«Ты ўжо шмат зрабіў на сваім шляху гэтым летам, – сказаў мне на развітанне Майстар Лі. – Ты наведаў барбершоп, злавіў пакемона, паглядзеў футбол у “Хулігане”, адмовіўся ад мяса і навучыўся не пляваць услед самакатам. Муракамі – твая наступная місія». Альгерд Бахарэвіч у межах летніх эксперыментаў над сабой дачытвае свой першы раман Муракамі і прыходзіць да (не)суцяшальных высноваў.
Аднойчы я прыйшоў да Майстра Лі ў Лошыцкі парк, пакланіўся і спытаў, паказаўшы рукой на мітуслівую менскую моладзь: «Скажы мне, о Майстар, каго яны цяпер чытаюць?»
«Не цябе», – адказаў мудры Майстар Лі, макаючы гарачы рол унігары анігара ў соус тэрыякі.
«Я разумею, – пакорліва прамовіў я. – Але цяпер лета. Летам усе мы – голыя чытачы. Кіндлы на мокрых жыватах, пясок у плаўках, водарасці ў складках бікіні, камары грызуць апельсінавыя коркі загару… І ўсё такое. Назаві мне прозвішчы аўтараў, о Майстар! Каго чытаюць гэтыя ёганутыя?»
Калі Майстар Лі нарэшце загаварыў, сонца ўжо садзілася за чыжоўскія фудзіяміны. Ён пералічыў шмат імёнаў, аніводнае з якіх не сказала мне анічога. Аніводнае, апрача аднаго дзіўнага імя, якое я ўжо недзе чуў. Гэтае імя таксама магло быць назваю рола або соусу.
Але зрабілася сімвалам для некалькіх пакаленняў.
Скажыце, як яго завуць?
Ха.
Ру.
Кі.
Муракамі.
З Харукі Муракамі ў мяне няпростыя дачыненні. Пэўне, столькі ж зорак у небе над Сухаравам, столькі ж рысавых зярнятак у «Планеце Сушы», столькі ж камароў над прыпяцкімі балотамі, колькі разоў я браўся за ягоныя кнігі. За ўсе гэтыя «Авечкі», «Пацукі» і «Птушкі», якія робяць «дэнс-дэнс- дэнс». І заўжды кідаў чытво на другой старонцы, бо мяне адольвалі спачатку недаўменне, а потым здаровы сон. А людзі навокал чыталі яго запоем – сталелі, старэлі, тупелі, сівелі, хварэлі, але працягвалі чытаць. Таму Харукі Муракамі ў маім уяўленні вечназялёны і вечна малады. І чамусьці заўжды асацыюецца з пляжам. Проста нейкая пальма, а не чалавек. Ажно сорамна.
«Калі Майстар Лі нарэшце загаварыў, сонца ўжо садзілася за чыжоўскія фудзіяміны»
«Дзэнс-дзэнс- дзэнс! Ты ўжо шмат зрабіў на сваім шляху гэтым летам, – сказаў мне на развітанне Майстар Лі. – Ты наведаў барбершоп, злавіў пакемона, паглядзеў футбол у “Хулігане”, адмовіўся ад мяса і навучыўся не пляваць услед самакатам. Муракамі – твая наступная місія».
«Што ж ты параіш спампаваць, о Майстар? – умольна запытаўся я. – Дай мне спасылку, але толькі на пірацкі сайт, чытаць такое за грошы я не змагу!»
Але Майстар ужо з’ехаў на апошнім тралейбусе ў бок вакзала, пакінуўшы на траве ўпакоўку ад сушы і недаедзенае васабі. І толькі ў цёмным паветры яшчэ гарэлі нейкі час чатыры літары, накрэсленыя таннай запальнічкай.
1Q84.
У чым сакрэт японца? Якая ж сіла ў гэтых харуках, што яны ставяць муракамі мільёны чытачоў? Чаму ў спісах найлепшага летняга чытва я год за годам бачу гэтыя чатыры знакі: адзін-к’ю- восем-чатыры? Чаму я, прачытаўшы ад коркі да коркі «2666» Баланьё, выхаваны на «1984» Орўэла, я, знаўца Набокава, Кафкі і Джойса, застаюся няўдаліцам, які ніяк не можа адолець нейкага там жывога класіка? І ці адзін я такі на гэтым свеце? І чаму кніжкі Муракамі так любяць усплываць летам – як чалавечыя трупы, калі на замерзлых рэках растае лёд?
З такімі вось праклятымі пытаннямі на кончыках пальцаў я сумленна спампаваў раман Муракамі, напампаваў сябе кавай і шчыра паспрабаваў не ставіцца да чытва як да спаму. І ў мяне атрымалася.
Муракамі – гэта вечнае лета.
Млявае, голае, самазадаволенае і трошачкі дэпрэсіўнае. Гэта хлопчыкі і дзяўчаткі, якія ніколі не старэюць, бо ім лянота. Героі Муракамі не жывуць, а калупаюцца. Так мы, зваліўшыся з ровара на дачным прасёлку, ляніва і засяроджана здзіраем назаўтра з калена корачку засохлай крыві. Калупаюцца ў сваіх дробных клопатах, у носе, у сваіх і чужых геніталіях і генах, у няхітрых біяграфіях, у прыгожых карцінках. Але хутка яны стамляюцца і ідуць пакушаць, пакурыць, пабухаць.
Ах, як гэта кранальна. Беднае, беднае пакаленне постіндустрыйнай эпохі. Ты даў яму голас, Харукі. Яно не хацела, а ты даў.
Яны не любяць гвалт, сілу, перавагу, дамінаванне. Яны талерантныя, як беларусы. Але не ад дабрыні душэўнай і не ад празмернай духоўнасці. Проста так праблем меней і наогул спёка на дварэ.
Яны лянівыя інтэлектуалы, якія не робяць нічога. Не левыя, не правыя, ні рыба, ні сушы. У іхных галовах адны кніжкі і ўспаміны, яны хадзячыя вікіпедыі. Пры гэтым больш за ўсё яны любяць казкі. Яны жывуць, як у казцы, і скардзяцца на лёс.
Кніжка за кніжкай Муракамі жарсна выпісвае самы нудны тып на свеце – дурацкага пастарэлага хіпі, юрлівага і лянівага, істоты, якой няма чым заняцца, бо 60-я скончыліся, а далей нецікава. Муракамі не піша, ён таксама калупаецца ў літаратуры, як ягоныя героі. Таму ён такі безаблічны, стылёва бяссільны і бескарысна, безнадзейна пісучы.
А кажуць, што хіпі ўжо даўно вымерлі. Паглядзіце на сябе. Кожны малады беларус – гэта стары хіпанок у кажушку з муракамяціны. Я думаю, сакрэт у тым, што беларускія чытачы хацелі б жыць так – а не могуць. Не тая краіна.
«Кожны малады беларус – гэта стары хіпанок у кажушку з муракамяціны»
Дык вось хто вы насамрэч. Вось чаму вам так падабаюцца гэтыя кніжкі. Бо вам хочацца не думаць, а калупацца. А больш нічога не хочацца. Вось такой вы чакаеце літаратуры, такой вайны і такога міру. Ваш Муракамі – проста геній. Ён зрабіў так, што вам сябе так шкада – ажно да слёз. Муракамі дае вам паплакаць. Гэты японец – тая яшчэ сурвэтка.
Я думаю, Муракамі перажыве нас усіх. І тых, каму цяпер дваццаць пяць, і тых, каму сорак пяць, і тых, каму за семдзесят.
Слова «хіпі» забудзецца, забудуцца модныя слоўцы і модная туга, але кожны купальны сезон на паверхню будуць усплываць яны, лянівыя калупальнікі ў носе, і замяняць сабой філасофію, літаратуру, пачуцці, жыццё, смерць, любоў і нянавісць.
Калупальнікі, ад якіх нічога не застанецца – калі, канечне, калупнуць іх саміх як след. Але ў нас іншыя планы на лета 2Q16. Робячы выгляд, што чытаеш кніжку, калупацца ў носе можна і ўзімку. І што немалаважна: абсалютна бясплатна.
Наш таемны госць Альгерд Бахарэвіч адчувае сябе няўтульна на менскім «Празніке» – і піша пра яго калонку на 34mag.
У свежай серыі рубрыкі «Таемны госць» Альгерд Бахарэвіч ловіць пакемонаў ля Опернага тэатра.
У новай калонцы праекту «Таемны госць» Альгерд Бахарэвіч расказвае, як беларускі горад грахоў адмывае сябе ад заганаў.
Альгерд Бахарэвіч у новай частцы праекту «Таемны госць» – пра тое, чым сакавітая дэпрэсія маладых адрозніваецца ад блюзу.
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
Javid Nabiyev speaks on arrests of gay people in Azerbaijan, explains the «fucking solidarity» term and the point of activism.
Joris Hanse, Dutch activist from the Doorbraak, speaks about the Netherlands not matching the stereotypes.
COMMENTS (1)
Не понял он ни хера, Ольгерд этот