Твой першы хаб

Да таго як пачаць нешта ствараць, трэба разабрацца ў сваіх глыбокіх жаданнях. Ты хочаш аб'яднаць розныя крэатыўныя ініцыятывы ды кампаніі на падставе ўзаемнай дапамогі і кааперацыі ці агульнага будынка? Калі на першым плане – развіццё суполкі, то віншаванні: ты будуеш не хаб, а кластар, і табе не заўсёды трэба мець фізічны будынак. Пачынай ужо сёння, стварай нефармальнае кам'юніці аднадумцаў дзеля развіцця ўсёй індустрыі. Калі справы будуць ісці паспяхова, то можна ўжо аформіцца на афіцыйных паперах і пачаць дзёрзка прасоўваць свае інтарэсы па мясцовых гарвыканкамах ды прадстаўляць Беларусь па свеце. Нехта ж мусіць гэта рабіць. 

Калі ты ўсё ж такі марыш пра двух-, трохпавярховы камунальны лофт ці адразу некалькі будынкаў, а лепш раён з унутранымі вуліцамі і знешнім фінансаваннем, то парада адна: стартуй з маленькага. Два хлопцы з рабочага горада Вуперталь пачалі са ста квадратаў закінутай чыгуначнай станцыі, перш чым адваявалі ў банка ўвесь будынак цалкам і прымусілі ўлады замест друзлых чыгуначных рэек зрабіць роварную дарожку праз увесь горад.

Каманда

Адзін у полі не воін. Тым больш у крэатыўным полі Беларусі. Паспрабуй знайсці некалькі праектаў, якія таксама шукаюць дом. Знакаміты кластар «Тайга» ў Піцеры пачаўся менавіта так – не з квадратных метраў, а з розных кампаній з аднолькавым жаданнем знайсці для сябе стылёвае памяшканне.

Фінансаванне

Так-так, стартавы капітал табе патрэбны, без яго нікуды. Пытанне толькі ў колькасці. Напрыклад, комплекс «УтопіяШтадт» у Вупертале пачаўся з двух хлопцаў і крэдыту на 100 000 еўра, а крэатыўны квартал у Дортмундзе – з паступовага ўлівання двух мільёнаў еўра ад мясцовага муніцыпалітэту і Еўразвязу. Калі і першая, і другая сума для цябе – катастрофа, усё адно не пужайся, мы ж не ў Нямеччыне. «Балкі» мы адкрылі напапалам з партнёрамі, укінуўшы на пачатку толькі па 500 даляраў. На нашую другую прастору «Вежа», якую запускаем зараз з бізнэс-цэнтрам «Амега Таўэр», пайшло значна больш. Але зараз на будучы лофт-комплекс шукаем ужо знешняе фінансаванне, бо трэба выходзіць на новы ўзровень, і грошы там як паліва. Самай устойлівай фінансавай мадэллю мне падаецца наступная схема: саму прастору манетызаваць як мага больш (арэнда працоўных месцаў, арэнда пад мерапрыемствы, бар з віном), каб яна сама сябе акупала, а адукацыйныя і культурныя праекты рабіць з грантавай дапамогай ці з астаткаў прыбытку за арэнду.

Месца

Чаму будынак толькі на чацвёртым пункце? Ты ж разумееш, не ў будынку справа. Калі ёсць годны канцэпт і па-добраму шалёная і моцная каманда – ты ўсё зможаш, увесь горад ля тваіх ног, і знайсці закінутае месца недалёка ад асноўных гарадскіх артэрый руху будзе больш чым магчыма. Па-другое, жыццё крэатыўных прастораў не такое даўгое: у сярэднім 3-5 гадоў. Таму ты адразу мусіш настройваць сябе: асноўнае, што ёсць, – гэта вы самі, а не сцены, стол ды акенцы. Тады пераезд на новае месца будзе развіццём, а не «стрэс, гарэлка, адзінота».