Рома ў Балівіі ды Аргенціне

Правёўшы дзень і ноч у сядзячым вагоне, прыбываем у сталіцу Аргентыны. Знаёмы нашых знаёмых абяцае прытуліць нас у сябе на падлозе, так што мы адразу накіроўваемся ў мясцовы McDonald's, каб наладзіць з ім сувязь па дармавым інтэрнэце.

Нашага новага сябра завуць Сашам, некалькі гадоў таму ён пераехаў сюды з Санкт-Пецярбурга. У Піцеры хлопец атрымаў гістарычную адукацыю, а цяпер працягвае вучобу ў Аргентыне.

Пра тое, што Саша ў дасканаласці валодае іспанскай, мы даведваемся, калі разам з ім уваходзім у пад’езд нашага новага дома – хвілін пятнаццаць сыходзяць на вітанне з усімі суседзямі, што выйшлі ранкам прапусціць кубачак кавы на тэрасе.

Саша жыве на дзявятым паверсе ў неверагодна малой кватэрцы з выглядам на гарадскую плошчу. На пятнаццаці квадратных метрах размяшчаюцца ложак, шафа, гітара і ўкраінская бандура. Малюсенькая кухня хаваецца за дзвярыма-гармонікам. Ванны пакой – памерам з прыбіральню ў цягніку. Словам, ідэальная будка для халасцяка.

Увесь наступны тыдзень мы рассякаем па горадзе. Буэнас-Айрэс, напэўна, шмат у каго выклікае дэжавю – ён адначасова нагадвае Парыж, Мадрыд, Барселону і Нью-Ёрк. Горад жыве ўначы – тут лічыцца нармальным адправіцца ў кнігарню апоўначы. Тусоўкі ў клубах пачынаюцца з чацвярга, бо чацвер стаіць перад пятніцай, а пятніца не такі ўжо і працоўны дзень.

Дзякуючы моцнаму прафсаюзу аўтобусных кампаній у горадзе вельмі слаба развітае метро, затое наземным транспартам у любы час дня можна дабрацца куды захочаш. Буэнас-Айрэс складана назваць небяспечным мегаполісам, нягледзячы на тое, што ўсе даведнікі кажуць пра адваротнае. Я нават назваў бы яго адным з самых спакойных гарадоў Паўднёвай Амерыкі.

Штовечар мы раскатваем парачку бутэлек мясцовага вінішча і заядаем яго цвёрдым сырам. Высвятляецца, што Саша – надзвычайны апавядальнік: за пару тыдняў ён моцна мяняе наша ўяўленне пра сусветную гісторыю. Да таго ж ён ліха падпявае гітары, так што начамі мы гарланім з балкона песні пра камандантэ Чэ Гевару. Мы вельмі моцна прывязваемся да Сашы, і, седзячы на падлозе ў ягонай маленечкай кватэрцы, я ўжо дакладна ведаю, што хутка буду па ім сумаваць.

Таксама я добра разумею, што Буэнас-Айрэс – апошні незнаёмы горад на маім шляху. Кругасветка падыходзіць да канца. Ехаць далей асабліва няма куды. Пасля двух з паловаю гадоў блукання я ўжо проста не пацягну выжыванне на бровах у Афрыцы, а візу ў Еўропу хутчэй за ўсё не дадуць. Надышоў хвалюючы момант, калі мне пара задумацца пра вяртанне ў родны край.

Я бяру Санеў касцюм, Воля апранае сваю адзіную сукенку, і мы адпраўляемся ў тур па еўрапейскіх амбасадах у надзеі атрымаць шэнген. Шчыра кажучы, нам вядома, што тут зрабіць яго практычна немагчыма – згодна з законамі Еўразвяза, мы маем права падаваць на візу толькі ў краіне нашага жыхарства. Цэлы дзень мы душымся ў прыёмных усіх магчымых еўрапейскіх амбасадаў, але цуд так і не адбываецца. Пабітыя і прамоклыя пад раптоўным дажджом, мы вяртаемся дадому.

Каб зарабіць на квіткі, мы вырашаем яшчэ раз запусціць свае паштоўкі ў інтэрнэт. Я заказваю ў мясцовай друкарні пяцьсот картак са сваёй фатаграфіяй ля чароўнага аўтобуса і раблю пост у сацсетках:

«Сябры! З дрыготкай у руках і частым пульсам у сэрцы я мушу прызнаць – прыйшоў час вяртацца дадому. Здаецца, гэтым разам гэта сапраўды не сон. Ззаду два з паловай гады шляху, больш за 100 000 кіламетраў, 30 краін, 13 пар абутку і 7 жыццяў. Наперадзе, ужо зусім хутка, – самалёт дадому.

На квіткі мне трэба сабраць непамерна шмат – 2500$. За любую суму грошай, якую вы можаце мне перавесці, я адпраўлю вам паштоўку са сваёй фатаграфіяй ля “чароўнага аўтобуса” на Алясцы. Іх мне толькі што даставілі з друкарні».

Некалькі наступных дзён мы добранька заліваемся чырвоным. Я не магу думаць ні пра што, акрамя немінучасці вяртання. Амаль тры доўгія гады ў мяне была вельмі ясная мэта, жыццё маё мела вектар – я вяртаўся ў першы дом.

Ногі сцерліся ў пыл дарожны, сэрца агнём разлілося, я голы стаю ля вялікай вады, вочы падняць баюся. Былі б у мяне струны, я свету спяваў бы пра любоў звера да жывога, пра дарогу ў стагоддзе ўласнае. Я спяваў бы пра цану блізкасці і тугу бездані. Я выдыхаў бы на слабасці і ўдыхаў бы на смеласці. Я зваліўся б на скалы і плакаў бы ад любові да тых, хто выйшаў.

Заліць бы зямлю полымем, спаліць бы вопратку да д’ябла! Уключыць лівень-рэшата і каб падалі апельсіны! І хай нашаму племені стане на момант не да лішняга, каб мы пратанцавалі ўсяго адну варыяцыю, а я памёр бы ў канцы вальса шчаслівым!

Ужо праз некалькі дзён мы збіраем патрэбную суму грошай. Чатыры ночы запар я падпісваю больш за тры сотні канвертаў. 24 кастрычніка наш самалёт падымаецца ў паветра і на наступны дзень мы ўжо спускаемся па трапе ў марозным Кіеве.

Першае, што выклікае ў нас сур’ёзны дысананс, – гэта татальнае разуменне наваколля: гаворкі мінакоў, арганізацыі руху, усіх надпісаў і шыльдаў. Але яшчэ больш палохае тое, што нашая гаворка становіцца зразумелай людзям навокал. Каб узяць брэйк і трохі ачухацца ад скачка ў прасторы, мы на пару начэй завісаем у сяброў.

Амаль увесь час мы праводзім у ложку, знаёмства з рэчаіснасцю хочацца адцягнуць як мага далей. І толькі калі мы адсыпаемся за ўсё падарожжа, Воля бярэ квіткі да Менска, а я вырашаю рушыць на радзіму аўтаспынам.

Да беларускай мяжы мяне падвозіць на таксоўцы адстаўны капітан дальняга плавання. Магутны сівы дзед недзе ўжо трохі накаціў, таму з цяжкасцю выбіраецца з машыны. У памежнай забягалаўцы мы з капітанам пад беляшы бяром на дваіх яшчэ адну бутэлечку гарэлкі:

– Я ўжо дзесяць гадоў як у мора не хадзіў, адна радасць у маім жыцці засталася – бабы!

Адстаўны капітан падморгвае мне і кіўком паказвае на паўнагрудую прадавачку. Я з разуменнем пасміхаюся і паднімаю апошнюю чарку:

– За баб і маладых сэрцамі! – выдаю смелы тост, уліваю ў рот чарку з вогненным змесцівам і зажмурваюся з усіх сілаў.

Дзед смяецца з маёй няёмкасці і раптам ні з таго ні з сяго пераходзіць на шэпт:

– Чаго ж ты мардуешся, студэнт? Па радзіме не засумаваў?

У кафэ заходзіць зграйка нязграбных дальнабояў і запускае ў памяшканне трывалы вулічны холад. Я губляюся – хмельныя слёзы падступаюць да вачэй. Дзед разумее свой промах, разгублена моршчыць лоб і па-дурному рагоча. Я смяюся ў адказ, так і не падабраўшы ніводнага патрэбнага слова.