Усё часцей і часцей у сеціве мільгае інфармацыя пра ўдзел беларускіх музыкантаў у еўрапейскіх фестывалях. Традыцыйна вясной бачна некалькі імёнаў на Tallinn Music Week, тры разы ў лайнап латышскага Positivus траплялі Super Besse. Сёлета – на буйны нямецкі фэст Reeperbahn Festival упершыню выпраўляецца цэлы пул беларускіх артыстаў. Як прабівацца на такія імпрэзы маладняку? Дзмітрый Безкаравайны, кіраўнік музычнага парталу Experty.by, адказвае на актуальнае пытанне.
Што такое шоукейс-фестываль?
Галоўны элемент – гэта вечаровыя канцэрты ў клубах, часцей за ўсё невялікіх. Артысты выступаюць, а спецыялісты, якія прыехалі на фэст, глядзяць іх разам са звычайнай мясцовай публікай. Сярод спецыялістаў – прадстаўнікі фестываляў, лэйблаў, агенты, журналісты з розных краін, да якіх дастукацца ў іншых умовах вельмі складана. Калі спадабалася, то абавязкова падыдуць і спытаюць кантакт. Можа, паклічуць на свой фэст. Ці напішуць пра цябе ў артыкуле. Гарантыі няма, але гэта добры спосаб атрымаць цалкам іншы вопыт і адэкватную зваротную сувязь.
Можна і самастойна да каго заўгодна падыходзіць, даваць дыскі, знаёміцца, але гэта лепш рабіць днём у рамках прафесійнай канферэнцыі, якая праходзіць на кожным такім фестывалі. Ці можна проста ў якасці гледача прыязджаць у той жа Талін ці Вільню – таксама цікавы вопыт. Звычайна прадаецца бранзалет на ўсе канцэрты.
Як музыкам трапіць на такі фестываль?
Першае, што трэба ад артыста, – гэта падаць заяўку. Звычайна заявачная кампанія стартуе прыкладна за паўгода да фэсту. Па фестывалях найбольш блізкіх геаграфічна і аптымальных па ўмовах мы даем інфармацыю на сайце і робім рассылку па медыя. Як правіла, гэта анлайн-форма на сайце арганізатара, якую трэба запоўніць. Бывае, што трэба рэгістравацца праз які-небудзь букінгавы сэрвіс кшталту Gigmit (Еўропа) або Musicmama (Расія). Кароткая біяграфія, фота, спасылкі на відэа і сацсеткі. Увогуле нічога складанага. Потым за пару месяцаў да фэсту адабраныя артысты атрымліваюць мэйл ад арганізатараў, пацвярджаюць свой удзел, і толькі тады іх абвяшчаюць. Калі ты не прайшоў, то абавязкова падавайся на наступны год: чорных спісаў і дошак ганьбы для «незалічаных» на фестывалях няма.
Ці аплачваюць музыкам дарогу, пражыванне і ганарар?
У рамках такіх фестываляў артыстам максімум прадастаўляюць пражыванне і харчаванне на дзень выступу, а таксама даюць апарат з бэклайнам [гукавое абсталяванне на сцэне – 34mag]. Гэта вельмі добрыя ўмовы. Большасць шоукейс-фэстаў, асабліва ў Заходняй і Цэнтральнай Еўропе, Скандынавіі, не даюць нічога, а там адзін толькі бэклайн можа каштаваць € 200. Разумеючы эканамічныя рэаліі беларускіх артыстаў, мы працуем з тымі мерапрыемствамі, якія знаходзяцца адносна блізка і / або даюць беларускім артыстам аптымальныя ўмовы.
Якія беларускія музыканты ўжо ездзілі на фестывалі-шоукейсы?
Усяго каля 30 артыстаў, прычым прыкладна напалову ў Еўропу і Расію. Спісы музыкаў у гэтых кірунках слаба перасякаюцца, таму што і густы на тых рынках розныя, і імкненні саміх артыстаў. Еўрапейцы часцей за ўсё запрашалі Super Besse (6 фестываляў) і Mustelide (5 фестываляў). Па тры разы выбіралі Teleport, Deech, Alexei De Bronhe. У Расіі было пакуль два фестывалі пры нашай падтрымцы – Moscow Music Week 2015 і Colisium Music Week 2015 – два разы ездзілі Nizkiz. Наколькі я ведаю, у верасні на Moscow Music Week 2016 паедзе Mustelide ўжо ў самастойным рэжыме, гэта таксама будзе другі для яе фэст на гэтым напрамку.
Якая практычная карысць ад шоукейс-фестываляў?
У Еўропе прынята лічыць, што калі з шоукейса ты прывёз хоць бы адно запрашэнне на наступнае мерапрыемства, то ўжо не дарэмна з’ездзіў. То-бок логіка шоукейсаў – не «адразу ў дамкі», а «эфект снежнага кома». Super Besse пасля першага шоукейса паехалі на буйны фестываль Positivus з хэдлайнерамі Kraftwerk, Elbow, The Kooks, дзе ніхто з беларусаў не выступаў. Адтуль жа іх узялі на Vilnius Music Week, дзе яны атрымалі выдатныя водгукі ад англійскага журналіста Джона Роба і запрашэнне на буйны фестываль Europavox у Францыі, . І гэтак далей. У выніку Super Besse выпусцілі альбом на еўрапейскім лэйбле, рэгулярна граюць на вялікіх і малых фестывалях у краінах Балтыі, у іх ёсць букер у Францыі, які ў лютым ім зрабіў паспяховы тур, ідзе далейшае развіццё праекту.
Ёсць прыклады і з іншай логікай – «Петля Пристрастия» з'ездзіла на шоукейс-фэст толькі адзін раз. Гэта быў Tallinn Music Week у 2014-м. Туды іх выбралі арганізатары эстонскага фестывалю Manka Boutique Pop, якія курыравалі адзін з канцэртных шоукейсаў. Паглядзелі выступленне – паклікалі на свой фэст летам, потым яшчэ на нейкі канцэрт. У выніку прайшло два гады, а кантакт дагэтуль актыўны і працуе на музыкаў – гэтым летам на Manka Boutique Pop ездзіла ўжо «Кассиопея», дзе таксама спявае Чарапко.
Можна прывесці паспяховыя прыклады і іншых музыкаў. Хоць ёсць і тыя, хто з'ездзіў, але нічога не атрымаў, акрамя досведу. Дастаткова гэтага ці не? Кожны вырашае сам.
Максім Кульша, саліст Super Besse:
Удзел у шоукейс-фэстах – гэта добрая магчымасць зацікавіць сваёй творчасцю не толькі звычайнага слухача, але і прафесіяналаў са свету музыкі, знайсці букінг-агентаў, лэйблы. Звычайныя email-лісты такім людзям з прапановай папрацаваць разам мала што прыносяць: на іх могуць нават не адказаць, а на шоукейс-фэстывалі букеры і лэйблы самі шукаюць цікавых музыкаў. Магу параіць маладым артыстам за дзень-два да выступлення прыняць удзел у канферэнцыі, якая амаль заўсёды бывае на такіх мерапрыемствах, і пазнаёміцца з вялікай колькасцю людзей, расказаць ім пра сваю музыку і запрасіць на канцэрт.
Як музыкантам-пачаткоўцам рыхтавацца да шоукейс-фестываляў?
Калі вас абралі, то перш за ўсё трэба добра адрэпетаваць 30-хвілінную праграму. Да выступу ў вас будзе 15 хвілін на падключэнне і line check. Не павінна быць ніякіх затрымак, беганіны пасярод выступу ў грымёрку і гэтак далей. Прычым са сцэны вас папросяць роўна па графіку незалежна ад вашага спазнення. Калі вы будзеце несабраныя і не ў лепшай форме, то можна было не ехаць. Выступ – гэта самае галоўнае.
Пры складанні праграмы важна ўлічваць, што большасць дэлегатаў глядзіць 2-3 песні і бяжыць на іншую сцэну, таму што на фестывалях яны працуюць паралельна. У тым жа Таліне больш за 20 вечаровых сцэн. Таму праграма павінна быць раўнацэннай, у любы момант паказваць вашыя моцныя бакі – без нейкіх адступленняў дзеля драматургічнага шыку.
Таксама варта падумаць пра прома. Можна напісаць кароткі ліст-запрашэнне на ангельскай з парай спасылак на відэа-аўдыё і прыкладна за тыдзень разаслаць яго па базе дэлегатаў, доступ да якой арганізатары даюць усім артыстам. Акрамя гэтага менеджар можа прыехаць на фестываль на дзень раней, пазнаёміцца з патрэбнымі людзьмі на канферэнцыях і канцэртах, пазапрашаць – гэта найбольш эфектыўны варыянт. Там усе адкрытыя для камунікацыі.
Па лініі «Экспертаў» мы максімальна дапамагаем па прома беларускім артыстам: робім рассылку па беларускіх выступоўцах на фестывалі, робім агульную беларускую сустрэчу на Facebook, запрашаем дэлегатаў у прыватных гутарках. Натуральна, дапамагае тое, што нас ужо ведаюць пасля пяці гадоў паездак на розныя фестывалі. Некалькі гадоў таму размова будавалася злёгку ў пагардлівым тоне: «Ты з Беларусі? Я ніколі не чуў ніводнай беларускай групы. Ёсць хоць адна вартая?» Цяпер, дзякуючы поспехам Super Besse і Mustelide, усе прамаўляюць назву нашай краіны з павагай і цікавяцца новымі праектамі.
Дзмітрый Мартынчык aka Deech:
Па-першае, удзел дае прафесійны вопыт. Даведаешся, як працуе каманда арганізатараў фестывалю, у чым адрозненні ад правядзення нашых івэнтаў, якія перавагі ў тамтэйшай публікі. Па-другое, атрымліваеш новыя кантакты. У любым шоукейсе, акрамя цябе, удзельнічае яшчэ з пяток-дзясятак артыстаў, якія працуюць у сумежным кірунку. Выдатная магчымасць навесці канэкт, не кажучы ўжо пра пастаянную прысутнасць букінг- і A&R агентаў. Па-трэцяе, новыя веды. Тэматычныя канферэнцыі пра музычны бізнэс і прамоўшынг артыстаў суправаджаюць любы шоукейс, аналагаў ім у Беларусі пакуль няма. Для ўдзелу неабходна проста адказна падысці да падачы заяўкі. Усё павінна быць на месцы. Ад базавых рэчаў, накшталт райдара і прэс-фота, да максімальнай бачнасці ў інтэрнэце: профілі ў Facebook, Soundcloud, Twitter і г.д.
2-3 верасня. What’s Next In Music у Вільні (пераемнік Vilnius Music Week).
Прыём заявак быў з пачатку чэрвеня па 1 жніўня, даюць пражыванне, харчаванне, апаратуру. З артыста толькі транспарт. Прыйшло каля 70 заявак з Беларусі. Арганізатары выбралі Teleport, Take The Cookies, Triangle. Я б рэкамендаваў паехаць туды, проста каб паглядзець. У параўнанні з іншымі, гэта фестываль маленькі: шоўкейсавыя артысты выступаюць на 2-3 сцэнах, замежных дэлегатаў некалькі дзясяткаў. Але затое тут усе дэлегаты бачаць усіх артыстаў, з імі прасцей кантактаваць, што амаль заўжды дае вынікі. Тым больш што на той жа пляцоўцы будзе праходзіць Loftas Fest, у якім прымаюць удзел Daughter (Вялікабрытанія), Gesaffelstein (Францыя) і іншыя вядомыя артысты.
20-23 верасня. Reeperbahn Festival у Гамбургу.
Адзін з трох найбуйнейшых шоукейс-фэстаў Еўропы, галоўны ў Германіі. 70 клубных і адкрытых пляцовак у Гамбургу, у ім прымае ўдзел больш за 400 артыстаў. Сёлета беларусы там будуць упершыню. Але гэта фестываль іншага ўзроўню: сюды бяруць толькі тых, хто ўжо выступаў на еўрапейскіх шоукейс-фэстах. Са спісу такіх беларускіх удзельнікаў яны выбралі Super Besse, Mustelide, Teleport, Deech, Alexei De Bronhe, і тое не ў агульную праграму, а толькі ў рамках асобнага беларускага шоукейса. Тут усё платна і дорага, таму, скажу шчыра, нічога б не атрымалася без прамога ўдзелу менскага Інстытута імя Гётэ.
1-3 лютага. MENT у Любляне.
Да 5 верасня можна падаць на MENT Ljubljana, які пройдзе ў Славеніі 1-3 лютага. Акрамя пражывання, харчавання і абсталявання, яны даюць 200 еўра на дарогу, што вельмі нядрэнна. Усяго там менш за 10 сцэн, але ізноў – гэта плюс. Якасна зроблены фестываль з талковымі і значнымі дэлегатамі з Еўропы, да якіх на такім мерапрыемстве прасцей дабрацца, чым на фестывалях буйнейшых.
31 сакавіка – 2 красавіка. Tallinn Music Week у Таліне.
З 1 верасня па 1 лістапада ідзе падача на Tallinn Music Week, канцэртная частка якога пройдзе з 31 сакавіка па 2 красавіка 2017-га. Гэта ўжо буйны фестываль з добрай рэпутацыяй у Заходняй і Цэнтральнай Еўропе, сотнямі дэлегатаў адтуль, а таксама з Усходняй Еўропы, але яшчэ не такі гіганцкі і камерцыйны, як Reeperbahn. Шанец быць заўважаным ёсць у любога артыста, які трапляе ў лайнап. 3 дні, каля 30 сцэн, большасць з якіх знаходзяцца ва ўстановах старога горада. Для наведнікаў, акрамя музыкі, арт-праграма і праграма рэстаранаў. У гэтыя ж дні праходзіць фестываль крафтавага піва. Вельмі рэкамендую і падаць заяўку, і з'ездзіць у якасці гледача. Квіток на ўсе дні і ўсе канцэрты да 1 лістапада каштуе € 40.
Фота by palasatka & Rytis Seskaitis
Мы запыталіся ў камерцыйна паспяховых беларускіх музыкаў, як яны зарабляюць на сваёй творчасці.
Рома бінтуе вены і ванітуе зялёнымі зоркамі ў чэраве эмігранцка-амерыканскай мары.
Мастакі, музыкі, арганізатары фэстаў – расказваем пра людзей, якім трэба рэспектаваць на вуліцах Берасця.
Выбіраем крыніцу ідэальнага гуку для тваёй студыі.
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
A story about (or no) cooperation between government representatives, NGOs and ordinary people that care.
Javid Nabiyev speaks on arrests of gay people in Azerbaijan, explains the «fucking solidarity» term and the point of activism.
Joris Hanse, Dutch activist from the Doorbraak, speaks about the Netherlands not matching the stereotypes.