Вядома, можна было б зрабіць выгляд, што ніякага футбола ў прыродзе няма.
Лета ёсць, а футбола няма.
Еўра-2016? Не, не чуў. Вось Еўраопт – гэта сур’ёзна, яго не абмінеш. А футбол… Пралетарская забава, да таго ж досыць бязглуздая і зусім не эстэцкая.
Не, не буду дурыць мазгі добрым людзям.
Футбол я люблю.
Нават Уладзімір Уладзіміравіч Набокаў любіў футбол. У пару свайго студэнцтва ён гуляў за кембрыджскую дружыну, а пазней у Берліне нейкія нямецкія пралетары з рабочай каманды зламалі будучаму аўтару «Лаліты» падчас матчу два рабры. Ведалі б, што ён яе напіша, зламалі б яшчэ два. Набокаў гуляў на самай рамантычнай пазіцыі – брамніка. І ў футболе, і ў літаратуры. Вялікі быў чалавек. І брамнік неблагі.
Футбол у мяне заўжды асацыюецца з летам. І наадварот. А літаратура – з гульнёй на браме.
Менавіта таму пазаўчора мы з сябрамі пайшлі ў «Хуліган» пазаўзець за Уэльс.
«Хуліган» прыняў нас гасцінна. І вось мы сядзім у вялікім і цёмным, як царква падчас начной бамбардзіроўкі, ангары на самай пярэдняй канапе. Месца – лепш не прыдумаеш: ложа. Усё як паложана: піва, пільнасць, піратэхніка пачуццяў. Наперад, Cymru am byth! – ці як там па-валійску гучыць «Мы верім в нашіх ребят, валлійскіе драконы сегодня победят!».
Нас, канечне, загадзя папярэджвалі, што аднадумцаў у горадзе мы ў гэты вечар наўрад ці знойдзем. Менск задужа вялікі ды інтэлектуальны, ён заўзее за нашчадкаў Набокава. А мы ціпа чужыя на гэтым «празьніке жызьні».
Лухта, падумаў я тады, у маім фэйсбуку ўсе свае, усе за родны Уэльс.
Калі доўга сядзіш у тым фэйсбуку, чакаючы на матч, у нейкі момант падаецца, што ўсе за нас, што ўвесь Менск прыпадзе ўвечары да экранаў у адным парыванні: Cymru am byth! Тое самае з беларушчынай. Я заўважыў: у тых, хто доўга ёй займаецца, рана ці позна ўзнікае ілюзія, што ўсе навокал неверагодныя патрыёты і толькі тое і робяць, што чытаюць Быкава і моляцца на святую мову і «Пагоню». Але потым гучыць свісток і…
І ты апынаешся ў рэальнасці. Гульня пачалася.
З першых хвілін зрабілася ясна, што за Уэльс мы тут, у ангары, адны. Так бывае, калі доўга сядзіш у фэйсбуку.
Валійцы забілі першы гол. Нягучны, але выразны мат за нашымі спінамі сціхнуў, і ў трагічнай цішыні ангара мы чокнуліся куфлямі за гэты поспех.
«Даставай сцяг», – шапнуў я знаёмаму, які і праўда меў пры сабе валійскае знамя. Ён трывожна ўсміхнуўся, але вырашыў пакуль што ўстрымацца ад такой праявы радыкалізму.
І тады валійцы забілі яшчэ.
Горкі стогн прайшоў па ангары. Наша невялічкая кумпанія чокнулася зноў, марна чакаючы падтрымкі з задніх радоў.
Некаторыя людзі маюць Дар. Дар адчуваць патыліцай настрой тых, хто сядзіць за імі. Патыліцай ці, калі заўгодна, ж..ай: у дадзеным выпадку гэта сінонімы. І вось менавіта адной з гэтых сэнсарных частак я адчуў, што калі тут і ёсць прыхільнікі доблесных валійцаў, дык яны выйшлі пакурыць. За нашымі спінамі былі адны чытачы Набокава – і яны жадалі нам гора.
Нязлосна так, ласкава, па-добраму. Прынамсі, на гэты вечар.
«Даставай сцяг», – зноў папрасіў я знаёмага ўладальніка гордага валійскага знамені. Але ён палічыў, што і другі гол валійцаў – не самы спрыяльны момант.
А я б дастаў.
Недзе ў гэтым горадзе сядзелі такія самыя людзі, як мы. Як там было ў Набокава ў «Приглашении на казнь»: «Цинциннат пошел среди пыли и падших вещей, и трепетавших полотен, направляясь в ту сторону, где, судя по голосам, стояли существа, подобные ему». Амаль пра футбол. Цалкам магчыма, што і ў вялікім і цёмным ангары, дзе мы сядзелі, былі прыхільнікі зборнай Уэльса. Але яны былі ціхія і непрыкметныя.
«Нават Уладзімір Уладзіміравіч Набокаў любіў футбол. У пару свайго студэнцтва ён гуляў за кембрыджскую дружыну, а пазней у Берліне нейкія нямецкія пралетары з рабочай каманды зламалі будучаму аўтару «Лаліты» падчас матчу два рабры. Ведалі б, што ён яе напіша, зламалі б яшчэ два»
Можна зрабіць выгляд, што ніякага футбола няма.
Расія ёсць, а Уэльса няма.
Беларусь ёсць, а нас няма.
Фэйсбук ёсць, а нас няма.
Сцяг так ніхто і не дастаў. І матч мы з жонкай, дарэчы, не даглядзелі. Мы ішлі па ўжо амаль начным праспекце, радаваліся трэцяму голу, і я адчуваў, што недзе за вокнамі бараў і піўніцаў сядзяць выдуманыя мной людзі. А іншыя людзі, прачытаўшы гэтыя нататкі заўзятара, скажуць: «Што за фігня, у той вечар мы таксама глядзелі футбол у бары і ў нас усе пагалоўна былі за валійскіх цмокаў. Беларусы ж усе за беларушчыну, духоўнасць, валійскасць і незалежнасць. Месцы трэба ведаць, спадар Бахарэвіч. Быць разам з народам. Або сядзець дома і мучыцца са сваім байфлаем».
Так, гэта ўсяго толькі футбол. Але чаму тады ты так радуешся «Крумкачам» і чаму сэнсарныя часткі тваёй душы так чула рэагуюць, калі мяч апынаецца ў патрэбнай браме? Чаму табе важна, за каго ты? Чаму футбол так часта дорыць лёгкае адчуванне летняга цуду, а цёмнае мармытаньне аналітыкаў і іншых мудрацоў – толькі пякотку і зубны боль?
Хоць, канечне, гэта ўсяго толькі футбол. Не варты таго, каб марнаваць на яго каштоўныя беларускія словы. Лепш валійскія: Cymru am byth! Хай цуды працягваюцца, а далей паглядзім.
Да ўсяго трэба ставіцца лёгка і з іроніяй, праўда? Як быццам бы табе зноў дваццаць пяць.
Абавязкова пачытай папярэднія часткі праекту!
Самакаты з вуліцы Бразіл
Замест віншавання
Хто такі Джон Голт?
Асалода па-менску
Піць будзеш?
Anarchy in the РБ
Проста слова на літару Дэ
У свежай серыі рубрыкі «Таемны госць» Альгерд Бахарэвіч ловіць пакемонаў ля Опернага тэатра.
У новай калонцы праекту «Таемны госць» Альгерд Бахарэвіч расказвае, як беларускі горад грахоў адмывае сябе ад заганаў.
«У траўні па Менску трэба гуляць пехатой». Альгерд Бахарэвіч – пра тое, як горад пачынае любіць сябе і нават адчуваць задавальненне.
«Добры дзень, мяне завуць Альгерд Бахарэвіч, і я вегетарыянец». Працяг аўтарскай рубрыкі «Таемны госць».
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
Javid Nabiyev speaks on arrests of gay people in Azerbaijan, explains the «fucking solidarity» term and the point of activism.
Joris Hanse, Dutch activist from the Doorbraak, speaks about the Netherlands not matching the stereotypes.