While making "Other stories" project, we more and more feel the taste of audiodocumentaries on our lips. Sometimes till they bleed. On the waves of today's Arctic broadcasting listen to the history of "Studentskaya dumka" – the magazine that one day enflamed the wow! knot in the hearts of young Belarusians.
We are thankful for audio software to Hindenburg Systems company.
Natasha Rudakouskaya, the audiodocumentary creator:
I've been always curious to know how Minsk looked like before. What people talked about in the streets, where they went to, which heroes they thought about. In this sense, media is the brightest source of displaying the society.
I didn't know a lot about "Studentskaya dumka". It was a youth magazine, okay. But I grew up in the times of an easy access to any information, and the story about some magazine that you could get only in some particular parts of the city, about its authors often bringing hand-written materials and then typing them on one editorial computer, seemed to be unbelievable.
I wanted to tell in detail about the people who digged up the most non-banal heroes, wrote about crazy things in the most advanced Belarusian, made art-covers and trash design and didn't ever feel depressed in Minsk of the beginning of 2000s (which was a real challenge). And at the same time they watched how the city, its interests, heroes and the media landscape changed.
I hope it's turned out to be an optimistic story. It tells that the most wonderful, unique and wild things can't be excluded from your life, head and heart, even if they're written with "intoxicated ink".
00.16 Мы выдумалі для сябе, што мы робім беларускамоўны часопіс для тых, у каго… то бок мы казалі тады свярбіць у адным месцы.
00.16 We decided for ourselves that we were making a Belarusian magazine for those, as we said back then, who were itching all over.
00.28 Мэсэдж, каторы мы самі сабе сфармулявалі і пасля транслявалі нахабна – гэта было «непадобны да іншых». Я вообще думаю, что это, конечно, исторический феномен был какой-то. Трынаццатага красавіка 1999 года Мінінфармацыі РБ зарэгістравала незалежны моладзевы часопіс «Студэнцкая думка». Гэта гісторыя пра тое, хто, як і навошта ствараў самы андэграундны часопіс Беларусі ў пачатку двухтысячных гадоў.
00.28 The message that we formulated for ourselves and then transmitted was to be different from the rest. I think that in general it was kind of a historical phenomenon. 13 April, 1999 the Ministry of Information registered an independent young people's magazine "Studentskaya Dumka". This story is about who and how created the most underground Belarusian magazine at the beginning of the 2000s.
01.28 Насамрэч, «Студдумка» была зарэгістравана ў 99 годзе. Яна да гэтага выдавалася таксама нелегальна. Як самвыдат выдаваўся. Гэта быў самвыдат. Гэта працягвалася такая добрая традыцыя, зарэгістраваліся мы, у прынцыпе, даволі выпадкова, ускочыўшы ў вагон на хвалі рэгістрацыі «Нашай Нівы», калі яна ўвяла тарашкевіцу і ўпершыню зарэгістравалася з мовай тарашкевіцай, i яшчэ некаторых выданняў. Вот проста ўсё супала неяк, і потым у 99 годзе мы зарэгістраваліся.
01.28 Actually, "Studdumka" was registered in 1999. Before that it had been published illegally. Was it self-published? It was self-published. It was the continuation of a good tradition: we were registered pretty accidentally, jumping into the car on the tide of "Nasha Niva" registration, when it introduced Taraškievica and for the first time it was registered with the Taraškievica language, and some other editions.
01.59 У аснове было тры чалавека, звычайна, заўжды: Іра, Мікола, я. А ужо побач нас была каманда людзей розных. Яны змяняліся, гэта былі студэнты часта журфака, былі сур'ёзныя людзі. Адзін чалавек пісаў, зараз ён быў... летась ён быў у Савеце Рэспублікі. А сёлета ён стаў дэпутатам нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь.
01.59 It was founded by 3 people: Ira, Mikola and me. And there was a team of really different people around us. They changed, often they were some students from the faculty of journalism so these were serious guys. There was one guy writing for us... Last year he was at the Council of the Republic. And this year he has become deputy of the National Assembly of the Republic of Belarus.
02.27 Мы захацелі стаць не масавым, але такім трэндавым часопісам, які выйдзе за межы зручнага і ўтульнага гета, і стане нейкім такім голасам для пэўнай групы нашага пакалення. Мова выдання – тарашкевіца. Наклад на пачатак 2000-ых – 5 тысяч экзэмпляраў. Месца распаўсюджання – крамы, гандлевыя цэнтры, інтэрнэт-клубы, кафэ ды бары. Галоўны рэдактар – Ірына Віданава.
02.27 We wanted to be trendy rather than popular, going over the borders of a comfortable and cozy ghetto, becoming some voice of the certain group of our generation. The language of the addition was Taraškievica. The circulation at the beginning of 2000s was 5 thousand copies. The places of distribution were shops, shopping centers, Internet-clubs, cafes and bars. The chief editor was Iryna Vidanava.
03.01 Рэдактары – Сяргей Сахараў і Мікола Шакeль. Арт-дырэктар – Вітамін, фатограф – Антон Слюнчанка. Мы хацелі рабіць, як мы потым ужо зразумелі, нармальнае лайфстайлавае выданне, дакладней, ненармальнае. Вось тут таксама была штука такая, таму што мы разумелі выдатна, што калі мы будзем рабіць нармальнае выданне, ну, па еўрапейскіх мерках, альбо суседніх рынкаў, мы будзем проста прайграваць, то бок, мы будзем «адным з».
03.01 The editors were Siarhei Saharau and Mikola Shakel. The art-director was Vitamin. The photographer was Anton Slyunchanka. We wanted to publish, as we understood it later, a normal lifestyle edition, or rather abnormal. The thing was that we perfectly understood, that if we would publish a normal edition, according to European or neighboring markets standards, we would just lose, I mean, we'd be just "one of".
03.31 Вось гэтая непадобнасць, гістарычна так і сучасна ў Беларусі, ці па-за Беларусі, яна таксама некі выклік такой вось шэрасці, бязлікасці, боязі быць асобымі. Вось пра гэта ўсе і выспявалі нашы героі. Часам правакавалі, часам знікалі пасля, але для нас яны ўсё роўна былі важнымі асобамі вось у гэтай прасторы культурніцкай.
03.31 This exact otherness historically and nowadays has also been a certain challenge to the dullness, impersonality, fear of being different. That exactly what our heroes were talking about. Sometimes they provoked, sometimes they disappeared afterward, but for us they were still important people in that cultural environment.
03.59 У нас там было «Непадобны да іншых. Як і ты». Вось гэта «як і ты», яно вельмі прыцягвала. Атрымалася канцэпцыя «шэры глянец». «Шэры глянец», чаму глянец? Таму што гэта лайфстайл усе-ткі мы рабілі, а тады гэта былі часта сінонімы: глянцавы часопіс і лайфстайлавы часопіс. А «шэры», таму што мы з аднаго боку не расказвалі пра гэту яркую папсу, да, звёздачную.
03.59 We had there "Different from others. Just like you". This "Just like you" attracted so much. We created a new concept "grey gloss". "Grey gloss", why "gloss"? Because we still had a lifestyle magazine, and at that time these were often synonyms: glossy magazine and lifestyle magazine. And "grey", because, on the other hand, we didn't talk about that bright superstar pop-culture.
04.35 Мы расказвалі пра тое, што Віктар Марціновіч назваў «левацкім поглядам», «левацкім рухам», то бок мы расказвалі пра зорак, але такіх нават не тое, што б андэграундных, а якія на мяжы былі, да. Быў такі гурт, напрыклад, «Сізар сістарз», які толькі пачынаўся. Мы былі аднымі з першых, хто наогул пра ніх напісаў, і яны сталі зоркамі.
04.35 What we talked about Viktar Martsinovich called "left look", "left movement". It means we talked about the stars, but they were not even more underground, but somewhere in between, yeah. For example, there was a band called Scissor Sisters just at the start of their career. We were among the first who wrote about them at all, and they became the stars later.
05.00 А пачыналі яны, ну вось гэта сапраўды такая субкультура, ЛГБТ, модныя, нікім не зразумелыя, якія рабілі крутую музыку, якія пасля сталі зоркамі. Ну, вось гэта былі нашы героі.
05.00 And they started as a real subculture, LGBT, trendy, misunderstood by everyone, they made cool music, and only later they became popular. So these were our heroes.
05.30 Ну у нас еще дух такой немножко политический был. Мы вот все еще горели этой вот борьбой там. Я в это абсолютно верил, что за этим всем еще стоит какая-то наша воля и стремление себя выразить, свою позицию показать в том, что мы умеем. Мы же не воины там, чтобы идти сражаться, но если мы художники, то пусть нашим оружием будет вот это, то, что мы делаем.
05.30 We had some political spirit there as well. We were all still fighters there. I totally believed in it, that it was all about our will power and our urge towards expressing ourselves, to show our position in something we knew how to do right. We aren't real fighters there to go on a war, but if we're artists, let our weapon be this thing we're doing.
06.16 Чаму менавіта «Студэнцкая думка»? Таму што гэта цікава. Таму што час ад часу здаецца, што да эпохі татальнага інтэрнэту, ютуба, фэйсбука раней нічога і не было. Памяць стала кароткая, як інстаграм-гісторыя, а падзеі жывуць усяго адзін дзень.
06.16 Why exactly "Studentskaya Dumka"? Because it's interesting. Because it seems that before this Internet, Youtube, Facebook era there wasn't anything at all. Memory has become short, just like Instagram stories, and events live only 1 day.
06.31 Але аказваецца, што раней быў і дызайн, былі вар'яцкія героі, былі рэйвы і паездкі у Берлін і Варшаву. І менавіта пра ўсе гэта пісалі на старонках «Студэнцкай думкі». Наша задача якраз была троху змяніць стаўленне і да беларускай мовы, і да беларускамоўных, но ў першую чаргу да беларускай мовы. Мы не маглі не пісаць пра тое, які ўплыў зрабілі там умоўныя «Песняры» на гэту якраз поп-культуру беларускую, уласна беларускую. Альбо як бы на ўласную беларускую культуру мог бы паўплываць… якім бы супергероем мог бы стаць Тарашкевіч, напрыклад.
06.31 But it turns out that previously there was design, there were crazy heroes, there were raves and trips to Berlin and Warsaw. And all of that was reflected in "Studentskaya Dumka". Our aim was to change the attitude to the Belarusian language and to Belarusian speaking people, but first of all, to Belarusian. We couldn't but write about the influence of the language inspirers on the Belarusian pop-culture, genuinely Belarusian, or the way Tarashkevich could influence on the genuinely Belarusian culture or what superhero he could become, for example.
07.10 Чалавек, які прыдумаў дэфакта беларускую мову. Тот наогул быў круцейшы герой. Альбо Элеанора Езерская, такая сумесь драг-куін са свецкай львіцай. Гэта супер проста герой быў, гераіня. І пісаць пра Дарафееву, Хлястова і ў той час абсалютна андэграунднае «РСП», ну, чаму бы не?
07.10 The person who de facto created the Belarusian language was the coolest hero. Or Eleanora Ezerskaya, a mix of a drag queen and a socialite. She was just a superhero! And why not write about Darafeeva, Khliastou and at that time absolutely underground RSP as well?
07.35 Ну то есть, мы хотели сделать такой вот микс искусства, дизайна, потом вот самого, как сказать, репортажа, и поэтому все это хотелось как-то вместе связать, чтобы из этого потом получить хороший результат.
07.35 In other words, we wanted to make a mix of art, design and then reportage, and that's why we wanted to somehow combine it all to achieve good results.
07.56 Мы ў адну ноч зрабілі нумар «жоўты», так званы нумар. Мы вырашылі зрабіць нумар, каторы быў нашай спробай зразумець, як бы мог выглядаць у Мінску часопіс-таблоід, такі вот аля «Сана». І мы зрабілі яго. То есть мы там вот ужо оторвались круто. То есть, мы там придумали такую уже чушь.
07.56 One night we created the so called "yellow" issue. We decided to publish an issue where we would try to understand how a Belarusian tabloid-magazine like The Sun could look like. And we made it. We had so much fun there. We created such a nonsense there.
08.21 Памятаю, хлопец, які зараз працуе, ужо каля 10 год працуе ў газеце «СБ Беларусь сегодня» напісаў артыкул, супер проста артыкул «НЛА ў Расонах». Рэпартаж, калі ен ездзіў у Расоны, дзе нібыта знайшлі НЛА. Божа, я не знаю, што курыць трэба было, штоб такое прыдумаць. Альбо яшчэ артыкул пра гей-прастытуцыю, напрыклад. Я сумняюся, што яна і зараз ёсць, але мы вот вырашылі, што яна будзе, ну вось прыдумалі. Што-та там яшчэ было. Ну вось такія тэмы.
08.21 I remember a guy, who now has been working for about 10 years for "SB Belarus Segodniya", writing a coolest article "UFO in Rassony". The reportage about his trip to Rassony where it was told they had found UFO. My goodness, I don't know how high he must have been to make up something like that. Or an article on gay prostitution, for example. I doubt it exists even now, but we decided that existed, we just made it up. So these were the topics we talked about.
09.00 Ну вось хацелася справакаваць вось такім чынам. Эта выглядала, прычым, прыгожа і чыталася вельмі добра. Ну і клас, вось гэта акт мастацтва. А просто, каб показаць дупу голую альбо там член – не было нашай самамэтай, не было так цікава. Ліпень-жнівень 2005 года, «Студэнцкая Думка». Тэма нумара – кантрысайд. Будзь у тэме. Старонка 8. Звалена ў кучу памерлая мэбля. На зямлі ляжыць матрац. На матрацы - ануча.
09.00 We wanted to provoke in such way. And in fact it looked good and was interesting to read. And it was real art. It wasn't our end in itself to just show a bare ass or a dick, it wasn't interesting. July-August, 2005, "Studentskaya Dumka". The topic of the issue was countryside. Be in the know. Page 8. Dead furniture is piled up. A mattress on the ground. A cloth on the mattress.
09.31 Брэша сабака моднай пароды. Ануча пачынае варушыцца. Юля Кляшняўскас адкопвае выміраючыя віды пасярод менскіх «сламс». Старонка 14. Мая праца у цэнтральнай сядзібе, а я жыву у простай весцы, бяз школы і бяз крамы. З транспартам раніцай шануе, бо шмат, хто вязе дзяцей з суседніх вескаў у школы. У скрайнім выпадку, на кані. Можна і пешкай, толькі узімку трохі жудасна. Алёша Сярых адпрауляецца падымаць балоты па размяркаванні.
09.31 A trendy breed dog is barking. The cloth starts moving. Julia Kliashniauskas digging up deleted species around Minsk slams. Page 14. I work at the central estate, but I live in a small village without a school or a shop. I'm lucky with public transport in the morning, because there're many people from neighboring villages taking their children to school. At the worst, on a horse. You can go on foot, but in winter it's a bit creepy. Alesha Syaryh is going to restore marshes by the placement of graduates.
10.00 Старонка 19. Замест таго, каб тупа грэць пуза на Браславах і Мядзельшчыне, улетку кантрыбутары «Студэнцкай Думкі» наведаліся ў сельскую псіхушку для зэкаў, на беларускі стоўнхэндж, і патусілі у беларускім Версалі. На нас вельмі моцна, яшчэ раз, уплывала тое, з кім мы працуем. Менавіта, дызайнеры моцна ўплывалі.
10.00 Page 19. Instead of simply sun bathing in Braslavy or Myadzelshchyna in summer, "Studentskaya Dumka" contributors visited the rural house for convicts, Belarusian Stonehenge and hanged out in Belarusian Versailles. We were influenced greatly by the people we were working with. Especially, by designers.
10.27 То есць, мы разумелі, што калі ў цябе дызайн становіцца адным з лепшых у горадзе, так, і лепшага па дызайну часопіса няма, то безумоўна цябе трэба неяк падцягваць і кантэнт. Ой, это было предчувствие, наверное, какой-то тотальной цифровой эпохи, когда бумажное, вот эта вот эстетика, этот материал трансформировался или в агонии бился.
10.27 We understood that when your design was among the best in the city, and there was no better magazine from the design perspective, there was no doubt we had to pull up the content as well. I guess we somehow foresaw this total digital epoch, when that paper, this aesthetics, this content was transforming or it was agonizing.
11.00 И поэтому, когда вот этот тотальный крэш и трэш, вот эта эстетика на тот момент была актуальна. А сейчас все как раз наоборот. Оно выстраивается в колонки, ставится, контент становится, собственно, материалом, а дизайнеру остается просто грамотно это запаковать. Ну вот если говорить о «Студэнцкай думке» вот того времени, когда я подключился, то это был вот такой трэш.
11.00 And that's why this total crash and trash, this aesthetics was so relevant at that moment. And now it's just vice versa. It's lined up, the content becomes the material itself, and a designer just needs to "pack it up" well. Speaking about "Studentskaya Dumka" of that time, when I joined, it was that trash.
11.31 Мне вельмі падабалася вокладка з чувакамі... такая група была, абсалютна атмарожанная, парні вот абсалютна, такія атмары былі. «Дзікія» яны называліся, «дзікія», прычом па-беларуску «д» і «з» лацінкай пісаліся. Яны, у прынцыпе, паўтаралі тое, што рабілі Jackass, толькі па-беларуску.
11.31 I totally enjoyed the cover with... there was a crew, absolutely weird, these guys were total weirdos. "Dzikiya" was their name. "Dzikiya", and as a matter of fact in Belarusian, but d and z were written in Latin letters. They did almost the same "Jackass" did, but in Belarusian.
11.59 Па-беларуску не на мове, да, а ў беларускіх рэаліях. І то есць наш фатограф, сам вельмі канцэптуальны чувак, очень прям вот канцэптуальны чувак, ён рабіў вокладкі такія як творы мастацтва, Антон Слюнчанка. Ён да гэтага іх робіць. Ён, сапраўды, фота-мастак і такі мастак. Ён думаў, шо з імі зрабіць. І пасля, ці то яны яму падказалі, ці то ён сам прыдумаў. Карацей, яны выпілі ці то вады, ці то малака. Я не памятаю, 2 ці 3 літры.
11.59 I mean, not in Belarusian, but in Belarusian style. And our photographer was a very conceptual guy himself, a very conceptual guy indeed, he made each cover an art work, Anton Sliunchanka. He make it till now. He is a real photo artist and simply artist. He was thinking what he could do with them, and after that whether they showed it to him or he created it himself. To cut it short, they drank either water or milk, I don't remember now, 2 or 3 liters.
12.33 Па-мойму, малака. І іх званітавала. Ну вось проста чувак: «Буэ», як у фільмах, вось кагда «буэ». Проста такая струя, і ён гэта сфотаў. Струя, блевоціна такая чысценькая, прыгожая блевоціна была, но гэта блевоціна была. Эта быў проста, ну вот. Интересная была судьба у персонажей, которые просто непредсказуемые.
12.33 I think it was milk. And he just vomited. I mean, this guy just puked like in movies. Just this stream, and he took a picture of it. It was the stream, the puke. Just like that. Our heroes had interesting destinies, they were just unpredictable.
13.00 И вот так вот складывается, что.. Например, вот эта девушка вот, она интересно что, вот это вот она клептоманка. Это вот тогда был материал написан про воров в магазине, а она действительно сама и есть клептоманка, ее даже ловили в магазинах, то есть. И я просто знал, когда мне сказали, я ей сразу позвонил и сказал, Лена, все, твоя тема, надо фотографироваться.
13.00 And it turns out that, for example, this girl, this one, it's interesting that she's kleptomaniac. We had a material back then about shop burglars, and she was really kleptomaniac, she had been even caught in the shops. And I just knew, when I was told, I called her straight ahead and told her, Lena, this is your topic, we need to take pictures of you.
13.30 Эти люди вот, они как бы отвечали вот, то есть, они не выдуманы были. Эта тема их действительно касалась напрямую. И вот эта девушка, например, она больше всего появляется на обложках журналов, потому что... Вот опять же она тоже. То есть, мы сделали вот такой вот типа журнал желтой прессы. А вот она еще и на этом журнале появляется, вот она, стоит.
13.30 These people here, these were their real answers, they weren't made up. This topic was really relevant for them. And this girl, for examples, appears most of all on the magazine covers, because... You see, it's her again here. We made a kind of a yellow press magazine here. And she also appeared on this cover, you see her standing there?
13.59 И притом что вот это и вот это – это одна фотосессия, которую мы потом использовали, потому что мне понравилась вот эта вот тема, насколько она разнообразна, насколько она не похожа. Я верил в то, что я делаю, ну, вот это важно было. У меня не было других мотивов, просто это была искренняя вера в то, что я делаю.
13.59 And moreover, this one and that one is the same photosession, which we used then because I liked that topic, how diverse it was, how different it was. I believed in what I was doing, it was important. I didn't have other motives, it was just a sincere belief in what I was doing.
14.25 У лістападзе 2005 года, некалькі людзей у шэрым непрыкметным адзенні здзейснілі праменад па самым тусовачным мінскім месцам. Заглянулі ў «Падземку», «Том Тэйлар», «Левайс». Зайшлі у бар «Саюз online», пагутарылі з прадаўцамі крамы «Бункер» і вынеслі адтуль усе нумары «Студэнцкай Думкі». Што гэта значыць, дакладна ніхто не ведаў, па афіцыйнай версіі, чарніла, якімі быў надрукаваны часопіс, былі атручаны. «Студдумку» пачалі ізымаць. Афіцыйна гэта быў канец гісторыі.
14.25 In November 2005 several people in ordinary grey clothes visited the most popular places in Minsk. They dropped at Podzemka, Tom Taylor, Levi's. They went to Sayuz Online bar, talked to the shopping assistants at Bunker shop and took away all the copies of "Studentskaya Dumka". No one knew what exactly it was all about. According to the official version, the ink the magazine was published with, was intoxicating. They started withdrawing "Studdumka". Officially, it was the end of the story.
14.57 У 2003 годзе нас пазбавілі рэгістрацыі Міністэрства Інфармацыі па прычынах так і не агучаных і да канца нам не зразумелых, але гэта супала з фіналам нашай першай кампаніі «Рабі сябе сам», ну і цяжка не увязаць гэтыя дзве падзеі. І да канца 2005-га мы выходзілі друкавана, без рэгістрацыі, зноў жа у паўпадпольным варыянце, але пры гэтым з рэкламай. Не пытайце, як гэта было магчыма, таму што зараз я вам ужо гэтага патлумачыць не магу.
14.57 In 2003 we were deprived of the registration by the Ministry of Information for the reasons that are still not clear, but it coincided with the end of our first campaign "Make yourself", and it's hard not to connect these two events together. So till the end of 2005 we still published without registration, again under the floor but with advertisements this time. Don't ask me how it could be possible, because now I can't explain it to you already.
15.28 Мы думалі, што рабіць далей, таму што выдаваць нам бы не давалі, зразумела было тады. Мы думалі, думалі, думалі, і ўжо было відавочна, што трэба штосьці рабіць больш тэхналагічна, тэхналагічна і цікава, вось, і прыдумалі выпускаць дыскі проста звычайныя. Тады на кампакт-дысках выходзілі праграмы, а мы сталі, як атрымліваецца, першым у свеце часопісам на флэш-тэхналогіі, якая зараз ужо ўсе.
15.28 We were thinking what to do next, because it was clear then that we wouldn't be allowed to publish. We thought and thought and thought, and it was already clear that we had to do something more technological and interesting, that's why we decided to issue just simple CDs. At that time programs came in CDs and we turned out to be the first magazine in the world based on flash-technology, which is already dead now.
16.09 В Беларуси никто не занимался там никакой анимацией, тем более созданием таких журналов в виде программы экзэшного файла, который запускается – и открывается мир. Поэтому все было впервые. И это было круто. І ўжо з'явіўся 34mag. Там вельмі-вельмі моцна паўплываў тэхнічны момант.
16.09 There was no one in Belarus making animation, moreover creating such magazines in the form of an exe file, which starts and the whole world opens up. That's why everything was for the first time. And this was cool. And 34mag appeared. A technical issue was very important for it.
16.37 То бок мы ўжо спрабавалі і відосы рабіць, і аудыё рабіць, і флэш-анімацыю рабіць, і мувікі мы свае рабілі нейкія там і так далее. Тут безумоўна эта моцна зламала нас, таму што мы раней з гэтым не працавалі. Ну і калі мы ўжо закончылі, было зразумела, што трэба рабіць, бо мы ўжо не трымалі руку на пульсе.
16.37 We tried to make videos, audios, and flash-animation, and our own movies and much more. It really broke us down, because we hadn't worked with this before. And when we finished, it was already clear what to do next, because we didn't stay tuned any longer.
17.00 Мы не разумелі, чым мы можам зацікавіць вось гэтага чытача. Ты мусіш быць часткай гэтага арганізма, для якога ты пішаш. Абсалютна згодна з Сяргеем, што ў нейкі момант нам ужо стала нецікава. Для мяне было важна як для выдаўца перадаць гэтае выданне наступнай камандзе.
17.00 We didn't understand how we could attract this exact reader. You aim to be a part of this entity you're writing for. I totally agree with Siarhej, that there was the moment when we lost interest in it. And it was important for me as an editor to hand this edition over to its new team.
17.31 І каб яны рабілі абсалютна сваю штуку, абсалютна свой часопіс, іншы і не такі, які рабілі мы. Таму што ў Беларусі вельмі часта ёсць такі чалавек ці група людзей, якія робяць нейкі праект, пасля яны з нейкай прычыны сыходзяць, і разам з імі сыходзіць праект. Мне падаецца, што ўнікальнасць ідэі «Студдумкі» і 34 менавіта ў тым, што людзі мяняюцца, а ідэя і праэкт застаецца, як запатрабаваны для пэўнай катэгорыі чытачоў.
17.31 I wanted them to do their own thing, to make it absolutely their magazine, different from what we did. Because it happens very often in Belarus, when there's a person or a group of people that make a project. And then for some reason they close the project and the project dies with them. I think that the uniqueness of "Studdumka" and "34" is that people change, but the idea and the project stays, relevant for a certain readers category.
18.05 Мы разумелі, што калі табе 34 гады ты не можаш рабіць 34mag, таму што трэба людзі маладыя, усё. Мы проста тупілі, нам было гэта нецікава ўжо, мы не разумелі, што трэба аўдыторыі. Мы пісалі пра адно, але вельмі моцна сумняваліся, што людзі будут эта чытаць. У 2009 годзе, на 10 год з моманту рэгістрацыі «Студэнцкай Думкі» ў Мінінфармацыі, з'явілася ідэя зрабіць мультымедыйны трыб'ют часопіса.
18.05 We understood that when you're 34 years old you can't make "34mag", because you need young people for it. We were already dumb, we didn't find it interesting any longer, we didn't get what readers needed. We wrote about some things and pretty much doubted people would read it. In 2009, 10 years since the registration of "Studdumka" by the Ministry of Information, an idea popped up to make a multimedia tribute to the magazine.
18.33 Выпуск трыб'ютнага нумару завяршыўся мегапаці ў клубе, якога больш не існуе, як, уласна, і «Студэнцкай Думкі».
18.33 The tribute issue of the magazine ended with a great party in the club that doesn't exist anymore, the same as "Studentskaya Dumka".
19.08 Зараз мы напэўна гэты трук ужо б не паўтарылі, а тады было нармальна. Мы здесь находимся благодаря первому в Беларуси мультимедийному журналу 34magazine, единственный журнал в Беларуси, который может вынести вам мозги по-настоящему, поэтому два человека, которые готовы на все, выходите сюда, сделайте, пожалуйста, больше места возле барной стойки, вам понадобятся пакеты для блева.
19.08 We wouldn't manage to repeat this trick again now, but back then it was normal. We're here thanks to the first in Belarus multimedia magazine "34magazine", the first magazine in Belarus that can blow your mind off for real. That's why 2 people ready for everything, come out here, can you make some more space here at the bar counter, please? You'll need some bags for puke.
19.38 Ребята, у нас здесь есть два комплекта мозгов трех видов. Значит, одни мозги – это мозги быка, вот, можете подойти понюхать, очень противно пахнет. Вторые мозги – это мозги свиньи. Мозги свиньи. Мозги свиньи. А третьи – мы не могли обойти стороной праздник Курбан-Байрам и поэтому...
19.38 Guys, here we have 2 sets of brains of 3 different types. You see, one brains are of an ox, here they are, come closer, you can smell them, they stink. The second are pig brains. Pig brains. Pig brains. And the third ones... Well, we couldn't stay away from Eid al-Adha holiday and that's why the third brains belong to...
20.03 Калі праект мае жыццяздольнасць і калі ён мае жыць, то ён будзе жыць. Табе трэба просто адысці і самае галоўнае проста перадаць. Нармальна падрыхтаваць людзей, якія будуць займацца ім замест цябе. Гэта звычайныя жыццёвыя працэсы. Як дзіця там у сям'і вырастае і становіцца самастойным, і за ім ужо ніхто не пачынае даглядаць, кшталку жонкі ці мужа адпаведна, тут тое ж самае. Нармальныя такія, нармальныя жыццевыя працэсы.
20.03 When a project is viable and when it aims to stay alive, it will stay alive. You just need to step aside and hand it over. To train well the people who're going to make it instead of you. These are usual life processes. Just like a child becomes adult and independent in the family and nobody looks after him or her any longer, it´s the same thing with it. These are really normal life processes.
20.33 "Студэнцкая Думка" ўсё ж знайшла выхад праз сувенірную лаўку і аднавілася як птушка фенікс. Яе гісторыі працягваюцца на старонках журнала 34mag.net і сёння, а героі застаюцца ўсё ж такія дзікія, смелыя і непадобныя да іншых. Як і ты.
20.33 "Studentskaya Dumka" has somehow found the way out and resurrected like a phoenix. Its stories continue on 34mag.net even nowadays, and heroes are still that crazy, brave and different from others. Just like you.
Нарэшце! Першая серыя дакументальнага роўдмуві пра падарожжа двух валацугаў па прасторах радзімы – сёння ў «Правінцыі».
Как измениться за 30 дней: идеи 34mag для испытаний, которые сделают тебя лучше.
A journey from local environmental workshops to art management and working with socially engaged photography in an international gallery.
The conversation about filming in a Belarusian village, the kitchen of ideas and the search for funds.
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
Javid Nabiyev speaks on arrests of gay people in Azerbaijan, explains the «fucking solidarity» term and the point of activism.
Joris Hanse, Dutch activist from the Doorbraak, speaks about the Netherlands not matching the stereotypes.
A philosophical audio story about a wolf, people who care for it and people who kill it.