Менскае лета працягваецца, пакуль наш таемны госць сочыць за яго праявамі. Гэтым разам пісьменнік Альгерд Бахарэвіч назірае за ўдзельнікамі і саўдзельнікамі менскага паўмарафона, у якім змяшалася ўсё: свабода і няволя, старыя пер... і студэнткі педа, лайкі і сардэчкі – нейкая нават утопія выйшла!
«А все бегут, бегут, бегут, бегут, бегут, бегут, бегут, бегут…»
Вось колькі сучасных маладых людзей змогуць адказаць, адкуль гэтыя несмяротныя радкі?
А вось адкуль: з песні Валерыя Лявонцьева пра светлафор. Што? Хто такі Валерый Лявонцьеў? Добра, праехалі. Прабеглі. Усе бягуць, і мы за імі.
Begood, Менск.
Будзь добрым.
Бяжы.
У мінулыя выходныя Менск і сапраўды бег. Даганяў лета. Не дагнаў, праўда: у беларускага лета хуткасць гепарда, мільганула – і няма. Куды ўжо за ім угнацца разамлеламу чалавеку, на плячах якога вісіць восень, і нікуды яе не скінеш, яна ёсць, яна тут, яна будзе – і кропка.
Назіраючы за нядаўнім менскім паўмарафонам, я задумаўся: куды і навошта бягуць усе гэтыя людзі, – і найперш падумаў пра свабоду.
«Чалавек, які бяжыць, на нейкі час робіцца вольны. Сабакі несвабоды брэшуць яму ўслед, але чалавек не спыняецца. Немагчыма прабегчы марафон чужымі нагамі»
Вядома, у кожным відзе спорту, калі гэта не футбол, ёсць нешта паўночнакарэйскае, але менскі забег – з’ява асобная. Ён калектыўны і індывідуальны адначасова: свабода і няволя бягуць у адным натоўпе, судакранаючыся лакцямі. І на абедзвюх аднолькавыя потныя майкі.
Яшчэ калі менскі марафон толькі рэкламаваўся, мяне прыцягнула адна заваблівая фраза. Маўляў, удзельнікі забегу будуць мець унікальную магчымасць зірнуць на свой горад з нечаканага ракурсу, то-бок з праезджай часткі вуліц.
І адразу прыгадалася, што шмат хто з менчукоў і гасцей сталіцы такую магчымасць меў і без усялякіх марафонаў. Я пра вулічныя пратэсты, пра палітычныя шэсці, пра мітынгі і заблакаваны вулічны рух. Мой азадак памятае цёплы асфальт праспекта Пераможцаў (у тыя часы яшчэ Машэрава), і душа яшчэ не забыла, што гэта такое – ісці проста па праспекце Незалежнасці ў бок плошчы гэтай самай Незалежнасці, а потым бегчы назад, не азіраючыся. У мінулае, ва ўчора, бо, як казалі савецкія міліцыянты, ад сябе не ўцячэш.
Паўмарафон у паўсвабоднай краіне – гэта не проста «пабег-прыбег-не дабег», што б там ні казалі розныя арганізацыі. Гэта яшчэ адзін спосаб самавыяўлення і самасцвярджэння. Чалавек, які бяжыць, на нейкі час робіцца вольны. Сабакі несвабоды брэшуць яму ўслед, але чалавек не спыняецца. Немагчыма прабегчы марафон чужымі нагамі. Для тысяч людзей марафон – гэта індывідуальны выбар, нават калі таго марафону толькі палавінка і сам выбар таксама няхітры: стаяць або бегчы. Бегчы ўсё ж можна толькі наперад, нават калі бяжыш назад, – як гэтая дзяржава ні імкнецца давесці адваротнае, мы, беларусы, рухаемся так, як усе іншыя людзі. Рухаемся, нават калі адстаем.
А яшчэ бег – адказнасць. За сябе. Наогул менчукі не надта любяць за сябе адказваць – а трэба: дык хаця б у марафоне ўсё залежыць ад цябе.
Ад бегу Менск і праўда робіцца нейкі дабрэйшы.
Людзі, якія ў іншай сітуацыі або праігнаравалі б адно аднога, або паслалі б на тры літары, або наступілі б субраццям на нагу, падчас гэтага паўмарафона ну такія ўжо зычлівыя, такія радасныя і поўныя такой любові да горада і да бліжніх, што мізантропу, як я, хочацца бегчы куды падалей. Проста нейкая Утопія. Ці, хутчэй, Уцёкія. Уцёкія ў чалавекалюбства – хаця б на адзін дзень.
«Менск маладзее, калі бяжыць без прымусу. Хто б мог падумаць, што адзін з самых старых, пенсіянерскіх гарадоў у Еўропе такі жвавы?»
Вось сямідзесяцігадовыя старыя пе… выбачайце, старыя бегуны бадзёра адольваюць менскія адлегласці. Іх ніхто не гнаў, яны самі прыбеглі. І пабеглі прэч ад нямогласці і старасці – і вось ужо брава раздаюць інтэрв’ю: мы прабеглі лепш, чым студэнткі педа! Сівізна ў бараду, пед у рабро…
Вось людзі, якіх у нас і цяпер непаліткарэктна называюць інвалідамі, – яны таксама ўдзельнікі, бегчы можна і на колах, бег – гэта больш, чым перабіранне ног, бег – гэта стан душы.
Вось знаёмыя твары, сябры ў фэйсбуку, няўжо іх нехта прымусіў бегчы? Не, па праспекце добраахвотна бягуць юзэрпікі, лайкі, сардэчкі і дурныя каментары. Людзі з фэйсбуку ажываюць, выбягаюць з афлайну, забягаюць у афсайд, хочацца махнуць ім сцяжком: куды? Вярніцеся, у сацсетках так зручна вас любіць і ненавідзець. Куды цяжэй вызначыцца наконт бягучых людзей.
Менск маладзее, калі бяжыць без прымусу. Хто б мог падумаць, што адзін з самых старых, пенсіянерскіх гарадоў у Еўропе такі жвавы?
Не, мне з імі не па дарозе. Я застануся ўбаку. Калі ўсе бягуць, трэба стаяць, і наадварот. Калі не трымацца гэтага правіла, наўрад ці можна пісаць кніжкі.
Свой менскі паўмарафон я прабягу заўтра.
Калі буду гойсаць па сталічных сэканд-хэндах, шукаючы сабе новы стары пінжак.
За гадзіну я аббягу пяць крамаў, і кашуля на мне змакрэе, хоць выкручвай, і вакол будзе ўсё як заўжды: бухія дзядкі будуць жлукціць чарніла, схаваўшыся за кустамі, і злыя цёткі будуць шчаміцца ў перапоўненыя тралейбусы, з якіх іх пальюць трасянкай і мацюкамі, і абыякавыя грамадзяне зоймуць свае месцы ў чэргах і скаргах, у халодных моргах падземных пераходаў, у торбах штодзённасці. Пінжак я так і не знайду, бо дзе ты знойдзеш прыстойны пінжак у менскім сэкандзе… У Вільню трэба ехаць, у Вільню.
Begood, Менск.
Будзь добрым.
Альгерд Бахарэвіч у новай частцы праекту «Таемны госць» – пра тое, чым сакавітая дэпрэсія маладых адрозніваецца ад блюзу.
«У траўні па Менску трэба гуляць пехатой». Альгерд Бахарэвіч – пра тое, як горад пачынае любіць сябе і нават адчуваць задавальненне.
Альгерд Бахарэвіч у новым серыяле для 34mag пачынае разбіраць на часткі менскае лета-2016 і пакаленне тых, хто будзе напаўняць яго жыццём.
Альгерд Бахарэвіч наведвае D.I.Y.-бар на Зыбіцкай і трапляе на панк-вечарынку.
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
Javid Nabiyev speaks on arrests of gay people in Azerbaijan, explains the «fucking solidarity» term and the point of activism.
Joris Hanse, Dutch activist from the Doorbraak, speaks about the Netherlands not matching the stereotypes.
COMMENTS (1)
дзякуй