая.
– Ты наогул часта танчыш на канцэртах, на тых жа «Вагоновожатых» нядаўна ты вельмі заўзята танцаваў.
– У апошні час я менш танцую. Сам не ведаю чаму: напэўна, праз тое, што мне сорак гадоў. Аднак я планую вярнуцца да гэтай практыкі, я люблю танцаваць. Але калі я танчу, гэта значыць, што я п'яны, алкаголь – мой любімы партнёр у танцах. Цвярозым – не, шарніры не працуюць.
– А на сцэне ты заўсёды крыху падпіты?
– Так. Аднойчы я пакляўся, што ніколі больш не выйду з групай «Кассиопея» цвярозым, бо на першых канцэртах, даўным-даўно, я прынцыпова граў цвярозым, але быў адзін выпадак, калі я перастаў гэта рабіць. Я стаю цвярозы, абцякаю, а астатнім по**й: адзін дудзіць у трубу нават у перапынках паміж песнямі, другі ўсё пусціў на самацёк, таму што бутэльку гарэлкі распіў, і папоўз за дзверы, і застаўся толькі я. А перада мной вісіць велізарны экран з маім тварам буйным планам, і я бачу, які ў мяне сумны твар, мне ад гэтага становіцца яшчэ больш сумна, твар на экране сумнее яшчэ больш, і атрымліваецца замкнёнае кола.
– Якая правільная доза перад канцэртам, каб выйсці, добра сябе адчуваць і канцэрт прайшоў так, як павінен?
– Ну, грамаў 150-200. Гэта ці віскі, ці каньяк, гарэлку я неяк не вельмі. П'янымі ў цыцку мы ўжо даўно не гралі.
«Любая блізкасць – гэта яшчэ і дыскамфорт, таму што вы пачынаеце датыкацца ўласнымі свабодамі, звычкамі, пачынаюць церціся беражкі вашых светапоглядаў»
Пра каханне, сям'ю і шляхі да адступлення
– Які нечаканы фідбэк прылятаў на альбом «Гул» пасля рэлізу? Як ты думаеш, слухачы разгадваюць усе тыя цытаты і пасылы, якія ты пакінуў у альбоме?
– Людзі, якім альбом не спадабаўся, часцей за ўсё проста тактоўна маўчаць. А тыя, каму ён спадабаўся, успрымаюць яго цалкам па-рознаму. Калі ты нешта выпускаеш у свет, яно жыве сваім жыццём і абрастае сэнсамі, пра існаванне якіх ты і не падазраваў. Хаця, калі я нешта закладваю ў песні, мне хочацца быць як мага больш ясным. Іншае пытанне, наколькі гэта ў мяне атрымліваецца.
Мы ўсё зашыфравалі такім чынам, каб тэкст не дамінаваў над музыкай. Голас цішэйшы, ён сядзіць «у пачку» – скарысталіся вопытам запісу англамоўных гуртоў, якія выконваюць падобную музыку. Вырашылі паспрабаваць, ці будзе гэта замінаць. На папярэднім этапе аказалася, што многім замінае: мы голас прыпаднялі да няўяўных вышынь у параўнанні з тым, якім ён планаваўся першапачаткова. Але, бачыш, з рускамоўнай музыкай гэта неяк не праходзіць, шматлікім прыносіць дыскамфорт.
– Раскажы пра песню «Хлор», адкуль узяўся гэты радок: «Любовь – это хлор, как кто-то сказал»?
– Я запісаў дэма-версію для рабят, і пакуль я яе запісваў, мне патэлефанаваў Арцём Залескі. Я першапачаткова спяваў, што «любовь – это хворь», а ён па тэлефоне недачуў і кажа: «Ого, вот это про хлор ты сильно задвинул». І я падумаў – о, клас, хай будзе хлор, так і пакінем. Цяпер я магу смела тлумачыць людзям, якія пытаюцца «хто там табе што сказаў», што гэта быў Арцём Залескі.
Расшыфраваць? Гэта песня пра тое, што каханне – як атрута, як атрутны газ, які прымушае кашляць крывёю. Гэта балада: яна мае дачыненне да кахання канкрэтнага, да кахання ў яго эратычным разуменні, а не да таго, што сама ідэя кахання – гэта поўнае дзярмо. Гэта песня пра расчараванне ў пачуцці і пра фрустрацыю пасля здрады. А спяваецца ад асобы чалавека, знясіленага разрывам і працэсам кахання. Нічога там правакацыйнага няма.
– Колькі вы з Кацяй разам (Каця Чарапко-Самахвалава, жонка Іллі. – 34)?
– З 2001-га, 18 гадоў будзе сёлета. Увесну сышліся, увосень ажаніліся.
– Што ты параіш маладым парам, якія знаходзяцца ў пачатку свайго сямейнага шляху?
– Нічога я ім не параю, тут агульнага рэцэпту няма. Усё залежыць ад таго, якія людзі ў шлюбе, што гэтаму папярэднічала. Магу даць адзіную параду: першы год з'яўляецца прыцірачным і часта не вельмі прыемным. Даводзіцца сутыкнуцца з тым, што любая блізкасць – гэта яшчэ і дыскамфорт, таму што вы пачынаеце датыкацца ўласнымі свабодамі, звычкамі, і сітуацыя абвастраецца праз тое, што пачынаюць церціся беражкі вашых светапоглядаў. Ад гэтага ўсё можа іскрыць і дыміцца, тапкі лётаюць, але гэты этап праходзіць. Галоўнае – прытрымлівацца закліку сэрца, то-бок даваць сабе сумленны адказ на пытанне, кахаеш ты чалавека ці не. І калі гэты адказ адмоўны – сыходзіць. Але для гэтага трэба пакалупацца ў сабе, з наскоку гэта не вырашаецца: у момант сваркі можа здацца, што ты гэтага чалавека не кахаеш, і наогул гары яно ўсё гарам, але потым гэта змяняецца зусім іншым адчуваннем, варта толькі пачакаць.
– Якія ў вас зараз адносіны з жонкай?
– Роўныя, выдатныя адносіны. Мы ўжо 18 гадоў разам, і не тое каб ведаем адно аднаго як аблупленых, але так, атрымліваецца, што ведаем адно аднаго як аблупленых.
– У 2011-м мы з табой запісвалі інтэрв'ю для праекта «Ч/Б»: там было пытанне, якім ты сябе бачыш праз дзесяць гадоў. Ты сказаў, што «задача мінімум такая – не апусціцца дарэшты». Якія задачы на наступныя дзесяць гадоў?
– Да пяцідзесяці трэба арганізаваць сабе шляхі да адступлення, для таго каб да самага моманту смерці ты мог арганізаваць сабе добрае жыццё чалавека, які ні ў чым не мае патрэбы. Каб ты ніяк не залежаў ад дзяржавы і мог сабе дазволіць бавіць час так, як табе гэта хочацца, не адчуваючы ні ў чым нястачы. Каб ты ведаў, што галодным у канаве не памрэш, толькі калі сам гэтага не захочаш.
Фотa: palasatka