Як мастацтвам становіцца акварыум з акулай у фармальдэгідзе ці 6-гадзінныя пакуты чалавека, які дазволіў рабіць з сабой усё што заўгодна, так і красоўкі пераўтвараюцца ў аб’ект культуры, masterpiece з унікальнай канцэпцыяй, прадмет калекцыянавання. Напярэдадні Minsk Urban Weekend – буйнога івэнта пра шматлікія грані вулічнай культуры – мы завіталі ў ключавы асяродак менскага урбану – краму CLANS – і пагутарылі пра беларускую стрытўэр-дзвіжуху, гіпертрафаваны хайп вакол калабарацый і апошнія інжынерныя дасягненні ў абутковай індустрыі.
Clansна
З засыпанага снегам менскага брадвея Незалежнасці мы ныраем у непрыглядны шэры будынак гандлёвага цэнтра, дзе на нас адразу з лесвіцы абрушваецца лавіна рэкламных праспектаў з серыі «вырві вока, амарока». Мы ў Маскоўска-Венскім – аплоце мясцовых грасрутс-брэндаў і сэлераў з выразнай канцэпцыяй. Тут базуецца лаўка-мара для трансераў «Чеширский кот», распрацоўнікі менскай стрытўэр-ідэнтычнасці – крама LSTR, папяровыя крафтары Shabby Boom. Сярод стракатай кампаніі ўціснутыя ў гандлёвы бокс і першапраходцы снікер-культуры ў Менску – крама арыгінальных красовак і вулічнай вопраткі CLANS.
Унутры мінімалістычнага памяшкання, паабапал якога, быццам галерэйныя экспанаты, развешаныя дызайнерскія мадэлі абутковай індустрыі, мы сустракаем стваральніка крамы Дзмітрыя Смірнова aka Мітрыча і яго калег Антона і Юру. Гукавую прастору ўтульна запаўняе самавіты бас ад The Bug, расслабленасць атмасферы дадае мяккая канапа па цэнтры са столікам, з якога можна ўзяць пачытаць апошнія (і не толькі) выпускі часопісаў пра красоўкі Sneaker Freaker, «К.Е.Д.», а таксама пагартаць масіўны каталог Carhartt ці апошні лукбук CLANS. Мы ўладкоўваемся ў стратэгічных кропках крамы і пачынаем размову.
«Я не зусім разумею паняцце снікер-культуры, хутчэй, гэта “захапленне красоўкамі”, – напаўголаса, каб не турбаваць кліентаў, кажа Мітрыч. – З 2009 года існуе невялікая супольнасць аматараў брэндавых красовак на Onliner [якая, тым не менш, налічвае амаль 30 тыс. паведамленняў – 34mag], ёсць барахолкі, крамы, праходзілі фестываль Solid, выстава Time For Art, зараз будзе Minsk Urban Weekend. Але івэнты прысвечаны хутчэй вулічным субкультурам у цэлым, чым менавіта красоўкам. Так, у Менску ўсё гэта ёсць, але ў невялікіх памерах».
Мітрычу 27, ён родам з Баранавіч, але пераехаў у Менск добры дзясятак гадоў таму. У 2012-м адкрыў сваю краму, куды ад пачатку прывозіў толькі арыгінальныя мадэлі, у тым ліку і такіх брэндаў, якія ў Беларусь траплялі дагэтуль толькі праз анлайн-замовы. «Да крамы я два гады захапляўся красоўкамі: цэлымі днямі сядзеў на форумах, запытваўся, лазіў па барахолках. Я быў настолькі апантаны гэтым, што пачаў разумець, якіх брэндаў у нас не хапае і якія тут вельмі патрэбныя», – кажа Мітрыч з зіхатлівымі вачамі. У 2012-м ён першым афіцыйна прывёз у Менск амерыканскі брэнд Saucony, лепшыя топ-сайдары Sperry і лайфстайл-лінейку Asics. З пачатку свайго снікер-бізнэсу ён урываў эксклюзіўныя калабарацыі брэндаў з зоркамі, якія выпускаліся лімітаваным тыражом. Першай такой жамчужынай стала калабарацыя паміж Saucony і аўстралійскім снікер-часопісам Sneaker Freaker. «Я дагэтуль здзіўляюся, як яна да нас трапіла», – кажа Мітрыч.
Што цяпер актуальна ў сферы снікераў?
Кажа Юра, супрацоўнік CLANS:
– Хоць вінтажныя красоўкі дзіка папулярныя, але ёсць сучасныя снікеры, якія на парадак зручней. Зараз вытворцы робяць упор на экалагічнасць, каб менш было адкідаў, каб красоўкі былі зробленыя з адзінага кавалка матэрыялу. Напрыклад, у мадэлях Nike Flyknit і ў Adidas Primeknit у аснове – плецены красовак, адчуванне – быццам ты ў вязанай шкарпэтцы, няма швоў, нічога не націрае. Сучасныя тэхналогіі пранікаюць і ў гэтую індустрыю. Брэнды эксперыментуюць з 3D-друкам, муцяць калабарацыі сумесна з інжынерамі NASA. Рэвалюцыйных мадэлей хапае, але яны з’яўляюцца спачатку ў спорце і толькі потым прыходзяць на вуліцу.
Mad world
Крэйза на красоўкі ў свеце пачалася ў сярэдзіне 80-х, калі абутковыя кампаніі зразумелі, што на першы план выходзяць нематэрыяльныя рысы брэнда: статуснасць, яго «каштоўнасці», стыль жыцця, які ён «прапаведуе», – і пачалі залучаць у маркетынг медыйных зорак. Першым выбухам, напэўна, стала калабарацыя баскетбаліста Майкла Джордана і Nike, у выніку якой нарадзіліся легендарныя Air Jordan. З іншага боку нарастала папулярнасць хіп-хопу, які надаваў сэнс вулічнай культуры, куды красоўкі арганічна ўпісваліся. У 1986-м Run-D.M.C. выпусцілі трэк «My adidas» – і панеслася!
Цяпер снікеры шчыльна ўпісваюцца ў паўсядзённае жыццё, у тым ліку і далёка за межамі хіп-хопу. У пітсбургскім універсітэце Carnegie Mellon University адкрылі нават курс па гісторыі снікераў Sneakerology 101. Пры гэтым хваля калекцыянавання не згасае і дагэтуль. У 2009-м Кэні Ўэст выпусціў свае вядомыя Nike Air Yeezy, якія змяталі з прэсэйлаў у лічаныя хвіліны. Першапачаткова яны каштавалі трохі болей за $ 200, а на аўкцыёнах асабліва эксклюзіўныя экзэмпляры (тыя, што Кэні апранаў на ўручэнне Grammy) дасягалі $ 20 000. Чума!
«Мяне цікавяць красоўкі Кэні Ўэста, але я назіраю за імі толькі як за культурным феноменам»
Мітрыч кажа, што раней калабарацыі мелі больш wow-эфекту, таму што здараліся не так часта і сапраўды былі эксклюзіўнай з’явай: «Зараз колькасць калабаў дасягае некалькі дзясяткаў-соцен у месяц, таму сачыць за ўсімі проста бессэнсоўна. Няма гэтай лімітаванасці, рэдкасці і эксклюзіву. Мяне цікавяць красоўкі Кэні Ўэста, але я назіраю за імі толькі як за культурным феноменам. Нават чувакі, якія чакалі іх перад рэлізам ля крам, – гэта, хутчэй за ўсё, не калекцыянеры, якія будуць іх насіць ці захоўваць на паліцы, а рэсэйлеры, якія потым перапрадаюць іх на форумах, барахолках і аўкцыёнах. І часам яны зарабляюць больш, чым сама крама на гэтай пары. Хайп у некаторых момантах набывае гіпертрафаваны ўзровень».
У Менску, дарэчы, таксама аднойчы здарыўся кемпінг – некалькігадзіннае чаканне пачатку продажу ля крамы. Тады ля CLANS сабраліся каля 60 чалавек, усе чакалі рэліз калабарацыі Saucony і расійскага брэнда Anteater «Sea & Sand», але хапіла толькі 20-ці шчасліўчыкам.
«Скользкие улицы»
Хоць CLANS у асноўным – гэта пра снікеры, але ў краме можна прыдбаць і парку ад маскоўскага стрытўэр-брэнда Codered, цішотку ад HHX, порткі ад Carhartt ці модную панамку ад каліфарнійцаў Stussy. На пытанне, чаму ў краме амаль зусім няма беларускіх брэндаў, Мітрыч кажа, што тут шмат акалічнасцей: ад дакументаў да брэндавай палітыкі. «Адразу мне было цікава прыцягваць да сябе ўсе мясцовыя брэнды, але потым хваля рамантыкі сыходзіць, і ты разумееш, што ёсць куча нюансаў, – распавядае Мітрыч. – У кагосьці сваё ўяўленне, у нас сваё. У Менску, хутчэй, кожны сам сябе прасоўвае».
Менская стрытўэр-гісторыя цягнецца не так даўно – дзесьці з 2011 года. Першым гучным вулічным брэндам, напэўна, стаў Robotsmarsa з іх праславутымі пяціпанэльнымі кепкамі. Потым пачалі з’яўляцца паўнакамплектныя калекцыі ад Ruslo, Outcast, Skilfuldot, Lifer, LSTR, хвалю сакавіта афарбавала вышываначна-вышымаечная тэматыка, якая не сыходзіць і дагэтуль. Прыкметай высокай якасці стала шыць вопратку ў мясцовых швейных майстэрнях. А выпусціць лімітаваную калекцыю ці паўдзельнічаць у калабарацыі – справай гонару неабыякавых да стылю менчукоў. Напрыклад, як нам.
CLANS таксама нядаўна выпусцілі невялікую «Черновую коллекцию» – мінімалістычную манахромную серыю, каб непрыкметна знікаць у менскіх падворках. «Гэта штосьці паміж брэндам і мерчам. Мы не проста ўзялі бланкавыя футболкі і талстоўкі, наляпілі туды лога і сказалі, што гэта нашы рэчы. Мы распрацоўвалі ўласны крой, шылі ў мясцовай майстэрні. Непадалёку, дарэчы, ад Камароўцы. Мы падтрымліваем усю гэтую лакальную тэму».
«Некаторым спажыўцам падаецца, быццам мы наварваем нерэальна вялікія працэнты, – скардзіцца на хэйтараў Мітрыч. – Але яны не думаюць, што наклады ў менскіх брэндаў не такія, як у Zara, якая шые па мільёне адзінак. Маленькі брэнд, чувак саскроб свае грошы, ледзь знайшоў пыльную майстэрню, каб адшыць там некалькі адзінак, дзясяткаў. Не ведаю, ці шые хто-небудзь у нас сотні адзінак рэчаў. А калі колькасць маленькая, адпаведна і сабекошт адзінкі высокі. Але яму яшчэ неабходна знайсці пакупнікоў і зацікавіць іх, нават дзесяць чалавек, каб яны аддалі свае грошы. Потым вярнуць гэтыя грошы ў новую вытворчасць, каб пашыць не пяць цішотак, а сем ці дзесяць – тут аднаго толькі энтузіязму мала, патрэбны больш сур’ёзны падыход. Бо брэнд папросту памрэ».
«Менскія тусоўкі – як кланы, гэта тое, што мяне заўжды натхняла і цікавіла»
Перад Новым годам CLANS стварыў стылёвы лукбук у калабарацыі з фатографкай 34mag Каралінай Паляковай. Атрымалася настолькі выдатна, што свет пабачыла і папяровая версія праекту. «Нам хацелася паказаць мясцовы стыль, не кальку на штосьці заходняе ці ўсходняе. Паказаць, што ў Менску ёсць свая аўтэнтычнасць. Для нас ён падобны да трохі дзіўнага старэйшага брата, які досыць строгі, стрыманы, але часам любіць расслабіцца і паказаць сваю прыгажосць. Атрымалася гэта выразіць ці не, але мы спрабуем хадзіць няходжанымі шляхамі», – падагульняе Мітрыч разам з Каралінай.
Крама CLANS у гэтую суботу будзе ўдзельнічаць у Minsk Urban Weekend – буйным івэнце, які прысвечаны вулічным субкультурам. Глядзі інфу тут і хутка чакай падрабязнасці на старонках 34mag.
Фота by Караліна Палякова
Гутарым з музычнаю тусоўкай «Бассота», якая цяпер адказная за развіццё бэйс-сцэны ў Менску, а таксама за скрыжаванне клубнай і хіп-хоп культуры гораду.
Завіталі ў мадэльнае агенцтва B.O.O.M., дзе татуіроўка і бодзімадыфікацыя – гэта норма. І нават умова.
Как поменялся самый популярный беларусский артист за последние годы?
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
Javid Nabiyev speaks on arrests of gay people in Azerbaijan, explains the «fucking solidarity» term and the point of activism.
Joris Hanse, Dutch activist from the Doorbraak, speaks about the Netherlands not matching the stereotypes.
COMMENTS (2)
узровень згадак сяброў 34маг у артыкуле ўражвае. ад лстр, латэнтнага элсепэ да кавалка YCЁ. палякова, прыкраці эта !!
это не я