Ці ўмееш ты кантачыць з людзьмі з інваліднасцю?

Не варта.

Пры камунікацыі з людзьмі з інваліднасцю многія, як Чып і Дэйл, «спяшаюцца на дапамогу» і робяць нешта за іх, нават не пацікавіўшыся, ці мае чалавек патрэбу ў гэтым. Не трэба так! Калі табе здаецца, што дапамога патрэбная, спачатку пацікаўся, ці правільна табе здаецца. Калі ад дапамогі адмовіліся, не настойвай.

Цалкам верагодна, што не зможаш.

Калі чалавек з інваліднасцю згодны(-ая) прыняць тваю дапамогу, заўсёды лепш удакладніць, як яму дапамагаць. Інвалідны вазок па сваёй фізіцы зусім не падобны да дзіцячага вазку, яго лёгка перакуліць.

Не, лепш прысесці.

Так твайму(-ёй) суразмоўцу(-цы) не давядзецца задзіраць галаву і казаць на тон гучней. І яшчэ: ні ў якім разе не абапірайся на вазок – гэта ўсё роўна як быццам ты стаў кранаць чалавека без яго жадання. Вазок – асабістая прастора. Дарэчы, прысесці варта і ў тым выпадку, калі ты размаўляеш з чалавекам маленькага росту.

А вось і не.

Людзі з інваліднасцю хварэюць, як усе людзі: напрыклад, у іх могуць быць соплі або разлад кішэчніка. Траўма пазваночніка або страта слыху – гэта не хвароба, а стан.

Гэта ты дарма.

Калі перад табой дарослы чалавек, не трэба размаўляць з ім, як з дзіцём.

Маветон.

Звяртаючыся да кампаньёна(-кі), ты выключаеш з размовы чалавека з інваліднасцю, быццам бы ён(яна) зусім бездапаможны(-ая). А гэта не так.

Не напірай.

Дакранацца да незнаёмых людзей – заўсёды дрэнная ідэя. Калі хочаш пагаварыць з тым, хто слаба чуе, ветліва звярні на сябе ўвагу і прамаўляй словы выразна. Хтосьці ўмее чытаць па вуснах, хтосьці чуе гукі пэўнага дыяпазону. Таксама можаш напісаць сваю просьбу на смартфоне і проста паказаць яе.

Ну ты і прыліпала!

Не трэба навязвацца. І ўжо сапраўды не варта карміць сабаку ці граць з ім без дазволу: пёсель на службе і ў яго ёсць гаспадар або гаспадыня. (Дарэчы, такія сабакі называюцца праваднікамі, а не павадырамі.) Калі ж у цябе завязалася размова з чалавекам са слабым зрокам, абавязкова прадстаў не толькі сябе, але і сваіх спадарожнікаў(-іц).

Выдыхай.

Усе людзі глядзяць, слухаюць і ходзяць, толькі хтосьці робіць гэта не так, як ты. Агульнапрынятыя славесныя абароты накшталт «паглядзім, ці атрымаецца гэта зрабіць» або «зірні ў інтэрнэце» нікога не кранаюць. Калі хочаш «паказаць» нейкую рэч слабавідушчаму чалавеку, не прапануй: «Пакратай!» – кажы: «Паглядзі!»

Памылка.

Так, многія знаёмыя скажуць табе, што яны без праблем успрымаюць і слова «інвалід». Але тут такая справа: Канье Уэст папросту можа выкарыстоўваць у сваіх трэках слова «n*gga», а белы рэпер з-пад Менска – не. Агульная тэндэнцыя асвятлення тэмы інваліднасці такая: акцэнтаваць увагу на чалавеку, а не на яго «асаблівасцях». Карэктна сказаць: «чалавек з інваліднасцю», «чалавек са слабым зрокам ці слыхам», «чалавек з разладам аўтыстычнага спектру», «чалавек маленькага росту» і гэтак далей. Чалавек – заўсёды на першым месцы. Што датычыцца «абмежаваных магчымасцяў», то не інваліднасць іх абмяжоўвае, а серада, якая дрэнна ўладкаваная. Сінк эбаўт іт.