34mag

10 фільмаў пра дыскрымінацыю

10.10.2017
Аўтар: zamandarin
17320

Дыскрымінацыя – штука такая: нельга быць упэўненым на сто адсоткаў, што аднойчы табе не забароняць грэць пуза на агульным пляжы, калі нехта вырашыць, быццам у цябе нейкая «не такая» форма чэрапа. Мы сабралі дзясятак фільмаў, якія дэманструюць увесь жах і абсурд нянавісці да чалавека з суседняга пад'езда.

Спiс Шындлера / Schindler's List (1993)

Рэжысёр: Стывен Спілберг

Тэгi: Халакост, антысемітызм, канцэнтрацыйныя лагеры, гета, жоўтая зорка

Што яшчэ паглядзець: «Піяніст», «Жыццё цудоўнае», «Хлопчык у паласатай піжаме»

Абсалютны must see для ўсіх, а ў асаблівасці для тых, каму здаецца прышпільным прынт з двума кракадзіламі, што рагочуць над тэкстам HOLOCOSTE.

Калі ты яшчэ не глядзеў(-ла), не пужайся хронаметражі ў 195 хвілін: у адрозненне ад некаторых кінаробаў, Спілберг выкарыстоўвае экранны час толькі на карысць, да таго ж на гульню Ліама Нісана і Рэйфа Файнса можна глядзець бясконца.

У цэнтры сюжэта – рэальная фігура Оскара Шындлера, паспяховага фабрыканта і члена гітлераўскай НСДАП, які падчас Другой сусветнай выратаваў амаль 1200 габрэяў. Шындлер выкупляў вязняў канцлагераў, наймаючы іх на свае фабрыкі, нават калі ў тых не было адпаведных навыкаў, – без усякай карысці для сябе.

«Спіс Шындлера» – гэта захапляльная гісторыя пра тое, як з авантурыста, што мае фарт, сувязі і беспамерную грашовую «падушку», атрымліваецца сапраўдны гуманіст.

12 год рабства / 12 Years a Slave (2013)

Рэжысёр: Стыў Маккуін

Тэгi: расізм, гандаль людзьмі, XIX стагоддзе, Фасбэндар, «Оскар»

Што яшчэ паглядзець: «Забіць перасмешніка», «Дварэцкі», «Гран Тарына», «Амерыканская гісторыя Х».

Ад Мінска да Луізіяны – нешта каля 9000 кіламетраў, ад 2017 года да 1841-га – цэлая часавая прорва. Мабыць, таму кінастужка пра вольнага скрыпача са штата Нью-Ёрк, які на 12 год трапляе ў рабства на плантацыі, прадказальна не знаходзіць бурнага фідбэка ў беларусаў.

Аднак у кожнага з нас ёсць шанец падзяліць аднадушны катарсіс заакіянскіх гледачоў, таму што гісторыя Саламона Нортапа надзвычай цікавая і сама па сабе, а бязлітасна-рэалістычная маккуінаўская падача служыць ёй ідэальным апраўленнем.

«12 год рабства» – той выпадак, калі на экране павольна і засяроджана адбываецца штосьці край якое жорсткае, але адвесці ад гэтага вочы не атрымліваецца ніяк. І так, тэма чалавечай годнасці па-ранейшаму не залежыць ад герба на пашпарце.

Даласкi клуб пакупнiкоў / Dallas Buyers Club (2013)

Рэжысёр: Жан-Марк Валле

Тэгі: СНІД, наркотыкі, стыгматызацыя, drag queen, Джарэд-Лета-ў-спадніцы

Што яшчэ паглядзець: «Філадэльфія», «Звычайнае сэрца», «Ніколі не выцірайце слёзы без пальчатак»

Рэальная гісторыя тэхаскага рэднэка Рона Вудруфа, у якога выявілі СНІД, а Рон замест таго, каб выбіраць фота на помнік, стаў чапляцца за жыццё, прымаць несанкцыянаваныя штатаўскімі фармацэўтамі лекі і больш таго – арганізаваў іх трафік з Мексікі, падоўжыўшы жыццё не толькі сабе, але і мноству такіх жа «вырачаных».

Галоўны герой, бліскуча сыграны Макконахі, дае ўпэўнены бой фармацэўтычнай мафіі, і хронікі гэтай вайны выглядаюць кранальна – нават без зніжкі на тое, што фільм зняты за 25 дзён, без рэпетыцый і на адну толькі пераносную камеру.

Яшчэ 25 кастрычніка 1991-га года прынцэса Дыяна на камеру паціснула руку пацыента хоспіса для хворых СНІДам, але і сёння некаторыя, на жаль, думаюць, што ад ВІЧ-пазітыўных лепш трымацца на адлегласці.

«Даласкі клуб пакупнікоў» – комплексная прышчэпка ад розных фобій, але ў першую чаргу гэта, вядома, лек ад стыгматызацыі людзей, якія жывуць з ВІЧ.

Гатэль «Руанда» / Hotel Rwanda (2004)

Рэжысёр: Тэры Джордж

Тэгі: генацыд, Афрыка, дэгуманізацыя, 90-я

Што яшчэ паглядзець: «Адстрэльваючы сабак», «Крывавы алмаз», «Берагавая ахова», «Саамская кроў».

Сусветная гісторыя неаднаразова даказвае, што людзі здольныя ненавідзець агулам нават тых, хто валодае такім жа колерам скуры, гаворыць на той жа мове і верыць у тых жа багоў. Дастаткова назваць ворага не чалавекам, а «кропам» або «каларадам», – і спусціць курок ужо нашмат прасцей.

Дык вось, дваццаць тры гады таму падчас грамадзянскай вайны ў Руандзе прадстаўнікі народа хуту, які складаў этнічную большасць, называлі прадстаўнікоў народа тутсі «прусакамі». За некалькі месяцаў там загінулі, па розных ацэнках, ад 500 000 да 1 000 000 чалавек.

У той жудасны час Пол Русесабаджына – сам хуту па нацыянальнасці – кіраваў прэстыжным гатэлем у горадзе Кігалі. На мяжы сваіх магчымасцяў яму ўдалося выратаваць 1268 грамадзянскіх асоб тутсі, прытуліўшы іх у гатэлі. Гэты подзвіг і ўвекавечаны ў сцэнары «Гатэля “Руанда”».

Мая левая нага / My Left Foot (1989)

Рэжысёр: Джым Шэрыдан

Тэгі: цэрэбральны параліч, эйблізм, эксклюзія, мастацтва

Што яшчэ паглядзець: «Клас карэкцыі», «Мора ўнутры», «Іржа і костка», Сёрфер душы

У ірландскага мастака Крысці Браўна не было магчымасці атрымаць тую ж адукацыю, што атрымлівалі яго аднагодкі: у Крысці быў ДЦП. Лекары раілі бацькам аддаць дзіцёнка ў спецустанову, аднак тыя не скарысталіся такой «каштоўнай» парадай, і Браўн выхоўваўся дома, побач з роднымі, паступова раскрываючы ў сабе таленты мастака і пісьменніка. Пальцамі левай нагі ўпарты ірландзец прабурыў сабе шлях у мастацтве.

Канфлікт грамадства і сям'і, дзе хтосьці мае асаблівасці развіцця, выпісаны па-майстэрску, а самазабыўная гульня Дэніэля Дэй Люіса заслугоўвае больш, чым «Оскар», якім яе ацанілі.

Скрытыя постаці / Hidden Figures (2016)

Рэжысёр: Тэд Мэлфі

Тэгі: сегрэгацыя, расізм, сэксізм, Жанэль-Манэ-зараз-у-кіно

Што яшчэ паглядзець: «Прыслуга», «Шафёр міс Дэйзі», «Кветкі ліловыя палёў».

1961 год, ракеты барозняць прасторы і ўсё такое, а ў карпусах NASA, уяві сабе, усё яшчэ існуюць асобныя прыбіральні «для каляровых».

«Скрытыя постаці» – гэта гісторыя пра матэматыц-афраамерыканак, без якіх першая касмічная місія ЗША, верагодна, адбылася б у іншай якасці або ў іншым часе. Роўна той выпадак, калі саманадзейныя WASP'ы (плюс Кірстэн Данст у зборным вобразе арыйска-плантатарскай прынцэсы) гатовыя на ўсё, каб дагнаць паскудных рускіх, і нават – выбачай, белы божанька! – лічыцца з цемнаскурымі жанчынамі.

Фільм заснаваны на дакументальнай кнізе Марго Ці Шэтэрлі. Яе бацька працаваў у NASA, і будучая пісьменніца ведала сваіх будучых гераінь з дзяцінства.

Анёлы з жалезнымі зубамі / Iron Jawed Angels (2003)

Рэжысёр: Каця фон Гарнье

Тэгі: суфражысткі, фемінізм першай хвалі, сэксізм, выбарчае права

Што яшчэ паглядзець: «Суфражыстка», «Час», «Зроблена ў Дагенхэме».

«Анёлы з жалезнымі зубамі» – фільм пра Эліс Пол, якая прымала самы чынны ўдзел у суфражысцкім руху ў ЗША. Эліс і яе каляжанкі канкрэтна патрапалі нервы Вудра Вільсану: у 1916-м ён ішоў на перавыбары ад дэмакратаў.

Дэмакратыя ў той час была, шчыра сказаць, лайно: сэксізм квітнеў на ўсю моц, і пышным гладыёлусам квітнела думка пра нейкую спецыфічную будову жаночага мозгу – маўляў, ён тоіць у сабе вялікую пагрозу светапарадку, таму дапускаць жанчын да выбарных урнаў ні ў якім выпадку нельга.

Каб астудзіць парывы «асаблівага» мозгу, самых актыўных суфражыстак маглі пасадзіць у турму, а то і ў псіхіятрычную клініку. Адважная Эліс Пол, ролю якой выканала «малышка на мільён» Хілары Суонк, пабывала і там, і там.

Харві Мілк / Milk (2008)

Рэжысёр: Гас Ван Сэнт

Тэгі: ЛГБТ, гомасэксуальнасць, Сан-Францыска, гамафобія

Што яшчэ паглядзець: «Гонар», «Парад», «Гарбатая гара»

Каб фільм назвалі адным толькі імем, гэта павінна быць неверагодна вартае імя. Але з Мілкам усё зразумела: сярод вытворцаў сувеніркі ў Сан-Францыска яго партрэт ці не папулярнейшы за сцяг ЗША. У гонар Мілка што толькі ні называлі – ад плошчаў да бібліятэк, – а паўдзельнічаць у фільме пра гэтую паважаную асобу тысячы жыхароў Сан-Францыска пагадзіліся бясплатна.

Харві Мілк – першы адкрыты гей, абраны на дзяржаўную пасаду ў ЗША. Яго палітычная кар'ера доўжылася ўсяго 11 месяцаў і абарвалася трагічна: 27 лістапада 1978 года Харві Мілк і мэр Сан-Францыска Джордж Масконэ былі застрэленыя членам гарадскога савета Дэнам Уайтам.

Характэрна, што забойца расчуліў прысяжных палкай прамовай у судзе, а яго адвакат давёў да ведама прысутных, быццам псіхічны стан яго падабароннага напярэдадні падвойнага забойства пахіснуўся, паколькі Уайт, прыхільнік здаровага харчавання, саграшыў з фастфудам. Многія гараджане былі ў шоку ад мяккасці прысуду – сем гадоў і восем месяцаў турмы – і выйшлі на вуліцы з камянямі ў руках.

Фільм Ван Сэнта пачынаецца са сцэны забойства Мілка.

Непакорны / Invictus (2009)

Рэжысёр: Клінт Іствуд

Тэгі: Мандэла, апартэід, сегрэгацыя, рэгбі

Што яшчэ паглядзець: «Гандзі», «Лінкальн»

З нацыянальнай рэгбійнай камандай ПАР доўгі час усё было зусім не ў парадку, і спрынгбоксам (мянушка такая) нават прыйшлося сысці з сусветнай арэны. Не, справа не ў тым, што хлопцы перасталі хадзіць у качалку. Справа ў тым, што спрынгбоксы сталі сімвалам апартэіду: белыя хлопцы гуляюць у гульню для белых, а калі хто-небудзь хоча гуляць на іх стадыёне, таму неабходна таксама быць белымі на ўсе 100%.

1994 год, апартэід у мінулым, але міжрасавая напружанасць нікуды не знікла. Вялікі – ужо не дысідэнт, а прэзідэнт – Нэльсан Мандэла нечакана выбірае рэгбі інструментам для яднання нацыі. Ён хоча, каб каманда ПАР стала пераможцай на будучым хатнім чэмпіянаце і ўсе жыхары краіны зліліся ў агульным экстазе – нягледзячы на адценне скуры.

Усе сюжэтныя хады «Няскоранага» зразумелыя наперад, пафасу тут звышдастаткова, ды і натхняльная прамова будзе абавязкова, але, уласна, якая розніца, калі гэта фільм пра сапраўдную перамогу? Прычым спартыўную – далёка не ў першую чаргу.

Да таго ж мы ў 34 любім рэгбі і не саромеемся аб гэтым нагадваць.

Паўночная краіна / North Country (2005)

Рэжысёр: Нікі Каро

Тэгі: харасмент, гвалт, сэксуальнае дамаганне, сексізм, слатшэймінг

Што яшчэ паглядзець: «Эрын Брокавіч», «Сілквуд», «Права на спадчыну»

У аснове сюжэта «Паўночнай краіны» – першая ў гісторыі групавая справа аб сэксуальным дамаганні: «Справа Луіс Э. Джэнсан супраць Эўлет Таконіт Ко». Сама Луіс Джэнсан выступіць у якасці кансультанта фільма адмовілася. Можа быць, у гэтым часткова крыецца адказ на пытанне, чаму крытыкі халаднавата сустрэлі стужку з бюджэтам у 35 мільёнаў баксаў.

Патрапаная жыццём галоўная гераіня прыязджае на малую радзіму ў глухую правінцыю і ўладкоўваецца працаваць на руднік, дзе падвяргаецца бясконцаму аб’юзу з боку мужчынскага калектыву. Яна не знаходзіць магчымасці залагодзіць сітуацыю на мясцовым узроўні і падае іск супраць кампаніі. У ходзе судовага разбору выкрываюцца іншыя драматычныя абставіны.

Галоўную ролю выконвае ідэальная для такога выпадку жанчына з тварам Шарліз Тэрон. Іншыя акцёры таксама на сваіх месцах – напрыклад, Джон Эйлуард, які нарадзіўся ў вобразе ці то суддзі, ці то святара.