У аўторак у галерэі «Ў» адкрылася выстава нідэрландскага дуэта Topp & Dubio «0, 00». Аляксей Талстоў пагутарыў з мастакамі пра тое, як не хаваючы твару сустракаць творчую крызу і як з гэтага нават зрабіць выставу.
Як вы ўвогуле трапілі ў гэтую крызу? Чаму менавіта цяпер, пасля 20-ці год сумеснай працы?
Topp & Dubio: Добрае пытанне. Мы насамрэч не хацелі, так здарылася. У нас шмат работы звычайна, але тут раптам выключылася святло – і мы задумаліся пра тое, што мы робім, наколькі гэта ўсё важна, карысна. Тут не толькі мастацкая крыза, але й асабістая.
Topp & Dubio: Мы – дуэт, таму адна персанальная крыза ў нас уплывае на іншую, такая ланцуговая рэакцыя. Не атрымліваецца захоўваць дыстанцыю.
Topp & Dubio: Мы прызвычаіліся рабіць праекты, у якіх падладжваліся пад сітуацыю. Часта пачыналі з незразумелымі імкненнямі і жаданнямі, а пасля рабілі з гэтага праект. Спачатку думалі: «Ок, што б ні здарылася, мы заўжды нешта прыдумаем». А тут апынулася, што энергіі папросту няма, мы насамрэч не ведаем, што рабіць, таму тры тыдні таму напісалі галерэі, маўляў, такая справа, мы не прыедзем, у нас няма што паказаць. Але яны адказалі, што мы мусім прыехаць і разруліць сваю крызу тут.
Topp & Dubio: Варта сказаць, што крыза здарылася не таму, што мы не ведалі, што рабіць у Менску: у нас не было ідэй увогуле. З іншымі праектамі тое ж самае. Мы вернемся ў Нідэрланды праз пару дзён, і на наступным тыдні ў нас перформанс у Ратэрдаме, для якога таксама ніякіх ідэй няма. Гэта мусіць быць у аграмадным шопінг-моле, і нам трэба прыдумаць, што рабіць там цягам гадзіны.
Калі ты абвяшчаеш, што ў цябе нічога няма, то гэта ўжо штосьці
Topp & Dubio: Карацей, у выніку мы прынялі прапанову галерэі «Ў», але папярэдзілі, што нічога не гарантуем наконт практыкі і задавальнення жаданняў тых людзей, якія ладзяць выставу.
Topp & Dubio: Нам паабяцалі ўсялякія вечаровыя забаўляльныя штукі, каб неяк натхніць нас, каб мы не надта заганяліся. І адразу ж, у першы ж вечар, усё пайшло не так: мы спазніліся ў тэатр, мы спазніліся на вечарынку, спазніліся на афтэрпаці ў галерэі. Скончылася ўсё на тэрасе нейкага снэк-бара з гучнай музыкай.
Topp & Dubio: Мы хадзілі па зусім ненатхняльных месцах, бачылі некалькі музеяў, гатэляў, школ, вакзал бачылі. Горад цікавы, але ўсё атрымлівалася неяк няправільна.
Topp & Dubio: Звычайна мы ўключаем горад у нашую працу. Тут гэта было цяжка, бо мы сканцэнтраваліся перадусім на саміх сабе. Потым, канечне, горад паступова ўсё ж пачаў працаваць, і гэта можна пабачыць на выставе.
Topp & Dubio: Адзінае, да чаго мы прыйшлі дакладна, што выстава будзе называцца «0, 00». Мы працавалі з нулём раней, але ў іншым кантэксце. Нуль гаворыць нешта пра роўнасць, але таксама адсылае да гістарычнай выставы «0, 10» 1915 года, у якой удзельнічаў Малевіч з таварышамі. Таму мы падумалі, калі тая выстава была сапраўды значнай, то гэтая будзе цалкам нязначнай. І паколькі мы мелі гэтыя нулі, таму і назіралі за Менскам з нулявымі амбіцыямі і памкненнямі.
Пасля вашага запісу пра тое, што вы едзеце ў Беларусь ні з чым і не ведаеце, што рабіць далей, у галерэю патэлефанаваў журналіст з Нідэрландаў і пацікавіўся, ці насамрэч гэта так. Вы ўвогуле часта разыгрываеце журналістаў?
Topp & Dubio: Мы падумалі, што добра быць шчырымі. Адныя былі перакананыя, што гэта жарт, іншыя казалі, што гэта канцэпт і ў нас дакладна ёсць нейкі план.
Topp & Dubio: Калі ты абвяшчаеш, што ў цябе нічога няма, то гэта ўжо штосьці.
Topp & Dubio: Нехта не паверыў, пачаў падазраваць. Гэта нармальна. Канечне, у гэтай сітуацыі ёсць пэўная іронія. Для нас усё відавочна, а людзі могуць думаць як хочуць. У мастацтве ўсе чакаюць, што мастак увесь час на піку сваёй энергіі, сваёй творчай актыўнасці, што ён заўжды будзе прэзентаваць сваю творчасць найлепшым чынам. Калі ты мастак, ты не можаш сказаць: «У мяне кепская выстава ідзе, кепскі праект, не глядзіце яго». Адкрыта такое дакладна ніхто не кажа, а вось мы вырашылі і адразу зразумелі, што ў мастацтве такое не канае. Людзі ўспрымаюць гэта як частку мастацкага выказвання.
Topp & Dubio: І ў выніку мы зразумелі, што калі пайшла такая рэакцыя, то нам трэба працаваць непасрэдна з ёй.
Што можна пабачыць на менскай выставе?
Topp & Dubio: Тыя рэчы, якія мы прыдумалі цягам апошніх пяці дзён, рэчы, якія бачылі, якія падбіралі. Мы знайшлі шмат нулёў і ў нашых галовах, і ў горадзе. Пасля мы пачнем абмеркаванне. Ці яно пачнецца само сабой.
Topp & Dubio: Але тут ёсць спецыфічны момант. Мы ніколі не гаворым пра наш стан, толькі пра нашыя праекты. Праекты заўжды ідуць асобна ад нашага персанальнага, а тут яны ўпершыню побач. І тое, што мы паказваем, – гэта маленькія рэчы, якія здарыліся падчас прагляду тэлевізіі, падчас прагулкі. Звычайна мы такое адштурхоўваем ад сябе, таму, магчыма, гэтая выстава – найбольш шчырае з таго, што мы рабілі.
Мы знайшлі шмат нулёў і ў нашых галовах, і ў горадзе
Што цікавага вы бачылі ў Менску ў гэтыя дні?
Topp & Dubio: Мы проста хадзілі і збіралі тое, што пасуе да нашага праекту, да нашай сітуацыі. Мы не шукалі нейкіх сур'ёзных тэмаў, але спрабавалі заставацца адкрытымі.
Topp & Dubio: У мінулую пятніцу мы запампавалі карту Менска. І там некаторыя месцы былі абведзеныя коламі. І мы зацікавіліся, што гэта за месцы. І гэта апынуліся зусім нецікавыя месцы: гатэлі, кангрэс-хол, вакзал.
Topp & Dubio: Нехта папросту абвёў гэтыя месцы, і мы падумалі: «Ок, нехта, відаць, наўмысна пазначыў іх, таму можна папросту скарыстацца гэтай мапай і не думаць, куды нам ісці». Мы не ведалі, што гэта за месцы. Вырашылі пахадзіць па іх, недзе не змаглі патрапіць усярэдзіну, часам знаходзілі нулі, пустэчу, бралі яе з сабой. Адно месца апынулася школай. Там вісела абвестка на сцяне, і там таксама быў нуль. Мы разгаварыліся з нейкімі школьнікамі, яны рэпетавалі вальс для балю, танчылі па коле. Ну і, карацей, тое, што ў нас у галаве, мы бачылі паўсюль. Мы думалі пра пустэчу, пра сімвал «0». Ці мае ён увогуле нейкае значэнне, ці гэта папросту кола з дзіркай? Таму, відаць, і на выставе шмат колаў з дзіркамі.
Якія ў вас планы на будучыню? Як вы ўвогуле будзеце працаваць, знаходзячыся ў крызе?
Topp & Dubio: Нам трэба скончыць кнігу (Workstation Kaliningrad – даследаванне творчасці мастака Юрыя Луначарскага – 34mag) – вынік праекту, над якім мы працавалі апошнія два гады. У нас не шмат планаў – шмат няскончанай працы.
Topp & Dubio: Вось сёння гэтая крыза неяк спрацавала, а заўтра ўсе скажуць: «Што гэта? Мастацтва? Не, правал, адназначны правал». І нам больш ніколі не дадуць візы.
Topp & Dubio: Але мы прымем гэта, галерэі давядзецца з тым змірыцца, і аўдыторыі таксама. Праўда, многія кажуць нам, што ніякай праблемы няма, маўляў, у Беларусі заўжды крыза. Гэта нармальная сітуацыя. Таму, можа, мы зробімся беларусамі, падамо на грамадзянства.
Topp & Dubio: Можа, гэта мусіць быць нашым наступным крокам? Сапраўды, зробімся беларускімі мастакамі.
Сапраўды, зробімся беларускімі мастакамі
Праз 7 гадоў пасля апошняга сольнага канцэрта Лявон Вольскі выступіў у Менску. Фотарэпорт з падзеі.
Схадзілі на канцэрт гомельскай арт-партак-суполкі «Чырвоны дзень календара» і даведаліся, чым жыве горад, калі на вуліцы свята.
8 ліпеня на святым хутары Шаблі прайшоў акустычны канцэрт Сяргея Міхалка. Глядзі фотарэпартаж ад Касі Сырамалот.
Адрес новой площадки Старцева оказался ее идеальным описанием.
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
Javid Nabiyev speaks on arrests of gay people in Azerbaijan, explains the «fucking solidarity» term and the point of activism.
Joris Hanse, Dutch activist from the Doorbraak, speaks about the Netherlands not matching the stereotypes.