На мінулым тыдні ў берасцейскай «Прасторы КХ» адкрылася выстава «Крэпасць Еўропа. Усходні бастыён» – супольны праект мастакоў і праваабаронцаў, прысвечаны становішчу ўцекачоў з Паўночнага Каўказа на беларуска-польскай мяжы. Мы падрыхтавалі невялікую фотасправаздачу з адкрыцця ў фармаце FAQ, таму што па-ранейшаму лічым праблему вартай тваёй увагі.
Уласна кажучы, тэрмін «Крэпасць Еўропа» выкарыстоўваўся падчас Другой сусветнай вайны. З аднаго боку, ён апісваў намаганне Вермахта ўмацаваць межы падуладных нацыстам кантынентальных тэрыторый, а з іншага – ужываўся пры перамогах авіяцыі саюзнікаў у 1944-м, калі атрымлівалася гэтую крэпасць узяць. У сённяшні час аб’яднаная Еўропа зноў нагадвае непрыступную крэпасць. Міграцыйны крызіс спрыяе поспеху кансерватыўных партый у розных краінах, а талерантнасці ў адносінах да людзей, што бягуць ад рэпрэсій ці галечы, застаецца ўсё менш. Усходні бастыён у дадзеным кантэксце – гэта Берасце, горад-брама на мяжы двух вялізных тэрытарыяльных абшараў. Тым, хто здолее пераадолець бастыён, – адкрыты шлях да самага мыса Рока, у іншым жа напрамку – да Уладзівастока.
Што можна пабачыць на выставе?
Варта адзначыць, што праект ствараўся ў калабарацыі паміж мастакамі, а таксама праваабаронцамі і валанцёрамі няўрадавай арганізацыі Human Constanta. Сярод аўтараў выставы – Аляксандр Васюковіч, фатаграфіі якога паказваюць уцекачоў з Чачні ды іхні берасцейскі побыт: жыццё на вакзале ці на здымнай кватэры і пакорлівае чаканне цягніка, які, мабыць, аднойчы не прывязе іх назад. Мастакі Максім Сарычаў і Аслан Гайсумаў (Грозны, Чачня) прадставілі свае відэа на сінтэзе арту і актывізму. Яшчэ два ўдзельнікі – Аляксей Талстоў і Марына Напрушкіна – дапоўнілі экспазіцыю тэкставым матэрыялам і ілюстрацыямі.
«Тры з пяці прац створаныя непасрэдна ў Берасці, а дзве звязваюць лакальны крызіс з больш агульнай карцінай, якая назіраецца сёння ў Еўропе. Гэтая выстава – яшчэ адна нагода звярнуць увагу на становішча чачэнцаў на беларуска-польскай мяжы, бо праблема, на жаль, так і застаецца нявырашанай», – каментуе адзін з куратараў выставы Аляксей Талстоў.
А што такое Human Constanta?
У верасні 2016-га, пасля таго як напрыканцы лета больш за сто чачэнскіх сем’яў разбілі лагер ля пагранічнага перахода «Варшаўскі мост» і спрабавалі дамагчыся справядлівасці ад польскіх пагранцоў, беларускія праваабаронцы адправіліся ў Берасце, каб высветліць маштаб міграцыйнай праблемы. Гэтак пачалася праваабарончая і гуманітарная місія Human Constanta, галоўная мэта якой – забяспечыць выкананне прававых нормаў у дачыненні да ўцекачоў. Дарэчы, хто яны, гэтыя ўцекачы, мы ўжо неаднаразова пісалі (пачытай тут і тут).
Дзякуючы місіі і неабыякавасці людзей атрымалася сабраць і размеркаваць гуманітарную дапамогу: вопратку, коўдры і іншыя рэчы, патрэбныя людзям, якія фактычна жывуць на вакзале і амаль штодзённа спрабуюць пераадолець мяжу. Таксама быў падрыхтаваны даклад, які тычыцца становішча ўцекачоў, – яго праваабаронцы накіравалі ў арганізацыі, якія займаюцца правамі чалавека і прымаюць палітычныя рашэнні ў суседняй Польшчы. Юрысты кансультуюць і суправаджаюць сем’і ў Цярэспаль, а таксама працуюць са СМІ, каб апошнія не парушалі бяспеку герояў сваімі публікацыямі.
Чаму гэта павінна нас турбаваць?
Здаецца, міграцыйны крызіс – гэта праблема Еўропы, ён разгортваецца недзе на італійскім беразе Міжземнага мора і Беларусі ніяк не тычыцца. Але насамрэч усё зусім наадварот, бо Сінявокая ляжыць на скрыжаванні міграцыйных патокаў з усіх бакоў. Таму казаць «refugees go home» – усё адно што хаваць галаву ў пясок.
Жывеш далёка ад Берасця?
Ок, мы таксама. Але засталося апошняе, пра што нам вельмі хочацца напісаць. Па падліках Human Constanta, уцекачоў у Берасці – ад 1 да 3 тысяч чалавек. Сярод іх шмат дзяцей. Ты ведаеш, што зіма ў Беларусі – час не для слабакоў, а тым, хто павіс у невядомасці на памежжы, будзе зусім нявесела. Валанцёры місіі збіраюць гуманітарную дапамогу для ўцекачоў. Перш за ўсё вельмі патрэбны цёплы абутак (шмат людзей дагэтуль ходзяць у шлёпанцах), курткі, дзіцячыя падгузнікі (размеры 4-5-6), прадукты кшталту алею, кашы і немясных кансерваў ды лекі для дзяцей і дарослых: ібупрафен, сіропы ад кашлю і кроплі для носа, гарачкапаніжальныя парашкі і інш.
Пакінуць гуманітарку можна ў дабрачыннай краме KaliLaska, яна працуе з 10 па 18 у працоўныя дні і з 12 па 20 па суботах (Менск, вул. Машэрава 9, офіс 111).
Выстава «Крэпасць Еўропа. Усходні бастыён» працягнецца да 22 снежня. Месца правядзення – Прастора «Крылы Халопа» (Берасце, вул. Халтурына, 2/1).
Фота by Рома Чмель
На пачатку траўня ў менскай кватэры прайшла выстава расійскага антываеннага праекту {НЕ МИР}. Гутарым з яе удзельніцамі.
Разбіраемся ў візавых пытаннях для тваіх сяброў-замежнікаў.
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
Javid Nabiyev speaks on arrests of gay people in Azerbaijan, explains the «fucking solidarity» term and the point of activism.
Joris Hanse, Dutch activist from the Doorbraak, speaks about the Netherlands not matching the stereotypes.